Chorobom górnych dróg oddechowych najczęściej towarzyszą dolegliwości dotyczące nosa, zatok, gardła, krtani, tchawicy i innych struktur znajdujących się na tym odcinku układu oddechowego. Infekcje mogą mieć podłoże wirusowe, bakteryjne, alergiczne lub przewlekłe. Objawiają się silnym bólem gardła, bólem głowy, podwyższoną temperatura ciała, katarem lub kaszlem.
Jednym z najczęstszych schorzeń górnych dróg oddechowych jest angina. To ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, wywoływane przez drobnoustroje – wirusy lub bakterie. Sprawdź, czym objawia się angina, jakiego rodzaju ból gardła pojawia się w przypadku anginy bakteryjnej i wirusowej oraz jak walczyć z tą chorobą zakaźną.
Angina: objawy – jak rozpoznać tę chorobę?
Angina to powszechnie stosowany termin, określający ostre zapalenie migdałków podniebiennych (łac. tonsillitis), znajdujących się po obu stronach gardła. Stan zapalny zwykle rozwija się głównie na ich powierzchni, w błonie śluzowej gardła i jamy ustnej. Warto wiedzieć, że nazwa „angina” pierwotnie dotyczyła wyłącznie zakażeń wywołanych przez aktywność paciorkowców beta-hemolizujących grupy A (łac. Streptococcus pyogenes). Zakażenia bakteryjne stanowią ok. 5-10% wszystkich przypadków anginy, diagnozowanej u osób dorosłych.
Większość infekcji wirusowych jest wynikiem zakażenia rinowirusami, adenowirusami, koronawirusami oraz enterowirusami. Do ich wzmożonej aktywności dochodzi w wyniku osłabienia naturalnej odporności organizmu (przebyte choroby, przemęczenie, przewlekły stres).
Angina jest chorobą zakaźną – przenosi się drogą kropelkową oraz przez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Ma bardzo wysoki stopień zaraźliwości, dlatego najczęściej rozprzestrzenia się w dużych skupiskach ludzi (głównie dzieci) – szkołach, przedszkolach i żłobkach.
Objawy anginy paciorkowcowej (bakteryjnej)
Angina ropna (bakteryjna), będąca efektem zakażenia bakteriami Streptococcus pyogenes charakteryzuje się nagłym wystąpieniem objawów. U chorego pojawia się ostry ból gardła, który nasila się podczas przełykania, a także ból głowy i wysoka gorączka (powyżej 38 st. C). Niektóre osoby skarżą się także z powodu bólów brzucha – szczególnie u najmłodszych zdarzają się nudności i wymioty. Inne symptomy, wskazujące na anginę wywołaną przez paciorkowce to:
- zapalenie błony śluzowej gardła (zyskuje krwistoczerwoną lub jasnoczerwoną barwę),
- obrzęk migdałków podniebiennych,
- mocno zaczerwieniony i obrzęknięty języczek podniebienny,
- nalot na migdałkach oraz języku (w późniejszym czasie język staje się malinowy),
- wybroczyny na podniebieniu,
- powiększenie szyjnych węzłów chłonnych.
Anginę paciorkowcową od innych chorób można odróżnić także dzięki temu, że w przypadku tego schorzenia nie występuje kaszel ani nieżyt nosa, charakterystyczne dla wielu innych dolegliwości układu oddechowego.
Objawy anginy o podłożu wirusowym
Początek wirusowego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych jest znacznie łagodniejszy, niż w przypadku anginy bakteryjnej. Objawy, które mu towarzyszą, są z reguły typowe dla infekcji górnych dróg oddechowych. Poza kłującym bólem i stanem zapalnym gardła występują także:
- ból głowy,
- ból mięśni i stawów,
- uczucie rozbicia,
- stan podgorączkowy lub niewielka gorączka,
- zapalenie spojówek,
- kaszel,
- katar,
- chrypka.
Wirusowe zapalenie gardła może objawiać się także biegunką. Warto wiedzieć, że w przypadku tego rodzaju infekcji, dolegliwości nasilają się stopniowo, w przeciwieństwie do anginy paciorkowcowej. W pierwszych dniach ból gardła powoli narasta, a ogólne samopoczucie ulega pogorszeniu. Zapalenie gardła o podłożu wirusowym nie musi być leczone antybiotykami.
Ile trwa angina i dlaczego ważna jest szybka walka z tą chorobą?
Większość stanów zapalnych gardła, szczególnie o podłożu wirusowym, ustępuje samoistnie po 3-7 dniach. Angina paciorkowcowa trwa krócej, bo zwykle po 3-4 dniach od wystąpienia pierwszych objawów, chorzy odczuwają wyraźną ulgę. Nie zawsze konieczne jest zastosowanie antybiotyku, jednak o tym każdorazowo powinien decydować lekarz. Choć powikłania anginy są dość rzadkie, to jednak nieleczone zakażenie bakteryjne zwiększa ryzyko ich wystąpienia. Należą do nich:
- wczesne powikłania – ropień okołomigdałkowy, zapalenie ucha środkowego, ropne zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie zatok,
- późne powikłania (u dorosłych występują niezwykle rzadko) – gorączka reumatyczna, kłębuszkowe zapalenie nerek,
- w bardzo rzadkich przypadkach – zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc.
Angina – diagnostyka
Ostre wirusowe zapalenie gardła diagnozuje lekarz po wcześniejszym zbadaniu pacjenta – osłuchaniu, oględzinach stanu migdałków oraz ocenie nalotu na błonie śluzowej jamy ustnej. Co ciekawe, powiększone węzły chłonne, zaczerwienienie gardła i ropna wydzielina na powierzchni migdałków, nie zawsze muszą oznaczać anginę. Tego rodzaju objawy występują także przy szkarlatynie, błonicy, gruźlicy, mononukleozie zakaźnej, kile, czy nowotworach.
Właśnie z tego względu tak ważna jest wizyta u specjalisty i szybkie rozpoznanie choroby. W tym celu coraz częściej wykonuje się testy, umożliwiające szybkie wykrycie paciorkowców w gardle. Test polega na pobraniu wymazu z gardła, a następnie przebadaniu próbki w laboratorium. Jeśli wynik będzie negatywny, stan zapalny gardła związany jest z inną infekcją.
Rozpoznanie anginy paciorkowcowej lub wirusowej to najważniejszy krok w walce z chorobą błony śluzowej gardła. Dopiero po postawieniu diagnozy, lekarz może wypisać pacjentowi leki i przekazać odpowiednie zalecenia.
