Prawidłowa praca mięśnia sercowego i działanie układu krążenia to klucz do właściwego funkcjonowania całego organizmu. Zaburzenia rytmu serca, coraz częściej diagnozowane u pacjentów, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. W obliczu tych wyzwań, niezbędne jest poszukiwanie nowych, skuteczniejszych sposobów leczenia. Bez wątpienia do takich należy ablacja serca – zabieg wykonany w Polsce po raz pierwszy w 1998 r.
Ablacja serca to obecnie najskuteczniejszy z zabiegów stosowanych w leczeniu zaburzeń rytmu serca. Wykonywana jest głównie u pacjentów, u których zdiagnozowano migotanie przedsionków lub częstoskurcz komorowy. Sprawdź, na czym dokładnie polega cała procedura, jakie są inne wskazania do jej przeprowadzenia i jak się przygotować do zabiegu ablacji.
Ablacja serca – co to jest?
Ablacja serca jest inwazyjnym zabiegiem kardiochirurgicznym, który polega na kontrolowanym uszkadzaniu tkanek serca, aby przywrócić prawidłowy rytm jego pracy. Procedurę przeprowadza się przy pomocy urządzenia emitującego energię elektryczną o częstotliwości radiowej (ablacja RF) lub wykorzystującego niską temperaturę (krioablacja). Czynniki te naruszają tkanki mięśnia sercowego w taki sposób, aby powstały na nich blizny, które uniemożliwią przewodzenie nieprawidłowych sygnałów elektrycznych. Ablacja ma znacznie większą skuteczność, niż przewlekłe farmakologiczne leczenie zaburzeń rytmu serca. Jest również ceniona ze względu na niskie ryzyko powikłań u pacjentów z arytmią.
O zaburzeniach rytmu serca, czyli arytmii mówi się, gdy częstotliwość skurczów na minutę jest wyższa lub niższa, niż norma – 60-100 uderzeń albo u pacjenta pojawiają się nierówne, dodatkowe skurcze.
Taka sytuacja może być bardzo niebezpieczna dla życia i zdrowia chorego, szczególnie, że w niektórych przypadkach arytmia serca pojawia się niespodziewanie. U osób zdrowych bywa związana z silnymi emocjami, stresem lub stosowaniem używek, jednak wówczas najczęściej ma charakter przejściowy. Do przyczyn zaburzeń rytmu serca zalicza się także:
- anatomiczne wady serca,
- chorobę niedokrwienną serca,
- niewydolność lub zawał mięśnia sercowego,
- zaburzenia elektrolitowe,
- choroby układowe,
- przyjmowanie niektórych leków.
W wielu przypadkach, ablacja serca jest jedynym zabiegiem, który może pomóc efektywnie uporać się z arytmią i wyraźnie poprawić jakość życia pacjenta.
Cele i wskazania do zabiegu ablacji serca
Jeśli pacjent skarży się na kołatanie serca, któremu towarzyszą duszności, zawroty głowy, skoki ciśnienia i ból w klatce piersiowej, powinien niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Przy arytmii mogą występować także omdlenia oraz uczucie lęku i niepokoju.
Żeby rozpoznać schorzenie oraz określić jego przyczynę, specjalista musi wykonać elektrokardiografię (EKG) oraz badanie metodą Holter EKG, która pozwala monitorować pracę serca przez całą dobę. Elementami diagnostyki arytmii są także test pochyleniowy, próba wysiłkowa oraz echo serca. U pacjentów skierowanych na zabieg ablacji serca przeprowadza się także EPS (badanie elektrofizjologiczne) w celu oceny przewodzenia elektrycznego w sercu i zlokalizowania ogniska zaburzeń.
Najczęstsze wskazania do zabiegu ablacji to:
- migotanie lub trzepotanie przedsionków,
- arytmia komorowa bez organicznej choroby serca,
- częstoskurcze: węzłowy, przedsionkowy lub komorowy przy organicznej chorobie serca,
- różnego rodzaju częstoskurcze z szerokimi i wąskimi zespołami QRS,
- napadowe kołatanie serca wraz z utratą przytomności,
- nieskuteczne leczenie farmakologiczne lub pojawienie się skutków ubocznych, związanych z przyjmowaniem leków.
Celem procedury jest przede wszystkim przedłużenie i poprawa jakości życia pacjenta z migotaniem przedsionków lub innym schorzeniem, w którego przebiegu występują zaburzenia rytmu serca. Po zabiegu chorzy stosunkowo szybko zauważają wyraźne zmniejszenie lub ustąpienie objawów, co przekłada się na rzadsze pobyty w szpitalu oraz ograniczenie ilości zażywanych leków. Ablacja serca skutecznie zapobiega także powikłaniom, które mogą towarzyszyć nawrotom lub nagłemu nasileniu zaburzeń rytmu serca. Zabieg ablacji chroni także przed rozwojem niewydolności serca, a co najważniejsze – przed nagłym zgonem sercowym.
Przygotowanie do zabiegu ablacji serca – zalecenia i przebieg
Szczegółowe zalecenia przed zabiegiem pacjent otrzymuje od lekarza kardiologa. Część z nich jest zależna od metody, jaką ma zostać przeprowadzona ablacja. Chory powinien być na czczo – ostatni raz można zjeść i się napić nie później, niż 6 godzin przed zabiegiem. Jeśli przyjmujesz jakieś leki, skonsultuj z lekarzem ich zażycie w dniu operacji. Należy także dokładnie ogolić okolice pachwin, ponieważ właśnie tą drogą wprowadza się elektrody.
Pacjent powinien zgłosić się do szpitala o wyznaczonej godzinie z kompletną dokumentacją medyczną. Szczególnie ważne są wyniki badań kardiologicznych, lista zażywanych leków oraz potwierdzona grupa krwi. Lekarze zalecają również, aby osoby skierowane na ablację serca były zaszczepione przeciwko WZW typu B.
Zabieg ablacji wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, choć w wyjątkowo skomplikowanych przypadkach lekarz może zdecydować o zastosowaniu znieczulenia ogólnego. Pacjenci otrzymują także dożylnie leki przeciwbólowe oraz uspokajające.
