Kwas azelainowy i jego zastosowanie w problemach skórnych. Jakie ma działanie?
W ostatnich latach wyraźnie widać, że kwasy na dobre zadomowiły się w przemyśle kosmetycznym. Zarówno zabiegi gabinetowe, jak i serie kosmetyków do pielęgnacji domowej cały czas cieszą się niesłabnącą popularnością. Znaleźć je można w produktach profesjonalnych oraz naturalnych, także DIY. Żeby bezpiecznie je stosować, niezbędna jest wiedza na temat właściwości poszczególnych kwasów AHA, BHA oraz z pozostałych grup.
Kwas azelainowy zdobywa coraz większe uznanie w dziedzinie pielęgnacji, głównie ze względu na swoje wszechstronne działanie. Ten naturalny składnik nie tylko skutecznie łagodzi stany zapalne, ale także pomaga w radzeniu sobie z trądzikiem, przebarwieniami oraz innymi problemami skórnymi. Sprawdź, jakie są właściwości kwasu azelainowego, jak stosować go do pielęgnacji cery trądzikowej oraz kiedy należy zachować ostrożność.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest kwas azelainowy?
Kwas azelainowy to organiczny związek chemiczny, który należy do grupy kwasów dikarboksylowych, czyli zawierających dwie grupy karboksylowe w jednej cząsteczce. Jego unikalne właściwości sprawiają, że jest szeroko stosowany w dermatologii, zwłaszcza w dziedzinie leczenia problemów skórnych.
Występuje on naturalnie w ziarnach zbóż – życie, pszenicy, czy jęczmieniu. Stanowi ważny element ich układu immunologicznego – jeśli dochodzi do podwyższenia jego stężenia, organizm otrzymuje informacje o aktywnej infekcji. Dzięki temu może uruchomić swoje procesy obronne. Ciekawostką jest, że cząsteczki kwasu azelainowego produkowane są także przez grzyby Malassezia furfur, naturalnie bytujące na ludzkiej skórze.
Działanie kwasu azelainowego
Kwas azelainowy nie tylko łagodzi objawy trądziku różowatego, ale ma wszechstronny, dobroczynny wpływ na skórę. Przede wszystkim działa antybakteryjnie, a tym samym, ogranicza namnażanie bakterii bytujących na powierzchni naskórka, które przyczyniają się do rozwoju stanów zapalnych i powstawania niedoskonałości. Za sprawą właściwości przeciwzapalnych, przyspiesza i wspiera leczenie istniejących ognisk zapalnych. To właśnie ze względu na to, jest cennym składnikiem kosmetyków zwalczających objawy trądziku różowatego.
Kwas azelainowy jest także substancją peelingującą. Łagodnie złuszcza martwe komórki naskórka, wspomagając tym samym regenerację cery. Reguluje też wydzielanie sebum, co jest szczególnie ważne w pielęgnacji cery tłustej i łojotokowej. Zapobiega zapychaniu porów i ogranicza tworzenie się zaskórników.
Ta ciekawa substancja to nie tylko remedium na powstawanie trądziku, czy walkę z jego objawami. Badania wykazały, że skutecznie rozjaśnia przebarwienia skórne, będące efektem gojenia zmian trądzikowych, zaburzeń gospodarki hormonalnej, długiej ekspozycji na słońce, czy zażywania niektórych leków.
To jednak nie wszystkie jego zalety. Należy wiedzieć, że kwas azelainowy wykazuje także działanie antyoksydacyjne. Neutralizuje działanie wolnych rodników – cząsteczek przyczyniających się do przedwczesnego starzenia się skóry, czy nowotworzenia. W ten sposób pozwala na dłużej utrzymać młody wygląd cery.
Kwas azelainowy w pielęgnacji – na jakie problemy skórne pomaga?
Terapia z kwasem azelainowym przynosi efekty w walce z trądzikiem różowatym, ponieważ substancja ta posiada cenne właściwości rozjaśniające, przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Kwas azelainowy wykorzystywany jest zarówno do produkcji aptecznych kosmetyków do pielęgnacji skóry, jak i peelingów chemicznych oraz produktów do innych zabiegów gabinetowych. Pomaga nie tylko zwalczać trądzik różowaty, ale także trądzik młodzieńczy, okołoustne zapalenie skóry, czy przebarwienia.
Również pacjenci ze zdiagnozowanym atopowym zapaleniem skóry (AZS), cerą naczynkową, czy wrażliwą mogą sięgnąć po produkty z kwasem azelainowym. Wykazuje bardzo łagodne działanie i nie wnika w głębokie warstwy skóry, dlatego jest uznawany za bezpieczny składnik.
