Jelitówka u dzieci – przyczyny, objawy i leczenie
Jelitówka u dzieci zdarza się dosyć często. Można ją podejrzewać, gdy pojawi się biegunka, wymioty, osłabienie i bóle brzucha. Schorzenie wymaga odpowiedniego leczenia. W łagodzeniu objawów można wspomóc się domowymi sposobami.
Jelitówka lub grypa żołądkowa to potoczne określenia na zakażenie układu pokarmowego. Szacuje się, że na całym świecie każdego roku dochodzi nawet do 5 miliardów zachorowań. Szczyt przypada na miesiące jesienno-zimowe. Schorzenie występuje przede wszystkim u dzieci. To właśnie ta grupa jest także najbardziej narażona na jego powikłania. Szczególnie niebezpiecznym skutkiem jelitówki u dzieci jest odwodnienie i zaburzenie gospodarki elektrolitowej. Jest to stan, w którym zagrożone jest zdrowie i życie malucha. Dlatego, gdy pojawią się dolegliwości wskazujące na grypę żołądkową, należy udać się do lekarza.
Z artykułu dowiesz się:
Jakie są przyczyny jelitówki u dzieci?
Przyczyny jelitówki u dzieci należy doszukiwać się w zakażeniu układu pokarmowego. Najczęściej za infekcję są odpowiedzialne rotawirusy (rzadziej inne wirusy: adenowirusy, norowirusy, astrowirusy). Przenoszą się one drogą pokarmową – np. po spożyciu zanieczyszczonych produktów, które nie wymagają obróbki cieplnej. Duże znaczenie w przenoszeniu patogenów mają także zabrudzone ręce. Gdy wirusy przedostaną się do jelit, niszczą komórki budujące błonę śluzową, co jest przyczyną pojawienia się nieprzyjemnych dolegliwości.
Jelitówka u dzieci może być również wynikiem infekcji bakteryjnej (np. bakterią Escherichia coli). Ma to jednak miejsce zdecydowanie rzadziej. Bakterie odpowiadają jedynie za 15% wszystkich przypadków grypy żołądkowej u dzieci. Przyczyną choroby mogą być także pasożyty.
Jak objawia się jelitówka u dziecka?
Objawy jelitówki u dziecka to:
- biegunka,
- wymioty i nudności,
- bóle brzucha o charakterze kolkowym,
- osłabienie,
- ból głowy,
- brak apetytu,
- podwyższona temperatura ciała.
Objawy jelitówki u dzieci rozwijają się w ciągu 12–72 godzin od kontaktu z patogenem. Najczęściej jako pierwsze pojawiają się, dopiero później obserwuje się inne dolegliwości. Zdarza się, że grypie żołądkowej towarzyszą objawy infekcji górnych dróg oddechowych.
Niekiedy w wyniku jelitówki u dziecka dochodzi do odwodnienia. Jest to niebezpieczny stan, który wymaga pilnej interwencji medycznej. Można rozpoznać go po:
- zmniejszonej ilości oddawanego moczu (brak mokrej pieluszki przez co najmniej 3 godziny),
- suchych śluzówkach,
- silnym pragnieniu,
- zmniejszonym wydzielaniu śliny,
- zapadniętych oczach,
- zapadniętym ciemiączku,
- braku łez w trakcie płaczu,
- zapadniętym brzuszku,
- apatii.
Jednym z objawów odwodnienia u dziecka jest również utrata elastyczności skóry. Można rozpoznać ją po tym, że ujęta w dwa palce skóra nie wraca od razu do swojego naturalnego stanu.
Leczenie jelitówki u dziecka
Leczenie jelitówki u dziecka polega na łagodzeniu objawów oraz niedopuszczeniu do odwodnienia organizmu. Maluchowi należy zapewnić odpoczynek oraz pilnować, aby spożywał on odpowiednią ilość wody. Napój należy podawać w małych, ale częstych porcjach. W aptece można kupić elektrolity dla dzieci (np. Orsalit Nutris o smaku malinowo-jagodowym, 10 saszetek lub OxeoORS Elektrolity o smaku pomarańczowym, 10 saszetek). Preparaty te zapobiegają zaburzeniom gospodarki wodno-elektrolitowej.
W przypadku jelitówki u dziecka można podawać także probiotyki. Ochraniają one błonę śluzową przewodu pokarmowego. Preparaty przeznaczone dla dzieci to m.in. Acidolac Junior o smaku białej czekolady, 20 misio-tabletek lub Dicoflor krople dla dzieci i niemowląt, 2 × 5 ml.
Ważne jest także odpowiednie odżywianie dziecka. Pokarmy powinny być lekkostrawne i delikatne dla błony śluzowej przewodu pokarmowego. Warto postawić na kleiki ryżowe, gotowany ryż z marchewką lub kisiel. Niemowlęta karmione piersią mogą nadal spożywać pokarm mamy.
Leczenie jelitówki u dziecka odbywa się w domu. Jeżeli maluch mocno wymiotuje lub zostaną zauważone objawy odwodnienia, konieczne jest nawadnianie dożylne. Wówczas lekarz może zdecydować o hospitalizacji dziecka.
Ile trwa jelitówka u dziecka?
Jelitówka u dziecka najczęściej trwa od 3 do 8 dni. Objawy ustępują samoistnie. Rzadko zdarza się, aby choroba trwała dłużej. Jeżeli dolegliwości utrzymują się przez dłuższy czas, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem pierwszego kontaktu.
Jak uniknąć zakażenia układu pokarmowego?
Zakażenie układu pokarmowego u dzieci jest schorzeniem, którego można uniknąć. Profilaktyka obejmuje przede wszystkim dbanie o higienę. Mowa o:
- częstym myciu rąk (zwłaszcza po powrocie do domu, przed jedzeniem i po skorzystaniu z toalety),
- myciu owoców i warzyw przed ich spożyciem,
- stosowanie pieluszek jednorazowych lub odpowiednie czyszczenie pieluch wielorazowych (pranie w wysokiej temperaturze),
- sterylizowanie butelek do karmienia niemowląt.
Profilaktyka jelitówki u dzieci obejmuje również szczepienia ochronne. Dostępne w Polsce szczepionki należy podać niemowlętom między 6. a 24. tygodniem życia. Nie wymagają one wykonania iniekcji, ponieważ mają postać preparatu doustnego.
Źródła:
- E. Elliot, Acute gastroenteritis in children https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1764079/ (dostęp 10.03.2021).
- A. Ross, N. LeLeiko, Ostry ból brzucha, Pediatria po Dyplomie, 2011, t. 15, nr 3, s. 51–62.
- A. Falszewska, H. Szajewska, Ostra biegunka infekcyjna u dzieci – co mówią aktualne dane?, Zakażenia XXI wieku, 2018, nr 1, s. 79–87.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.