Chrapanie — dlaczego występuje i czy należy je leczyć?
Chrapanie może znacząco pogorszyć jakość snu, zarówno u osoby chrapiącej, jak i domowników. Często powoduje wybudzanie i utrudnia ponowne zaśnięcie. Choć chrapanie występuje głównie u mężczyzn i nasila się z wiekiem, to przypadłość ta nie omija również kobiet, a nawet dzieci. Przyczyną zaburzeń oddychania w czasie snu mogą być przerośnięte migdałki, krzywa przegroda nosowa lub po prostu zatkany nos.
Chrapanie, często uznawane za nieszkodliwe i będące przedmiotem niewinnych żartów, w rzeczywistości może zwiastować poważne problemy zdrowotne, dlatego nie powinno się go bagatelizować. Sprawdź, dlaczego u niektórych osób pojawia się chrapanie podczas snu, jak sobie z nim radzić i kiedy warto udać się do lekarza celem diagnostyki oraz leczenia chrapania.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest chrapanie i jakie są jego przyczyny?
Każdy, kto przynajmniej raz zetknął się z tym charakterystycznym dźwiękiem, doskonale wie, czym jest chrapanie — termin ten nie jest obcy nawet dzieciom. Warto jednak wiedzieć, co powoduje odgłos przy nabieraniu powietrza w czasie snu. Bezpośrednią przyczyną chrapania jest zapadanie się tkanek miękkich, tworzących tylną część gardła oraz języka, przez co powietrze ma zbyt małą przestrzeń, by swobodnie przepływać. Przeciskając się pomiędzy tkankami, wprawia je w drgania, które nierzadko bywają na tyle głośne, że utrudniają sen nie tylko chrapiącemu, ale także domownikom.
Zwykle chrapanie nie idzie w parze z problemami zdrowotnymi, jeśli w trakcie snu nie pojawiają się tzw. bezdechy senne, czy przerwy w oddychaniu. Normą jest występowanie takich przerw (trwających maksymalnie ok. minutę) do 10 razy w czasie jednej godziny snu. Większa częstotliwość oznacza obturacyjny bezdech senny, który powoduje nieodpowiednie dotlenienie ważnych narządów wewnętrznych, takich jak mózg, czy serce.
Przyczyny chrapania
U dzieci chrapanie może być efektem przerośniętych migdałków. Jeśli zaobserwujesz, że Twoja pociecha śpi z otwartą buzią i chrapie, koniecznie sprawdź, jaka jest tego przyczyna. Niezbędna będzie wizyta u lekarza otolaryngologa, który z pomocą odpowiedniego sprzętu oceni budowę tkanek, tworzących drogi oddechowe.
Ryzyko chrapania jest najwyższe w grupie mężczyzn po 40. roku życia, zmagających się z nadwagą lub otyłością i nadciśnieniem tętniczym. U kobiet problem chrapania pojawia się po 50. roku życia, najczęściej w okresie menopauzy. Dodatkowymi czynnikami ryzyka są nadwaga oraz wysokie ciśnienie krwi. Nadmierna masa ciała wiąże się z odkładaniem tłuszczu także w śluzówce gardła, co powoduje jego zwężenie i utrudnienie przepływu powietrza w drogach oddechowych.
Kolejna przyczyna chrapania to spożywanie alkoholu przed snem. Alkohol zmniejsza napięcie mięśniowe, czego efektem jest zwiotczenie mięśni gardła i języka, które zaczynają opadać na tylną ścianę gardła. Dodatkowo alkohol utrudnia wybudzenie się, dlatego nietrzeźwa śpiąca osoba przez długi czas nie może przestać chrapać.
Jakie jeszcze czynniki wpływają na pojawienie się chrapania? Wśród nich znajdują się:
- palenie papierosów (dym drażni i wysusza błonę śluzową gardła),
- spanie na plecach (wiotczenie mięśni gardła i języka w czasie snu),
- zapalenie zatok,
- obrzęk śluzówki,
- polipy w nosie,
- krzywa przegroda nosowa,
- przerośnięte migdałki.
Niektóre z nich można wyeliminować w prosty sposób – unikać spożywania alkoholu przed spaniem, czy ograniczyć lub zrezygnować z palenia wyrobów tytoniowych, jednak w przypadku pozostałych przyczyn, konieczna bywa wizyta u lekarza.
Sposoby na chrapanie — jak sobie pomóc?
Jak przestać chrapać? Wszystko zależy od tego, jaki czynnik powoduje zaburzenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Żeby poznać przyczynę, warto udać się do specjalisty, który zdiagnozuje problem i zaproponuje sposoby leczenia. Oczekując na wizytę, możesz od razu wprowadzić kilka zmian, ułatwiających oddychanie w czasie snu.