Kosmetyki z kwasem azelainowym – w jakich produktach znajduje się ta cenna substancja?
W aptece znajdziesz różne kosmetyki z kwasem azelainowym w składzie. Są to zarówno maści, kremy na dzień i na noc, koncentraty, jak i toniki, maski. To zwykle produkty dostępne bez recepty do użytku domowego.
Przy wyborze warto kierować się nie tylko ceną, czy obecnością pożądanego składnika, ale także jego stężeniem w danym kosmetyku. Zakłada się, że w produktach do samodzielnej pielęgnacji, stężenie kwasu azelainowego nie powinno przekraczać 20%. Mocniej skoncentrowane formuły wchodzą w skład peelingów i masek stosowanych w gabinetach kosmetologicznych i dermatologicznych.
Warto wiedzieć, że kwas azelainowy nie jest fototoksyczny, dlatego nie wchodzi w interakcje z promieniami słonecznymi. Może być więc stosowany o każdej porze roku, nie tylko jesienią, czy zimą.
Stosowanie kwasu azelainowego – przeciwwskazania i środki ostrożności
Kwas azelainowy to substancja uznawana za bezpieczną do stosowania. Nie przenika w dużej ilości przez naskórek i jest wydalana wraz z moczem. Co ciekawe, badania prowadzone na zwierzętach nie wykazały działania toksycznego dla płodu, ani przyczyniającego się do rozwoju wad wrodzonych. Z tego względu, przyjmuje się, że jeśli lekarz wyrazi zgodę, również kobiety w ciąży i karmiące piersią mogą stosować kosmetyki zawierające kwas azelainowy.
Nie ma zbyt wielu przeciwwskazań do stosowania kwasu azelainowego. Jednak dermatolog lub doświadczony kosmetolog może odmówić wykonania usługi w przypadku, gdy:
- w planowanym miejscu zabiegu występuje uszkodzenie skóry lub stan zapalny,
- osoba jest w trakcie terapii retinoidami (leki stosowane zewnętrznie i wewnętrznie),
- w obrębie partii ciała, która ma być poddana zabiegowi, miał miejsce zabieg chirurgiczny w ciągu ostatnich 3. miesięcy,
- partia zabiegowa poddawana była wcześniej krioterapii (w ciągu pół roku),
- skóra wykazuje nadwrażliwość na kwas azelainowy.
Warto wiedzieć, że tak jak każdy inny składnik aktywny, kwas azelainowy może przyczyniać się do wystąpienia działań niepożądanych, takich jak rumień, nasilenie zmian trądzikowych, dyskomfort w miejscu stosowania, obrzęk, pieczenie, świąd, czy suchość skóry.
Ostrożność przy sięganiu po kosmetyki z kwasem azelainowym oraz korzystaniu z zabiegów powinny zachować także osoby o ciemnej karnacji. Kwas azelainowy ma działanie rozjaśniające, dlatego na ciemniejszej skórze może spowodować przebarwienia.
Podsumowanie
Kwas azelainowy wykazuje skuteczne działanie w leczeniu trądziku, trądziku różowatego, przebarwień i wielu innych dolegliwości skórnych. Z tego względu stosowany jest do produkcji różnego rodzaju preparatów pielęgnacyjnych, w tym kremów, żelów, czy maści. Pomaga poprawić kondycję cery oraz redukować niedoskonałości skórne. Uchodzi za składnik w pełni bezpieczny, jednak przed zastosowaniem produktów zawierających kwas azelainowy, warto skonsultować się z dermatologiem w celu dostosowania pielęgnacji do indywidualnych potrzeb skóry. Jeśli w Twoim przypadku nie powinno się stosować kwasu azelainowego, lekarz z pewnością zaproponuje alternatywę.
Źródła:
- P. Dębek, A. Piotrowska, M. Nastałek i in., Zastosowanie kwasu azelainowego w wybranych schorzeniach dermatologicznych, https://www.czytelniamedyczna.pl/6605,zastosowanie-kwasu-azelainowego-w-wybranych-schorzeniach-dermatologicznych.html (dostęp 20.12.2023 r.).
- G. Chodorowska, Trądzik różowaty – objawy kliniczne, możliwości terapeutyczne, "Borgis - Postępy Nauk Medycznych" 2015, nr 3, s. 204-210.
- M. Serafin, H. Dąbrowska, Trądzik zwyczajny – etiopatogeneza i leczenie, "Borgis - Nowa Pediatria" 2003, nr 2, s. 128-132.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [21.11.2024]