Probiotyki i prebiotyki – jaki wpływ mają na nasze zdrowie?
Gdy w organizmie nastąpi deficyt dobroczynnych bakterii, zalecane jest przyjmowanie probiotyków i prebiotyków. Mogą one stanowić składnik niektórych produktów spożywczych lub być dostarczane wraz z suplementami diety, które są dostępne w aptekach. Kiedy powinniśmy po nie sięgnąć?
Czym są probiotyki?
Probiotykami są żywe mikroorganizmy, które podawane we właściwych dawkach, poprawiają stan naszego zdrowia i zmniejszają ryzyko wystąpienia wielu chorób. Mikroorganizmy te mają za zadanie produkcję kwasu mlekowego i są elementem naturalnej flory bakteryjnej w jelitach. Warto mieć na uwadze, że probiotykami są niektóre ze szczepów bakterii, a nie ich całe gatunki. Takie drobnoustroje muszą mieć udokumentowane działanie prozdrowotne i spełniać określone wymagania, m.in. wykazywać odporność na niskie pH soku żołądkowego, być wyizolowane z organizmu człowieka oraz pozostawać żywe w obecności żółci. Poniższe mikroorganizmy spełniają oczekiwane wymagania:
● bakterie kwasu mlekowego (lactobacillus),
● drożdże Saccharomyces boulardii,
● bakterie z rodzaju bifidobacterium.
W nazwie probiotyku muszą być zawarte: nazwa rodzajowa, gatunkowa oraz literowo-cyfrowe oznaczenie szczepu. Na etykiecie wybranego produktu szukaj informacji także o ilości komórek danego szczepu, która przedstawiana jest w jednostce CFU.
Właściwości probiotyków
Dzięki temu, że probiotyki odpowiadają za prawidłową florę bakteryjną przewodu pokarmowego, wspierają proces trawienia. Ponadto zwiększają odporność na zakażenia oraz ułatwiają wchłanianie witamin i mikroelementów. Do innych prozdrowotnych właściwości należą:
● Wsparcie antybiotykoterapii – zaburzenia naturalnej flory bakteryjnej związane z przyjmowaniem antybiotyków najczęściej prowadzą u pacjentów do uciążliwych biegunek. Aby uchronić się przed tym następstwem, powinno się równolegle z antybiotykiem przyjmować probiotyk.
● Pomoc w dyskomforcie trawiennym – probiotyki wspomagają walkę z zaparciami i oczyszczają organizm z toksyn. Są także nieodzownym wsparciem w czasie biegunek. Zalecane są u pacjentów ze wrzodami żołądka.
● Ochrona przed alergiami – badania wskazują, że przyjmowanie probiotyków przez ciężarne kobiety, zmniejsza ryzyko wystąpienia alergii u dziecka. Ponadto probiotyki przyspieszają ustąpienie objawów alergii.
Oprócz powyższych zastosowań probiotyki są zalecane do leczenia infekcji intymnych, atopii oraz chorób jelit i wątroby. Polecane są także w przypadku kolek, leczenia kamicy nerkowej, obniżenia poziomu cholesterolu i łagodzenia nietolerancji laktozy. Badania wskazują również pozytywny wpływ probiotyków przyjmowanych przez ciężarną kobietę na dziecko. Dotyczy to m.in. zmniejszenia ryzyka wystąpienia u noworodka infekcji żołądkowo-jelitowych, egzemy i zapalenia błony śluzowej. Ich suplementacja przyczynia się także do polepszenia jakości mleka matki, a tym samym na układ odpornościowy dziecka.
W jakiej formie można przyjmować probiotyki?
Probiotyki powinny znaleźć się w naszej diecie, gdy w organizmie nastąpi deficyt dobroczynnych bakterii. Może tak się stać na skutek kuracji antybiotykami, przewlekłego stresu, infekcji czy błędów w żywieniu. Probiotyki znajdują się w żywności funkcjonalnej, której prozdrowotne właściwości mają swoje potwierdzenie w wynikach badań. Mogą więc występować w mlekach fermentowanych, jogurtach, kefirach, maślankach. Źródłem bakterii probiotycznych są także kiszonki oraz kwas chlebowy. Probiotyki dostępne są także w postaci preparatów do nabycia w aptece. Występują w formie kapsułek (m.in. Alflorex, Dicoflor) lub saszetek (SymbioIntest, Zdrovit Litorsal Biegunka). Ze względu na różnice we florze bakteryjnej jelit dzieci i dorosłych, ważne jest dostosowanie preparatu do wieku pacjenta. Dla najmłodszych dostępne są probiotyki z dodatkami smakowymi, np. Acidolac Junior, LacidoEnter czy krople BIOGAIA ProTectis Baby.
Czym są prebiotyki?
Prebiotyki są węglowodanami nietrawionymi w przewodzie pokarmowym, które stanowią pożywienie dla probiotyków, a tym samym wpływają na ich lepsze działanie. Znajdują się one m.in. w takich produktach jak: szparagi, cebula, chleb pełnoziarnisty, kasze, karczochy, pszenica, ziemniaki, miód. Prebiotyki dodawane są także do produktów żywności funkcjonalnej i dietetycznej – nie są to drobnoustroje, lecz tłuszcze, białka, polisacharydy. Prebiotyki są rozkładane przez bakterie jelitowe do kwasów tłuszczowych i substancji o właściwościach antybiotycznych. Należą one do frakcji błonnika, a ich zadaniem jest odżywienie mikrobioty jelita grubego. Efektem ich przyjmowania jest m.in.:
● łagodzenie zaparć,
● zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka okrężnicy,
● korzystne działanie na układ odpornościowy,
● obniżenie pH treści jelitowej.
Połączeniem probiotyków i prebiotyków (czyli dobrych bakterii ze składnikiem odżywczym) są synbiotyki, np. Multilac Synbiotyk a dla dzieci Multilac Baby Synbiotyk.