1. Zmiana pozycji spania
Na chrapanie narażone są osoby śpiące na wznak, ponieważ w tej pozycji język opada na tył gardła i powietrze nie może swobodnie przepływać. Spróbuj zasypiać, leżąc na boku, a wyeliminujesz ten problem i poprawisz jakość swojego snu.
2. Prawidłowe podparcie głowy
Ważna jest nie tylko pozycja ciała, ale także ułożenie głowy i kręgosłupa w czasie spania. Zarówno zbyt niskie, jak i za wysokie podparcie może przyczynić się do nasilenia problemu chrapania. Najlepiej spać na poduszce anatomicznej, która dopasowuje się do kształtu głowy i szyi, dzięki czemu zapewnia im odpowiednie podparcie.
3. Higiena nosa przed snem
Przed snem warto zadbać także o dokładne udrożnienie dróg oddechowych. Nos oczyścisz z pomocą izotonicznego roztworu wody morskiej. Wpuść odrobinę płynu do każdej z dziurek, a następnie wydmuchaj w jednorazową chusteczkę. Dzięki temu powietrze będzie mogło przepływać bez przeszkód.
4. Dbanie o prawidłową masę ciała
Chrapanie często idzie w parze z niezdrowym stylem życia. Unikaj sięgania po alkohol oraz wyroby tytoniowe, dbaj o regularną aktywność fizyczną i zdrową dietę. Utrzymywanie odpowiedniej masy ciała poprzez zdrowe nawyki zmniejszy ryzyko wystąpienia zaburzeń oddychania w czasie snu.
Chrapanie a diagnostyka, czyli kiedy zwrócić się o pomoc do lekarza?
Jeżeli zmiana pozycji snu, dbanie o prawidłowe podparcie głowy i higienę nosa, nie przyniosły spodziewanych efektów, przyczyną mogą być wady anatomiczne lub zaburzenia laryngologiczne. Otolaryngolog dokładnie obejrzy jamę ustną i oceni budowę jamy nosowej oraz gardła. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, specjalista może zaproponować zabieg chirurgiczny - korektę przegrody nosowej, wycięcie migdałków lub polipów.
Pacjenci, u których występują bezdechy senne mogą zaopatrzyć się w specjalną maskę do spania, która zapobiega chrapaniu. Jest to jednak rozwiązanie czasowe — większość chrapiących osób stosuje je w oczekiwaniu na zabiegi zmniejszenia masy podniebienia.
Czy chrapanie może być niebezpieczne? Możliwe skutki nieleczonego chrapania
Chrapanie może być naprawdę bardzo głośne — zdarza się, że osiąga nawet 90 dB, co jest porównywalne z hałasem, generowanym przez włączony odkurzacz lub kosiarkę. To utrudnia spokojny sen osobom z najbliższego otoczenia chrapiącego. Charakterystyczne odgłosy wybudzają i utrudniają ponowne zaśnięcie. To może prowadzić do wystąpienia zaburzeń snu, powodować bóle głowy i problemy z koncentracją.
Z kolei obturacyjny bezdech senny sprzyja rozwojowi wielu niebezpiecznych chorób, takich jak zaburzenia rytmu serca, cukrzyca, udar mózgu, zawał serca, czy wysokie ciśnienie tętnicze. W najgroźniejszych przypadkach może powodować zgon w czasie snu, jednak na szczęście zdarza się to niezwykle rzadko.
Podsumowanie
Niewinne chrapanie może poważnie utrudniać życie nie tylko chrapiącemu, ale także jego rodzinie. Jeśli jest to chwilowy problem, związanych np. z chorobą górnych dróg oddechowych, czy pozycją snu wystarczy właściwe wyleczenie infekcji lub zmiana ułożenia ciała. Jeżeli jednak chrapanie nie mija lub wyraźnie się nasila, konieczna jest wizyta u otolaryngologa, by zdiagnozował przyczynę chrapania i zaproponował leczenie.
Źródła:
- M. Michalik, A. Podbielska-Kubera, A. Dmowska-Koroblewska, Leczenie chrapania metodą korekcji podniebienia miękkiego z wykorzystaniem lasera diodowego w technice palisadowej, "Borgis - New Medicine" 2018, nr 2, s. 46-64.
- H. Mazurkiewicz, J. Grygalewicz, Zespół obturacyjnego bezdechu podczas snu (i hipowentylacji) u dzieci, "Borgis - Postępy Nauk Medycznych" 2008, nr 9, s. 618-622.
- J. Grygalewicz, T. Jackowska, H. Mazurkiewicz i in., Zaburzenia oddychania u dzieci chrapiących w czasie snu, w świetle badań polisomnograficznych, "Borgis - Postępy Nauk Medycznych" 2011, nr 12, s. 1032-1037.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [22.03.2024]