Infekcje dróg oddechowych są na tyle powszechne, że przyzwyczailiśmy się do ich okresowego występowania. Z tego względu często są bagatelizowane, a przeziębienie, grypa oraz pozostałe infekcje dróg oddechowych nie są przeszkodą w wykonywaniu codziennych aktywności. To błąd, gdyż jednym z powikłań niedoleczonej grypy może być zapalenie płuc. Innymi przyczynami zapalenia płuc są wirusowe, bakteryjne i grzybicze zakażenia szpitalne i pozaszpitalne. Jak rozpoznać chorobę?
Co to jest zapalenie płuc?
Z zapaleniem płuc mamy do czynienia, gdy na skutek infekcji wywołanej drobnoustrojami chorobotwórczymi dochodzi do stanu zapalnego miąższu płucnego. Stan zapalny prowadzi do wypełnienia się pęcherzyków płucnych płynem zawierającym przeciwciała, które mają za zadanie zwalczanie infekcji. Niestety płyn w płucach powoduje też ograniczenie wymiany gazowej i silne duszności. Choroba jest poważna i należy ją leczyć, a niektóre przypadki wymagają hospitalizacji. Ciężkie zapalenie płuc, zwłaszcza u osób starszych i o osłabionej odporności, stanowi zagrożenie życia.
Zapalenie płuc – objawy i przyczyny
Zapalenie płuc dzielimy na dwie główne kategorie: szpitalne i pozaszpitalne. Szpitalne zapalenie płuc dotyczy chorych przebywających w szpitalu powyżej 48 godzin. Czynniki etiologiczne to te same bakterie, które wywołują zakażenia pozaszpitalne, a także pałeczki Gram-ujemne. U chorych hospitalizowanych powyżej 5 dni zapalenie płuc wywołują przede wszystkim wielolekooporne szczepy tlenowych pałeczek Gram-ujemnych: P. aeruginosa, E. coli, K. pneumoniae, Acinetobacter spp. L. Pneumophila, a także bakterii Gram-dodatnich S. aureus. Ze względu na wielolekooporność bakterii zakażenia szpitalne są trudne do leczenia, a każdy szpital musi mieć opracowany własny profil drobnoustrojów powodujących zakażenia wraz z ich lekowrażliwością. Ryzyko zachorowania wynosi 5-15 przypadków na 1000 hospitalizacji.
Pozaszpitalne zapalenie płuc jest powszechniejsze, a roczna częstotliwość zachorowań wynosi od 1 do 30 przypadków na 1000 osób. Ma lżejszy przebieg i charakteryzuje się dobrą podatnością na leczenie. Za 2/3 pozaszpitalnych zapaleń płuc odpowiedzialna jest bakteria dwoinka zapalenia płuc Streptococcus pneumoniae, pozostałe wywoływane są przez Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus, Enterobacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa, bakterie beztlenowe oraz atypowe czynniki: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae i Legionella.
U osób cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy może rozwijać się zachłystowe zapalenie płuc spowodowane aspiracją cofającej się treści żołądkowej do przełyku, a następnie do dróg oddechowych.
Pod względem występowania najczęstsze jest bakteryjne zapalenie płuc – 70% przypadków, a wirusowe zapalenie płuc stwierdza się w 5-20% przypadków, za pozostałą część odpowiedzialne są inne czynniki.
Zapalenie płuc – objawy świadczące o chorobie:
- Kaszel, zazwyczaj mokry z gęstą wydzieliną w kolorze żółtych i zielonym. W wydzielinie mogą pojawiać się drobinki krwi.
- Problemy z oddychaniem, duszności, świszczący oddech, uczucie bulgotania w płucach.
- Bóle w klatce piersiowej nasilające się podczas wdechu.
- Gorączka powyżej 38°C.
- Dreszcze.
- Utrata apetytu.
- Ogólne osłabienie i złe samopoczucie.
- Mogą pojawiać się zaburzenia świadomości.
W niektórych przypadkach rozwija się zapalenie płuc bez gorączki i bez charakterystycznych objawów, a jedynymi symptomami są osłabienie, zmęczenie i obniżenie sprawności. Jest to bezobjawowe zapalenie płuc, z którym układ odpornościowy może poradzić sobie samodzielnie. Istnieje jednak ryzyko, że choroba rozwinie się w pełnoobjawowe zapalenie płuc.
