Grypa jelitowa, jelitówka i grypa żołądkowa to potoczne nazwy ostrej biegunki wirusowej. Szacuje się, że w Polsce występuje kilkaset tysięcy przypadków jelitówki rocznie. Szczyt zachorowań przypada na chłodniejsze miesiące roku. Jak objawia się grypa jelitowa? Ile trwa? Na czym polega leczenie?
Grypa jelitowa przenosi się przede wszystkim drogą fekalno-oralną (pokarmową) i jest bardzo zaraźliwa. Źródłem zakażenia są chorzy, osoby po jelitówce nadal wydalające wirusy w kale oraz zakażeni bezobjawowo. Grypę jelitową wywołują rotawirusy, norowirusy, sapowirusy i adenowirusy.
Grypa jelitowa – objawy
Główne objawy grypy jelitowej to biegunka i/lub wymioty. Biegunką u osoby dorosłej określa się oddanie co najmniej jednego (w niektórych definicjach – powyżej 3) płynnego lub półpłynnego stolca na dobę. U noworodków, niemowląt i małych dzieci za biegunkę uważa się zwiększenie liczby wypróżnień i zmianę konsystencji na płynną lub półpłynną w porównaniu do okresu uznanego za stan zdrowia.
Biegunce i/lub wymiotom w grypie jelitowej mogą towarzyszyć:
- kurczowe bóle brzucha,
- nudności,
- brak apetytu,
- gorączka,
- złe samopoczucie,
- niespokojne zachowanie u dziecka.
Grypa jelitowa – ile trwa i czym grozi
Grypa jelitowa trwa z definicji 10-14 dni. Poprawa jest zazwyczaj odczuwalna już po 5-7 dniach. Wymioty utrzymują się zwykle przez 1-2 dni. Choroba ma tendencję do samoograniczania się. Głównym problemem są jej powikłania – odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe, które w skrajnych przypadkach mogą zagrozić życiu. U zdrowych dorosłych grypa jelitowa najczęściej przebiega bez komplikacji. Ciężkie przypadki występują zwłaszcza u niemowląt, małych dzieci, osób z obniżoną odpornością i seniorów.
Grypa jelitowa u dzieci
Grypa jelitowa u dzieci może być poważnym problemem. W tej grupie chorych częściej dochodzi odwodnienia dużego stopnia, co wymaga podania kroplówki w warunkach szpitalnych. Największe ryzyko wystąpienia ciężkiej biegunki dotyczy dzieci w pierwszych trzech latach życia. Maluch może zarazić się przez kontakt z chorym dzieckiem lub dorosłym, osobą przenoszącą wirusy na rękach czy przedmiotami zanieczyszczonym wirusem. Prawdopodobieństwo zakażenia jest znacznie wyższe w żłobkach, przedszkolach czy na dziecięcych oddziałach szpitalnych.
Grypa jelitowa – leczenie
Leczenie grypy jelitowej jest podobne u dzieci i dorosłych. Jego podstawa to uzupełnianie płynów i odpowiednie żywienie, by nie dopuścić do odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych i niedożywienia. Zastosowanie w grypie jelitowej znajduje też farmakoterapia. Jelitówkę można leczyć w domu, pod warunkiem że nie występują symptomy będące wskazaniem do hospitalizacji. Zalicza się do nich gorączkę powyżej 38,5 st. C, krew w stolcu, wymioty uniemożliwiające doustne przyjmowanie płynów oraz objawy ciężkiego odwodnienia (u dzieci to m.in. podsypianie, utrata przytomności, wiotkość, bardzo zapadnięte i podsychające gałki oczne, płacz bez łez, bardzo sucha jama ustna i język, ubytek masy ciała).
Grypa jelitowa – czym nawadniać organizm
Do nawadniania organizmu przy grypie jelitowej poleca się przede wszystkim specjalne preparaty (elektrolity), które można kupić w aptece bez recepty. Na ich bazie przyrządzimy płyn o optymalnym składzie. Jeśli nie mamy dostępu do preparatu aptecznego, choremu można podać inne lekko osolone płyny, np. wodę, cienką herbatę, marchwiankę czy zupkę. Płynów trzeba pić dużo. Wbrew potocznemu przekonaniu, podczas grypy jelitowej nie poleca się podawania Coca-Coli, bo słodkie napoje gazowane mogą nasilić biegunkę. Z tego samego powodu nie powinno się pić soku owocowego. Warto wiedzieć, że lepiej tolerowane przez chorych są płyny chłodne, pite małymi łykami.
Grypa jelitowa – jak przygotować płyn nawadniający
O ile nie mamy możliwości zastosowania preparatu aptecznego, możemy samodzielnie przygotować płyn nawadniający. Potrzebne składniki to:
- ¾ łyżeczki soli kuchennej,
- 1 łyżeczka sody oczyszczonej,
- ¾ szklanki soku pomarańczowego lub 2 banany,
- 4 łyżeczki cukru.
Wszystkie składniki trzeba zmiksować i uzupełnić przegotowaną wodą do objętości 750 ml.
