Trądzik młodzieńczy – leczenie, domowe sposoby na trądzik młodzieńczy, zapobieganie
Trądzik młodzieńczy jest jedną z najczęstszych chorób skóry. Dotyczy większości osób w okresie dojrzewania. Nierzadko występuje także w starszym wieku. Choroba może negatywnie wpływać na jakość życia i samopoczucie. Na szczęście odpowiednio dobrane leczenie przynosi zadawalające efekty. Co na trądzik młodzieńczy? Trądzik młodzieńczy zaczyna się zazwyczaj pomiędzy 14. a 19. rokiem życia. Z reguły zmiany na skórze ustępują po 3-5 latach, ale w części przypadków utrzymują się nawet ponad 10 lat. Około 15 proc. przypadków trądziku młodzieńczego stanowią ciężkie postacie, które pozostawiają szpecące przebarwienia i blizny. Wczesne rozpoczęcie leczenia może temu zapobiec.
Co to jest trądzik młodzieńczy?
Trądzik młodzieńczy to przewlekła, zapalna choroba mieszków łojowo-włosowych. Charakteryzuje się łojotokiem oraz zmianami skórnymi, które mogą obejmować czoło, nos, brodę, policzki, kark, okolicę między łopatkową i górną część klatki piersiowej. Rodzaje zmian skórnych w trądziku młodzieńczym to:
• mikrozaskórniki widoczne tylko pod mikroskopem,
• zaskórniki („wągry”),
• grudki,
• krosty,
• guzki,
• cysty,
• torbiele.
Trądzik młodzieńczy – przyczyny
Trądzik młodzieńczy pojawia się w wyniku współdziałania wielu czynników. Należą do nich:
• predyspozycja genetyczna (u dzieci rodziców, którzy chorowali na ciężką postać trądziku, istnieje większe ryzyko rozwoju takiej postaci choroby w porównaniu do populacji ogólnej),
• nadmierna produkcja i zmiany w składzie łoju,
• zaburzenia rogowacenia ujść mieszków włosowych,
• aktywność hormonów płciowych, zwłaszcza androgenów,
• obecność bakterii Propionibacterium acnes,
• stan zapalny.
Choroba nie jest natomiast spowodowana brakiem higieny.
Trądzik młodzieńczy – czynniki zaostrzające
Wyodrębniono też wiele czynników, które mogą mieć wpływ na zaostrzenie trądziku młodzieńczego. Są to:
• hormony (u około 60-70 proc. kobiet zmiany pogarszają się w okresie przedmiesiączkowym),
• wybrane leki, substancje i kosmetyki (np. steroidy anaboliczne, glikokortykosteroidy, leki przeciwpadaczkowe i przeciwdepresyjne, witamina B12, barbiturany, związki jodu, bromu i chloru oraz kosmetyki zatykające ujścia gruczołów łojowych),
• słońce,
• nieodpowiednia dieta,
• przewlekłe zmęczenie i stres.
Wpływ niektórych z wymienionych czynników na objawy trądziku młodzieńczego jest nadal przedmiotem dyskusji ekspertów.
Co na trądzik młodzieńczy – leczenie
Leczenie trądziku młodzieńczego jest zazwyczaj długotrwałe. Ma na celu likwidację zmian skórnych i zapobieganie powstawaniu przebarwień i blizn. Dobiera się je indywidualnie, m.in. w zależności od rodzaju zmian na skórze i ich nasilenia. Kluczową rolę w leczeniu trądziku młodzieńczego odgrywa systematyczność.
Trądzik młodzieńczy – preparaty
W terapii trądziku młodzieńczego wykorzystuje się leki miejscowe i doustne. W leczeniu miejscowym zastosowanie znajdują niektóre antybiotyki, retinoidy, nadtlenek benzoilu czy kwas azelainowy i salicylowy. Przy cięższych postaciach trądziku młodzieńczego stosuje się ogólne antybiotyki i izotretynoinę. Kobietom z silnym łojotokiem, hirsutyzmem (nadmierne owłosienie) czy łysieniem typu męskiego zaleca się leczenie hormonalne, najczęściej w postaci antykoncepcji hormonalnej. W celu likwidacji zmian potrądzikowych po terapii rekomendowane jest leczenie podtrzymujące, peelingi chemiczne oraz zabiegi laserowe.
Domowe sposoby na trądzik młodzieńczy
Domowa pielęgnacja trądziku młodzieńczego polega na oczyszczaniu i – w razie potrzeby – nawilżaniu cery preparatami na trądzik. Nie poleca stosowania tłustych kremów, mydeł zasadowych czy toników na bazie alkoholu. Preparaty nawilżające powinny być pozbawione emulgatorów, środków drażniących i substancji zapachowych. Chorym rekomendowane są także peelingi o działaniu przeciwłojotokowym i złuszczającym oraz preparaty chroniące przed słońcem, zwłaszcza w przypadku stosowania leków zwiększających wrażliwość na światło. Wygląd skóry poprawi także mikrodermabrazja. Niekorzystnie na skórę trądzikową działa natomiast czyszczenie mechaniczne. Nie należy także samodzielnie wyciskać czy ugniatać zmian skórnych. Mitem jest, jakoby zmiany trądzikowe łagodniały pod wpływem podjęcia współżycia.
Co na trądzik młodzieńczy – dieta
Uważa się, że niekorzystnie na skórę trądzikową wpływają kwasy tłuszczowe nasycone (znajdują się one np. w mięsie i wędlinach), cukry proste (występują m.in. w słodyczach, słodkich napojach, słodkich płatkach śniadaniowych) oraz mleko krowie i jego przetwory. Natomiast łagodząco na trądzik oddziałują kwasy tłuszczowe omega 3 (są zawarte np. w tłustych rybach morskich, orzechach włoskich czy awokado).
Sposoby na trądzik młodzieńczy – zapobieganie nawrotom
By zapobiec nawrotom trądziku młodzieńczego należy przestrzegać planu leczenia, odpowiednio pielęgnować skórę, stosować kosmetyki niekomedogenne (takie, które nie zatykają porów skóry) i unikać czynników zaostrzających zmiany.
Źródła:
M. Jarosz red., Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu, Warszawa 2016, 2017, s. 481-482
https://www.termedia.pl/Tradzik-zwyczajny-patogeneza-i-leczenie-Konsensus-Polskiego-Towarzystwa-Dermatologicznego,56,20040,1,0.html (dostęp 03.11.19)
https://podyplomie.pl/dermatologia/28524,co-to-jest-tradzik (dostęp 03.11.19)
https://www.podyplomie.pl/medycyna/15326,tradzik-pospolity-leczenie (dostęp 03.11.19)
https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/80317,zmiany-tradzikowe-skory (dostęp 03.11.19)
https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/73673,tradzik-mlodzienczy (dostęp 03.11.19)
Autorka:
Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian
O zdrowiu pisze od ponad 20 lat. Ukończyła kształcenie podyplomowe w Instytucie Żywności i Żywienia na kierunku dietetycznym. Jest mamą Rafała i żoną Krzysztofa. W wolnych chwilach czyta kryminały.