Profilaktyka zdrowia w Dniu Kobiet – jakie badania wykonać?
Regularne badania to absolutna konieczność, jeśli chcemy kompleksowo zadbać o swój stan zdrowia. Wiele kobiet, troszcząc się o dzieci, męża, rodzinę, często zapomina o własnym zdrowiu. Profilaktyczna diagnostyka pozwala wykryć we wczesnym stadium wiele przypadłości oraz ciężkich chorób. Zwiększamy tym samym szanse na szybkie podjęcie leczenia.
Współczesna medycyna daje szerokie możliwości podejmowania leczenia w każdym stadium choroby. Aby cieszyć się długim i zdrowym życiem, warto jednak przeciwdziałać niż leczyć. Coroczny Dzień Kobiet to wyjątkowa okazja do świętowania, ale także czas, aby zadbać o własne zdrowie. Jakie badania są kluczowe w ocenie stanu zdrowia kobiety? Dowiedz się więcej na temat rekomendowanych badań oraz jak często warto je wykonywać.
Z artykułu dowiesz się:
Regularne badania dla kobiet – dlaczego warto je wykonywać?
Wiele chorób często we wczesnym stadium nie daje wyraźnych objawów. Z tego powodu trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy coś nam dolega. Gdy dolegliwości nasilają się i są łatwe do zidentyfikowania, choroba może być już w bardzo zaawansowanym stadium. Wiele z nieprawidłowości w organizmie jesteśmy w stanie wykryć już na wczesnym etapie, na przykład w momencie stwierdzenia niedoborów pierwiastków i witamin. U kobiet mogą to być często niedobory żelaza, prowadzące między innymi do anemii. Szybkie wprowadzenie odpowiedniej diety oraz suplementacji może skutecznie zatrzymać proces rozwoju choroby.
Nie mniej ważny jest codzienny styl życia kobiety, ilość aktywności fizycznej, regularność i różnorodność spożywanych posiłków, a także narażenie na stres, który niekorzystnie oddziałuje na wiele obszarów organizmu. Nie bez powodu często obserwuje się wśród kobiet zaburzenia hormonalne. Nieregularne miesiączki, niedoczynność tarczycy, problemy z trądzikiem, nadmierne owłosienie, przewlekłe zmęczenie, problemy z zajściem w ciążę, ale także zaburzenia okresu pokwitania. To tylko niektóre z objawów zaburzeń hormonalnych u kobiet. Coraz częściej młodsze kobiety zmagają się także z poważniejszymi przewlekłymi chorobami – zespołem policystycznych jajników lub endometriozą. Stale wysoka jest także liczba kobiet chorujących na raka piersi i raka szyjki macicy. Wszystkie te schorzenia mają szansę na wczesne wykrycie nawet dzięki tak podstawowemu badaniu jak morfologia krwi, która daje pierwszy komunikat o nieprawidłowościach w organizmie.
Pakiet badań dla kobiet
Do tematu profilaktyki zdrowia należy podejść kompleksowo, wykonując pełen pakiet różnorodnych badań. Pozwala on ocenić kondycję organizmu pod wieloma względami.
Profilaktyczne badania dla kobiet obejmują:
- morfologię krwi: czyli podstawowe badanie krwi, które pozwala na wstępną weryfikację zdrowia organizmu,
- badanie poziomu TSH, FT4 i FT3: są to badania, które oceniają stan tarczycy. Dzięki nim można dokładnie zdiagnozować stany zapalne tego gruczołu i wydajność konwersji hormonów tarczycy do formy aktywnej biologicznie,
- podstawowe badanie moczu: badanie to pozwala wstępnie ocenić zdrowie układu odpornościowego, gospodarki wodno-elektrolitowej (w tym nerek) oraz węglowodanowej,
- pakiet badań hormonalnych: ich wyniki są kluczowe w ocenie stanu gospodarki hormonów u kobiet. Należy takie badanie wykonywać zarówno w wieku rozrodczym, jak i w okresie pomenopauzalnym. Ocena stanu przysadki mózgowej stanowi w tym przypadku podstawę diagnostyczną. Badania hormonalne dla kobiet oceniają m.in. pomiar stężenia estrogenów (m.in. estradiol), LH, FSH, progesteron i prolaktynę oraz dehydroepiandrosteron, SHBG i testosteron,
- cytologię: podstawowe badanie profilaktyczne oceniające stan szyjki macicy. Inaczej nazywane rozmazem szyjkowym. Polega na pobraniu z dróg rodnych materiału do badania i przekazaniu go do laboratorium. Wykonuje się je w celu wczesnego wykrycia raka szyjki macicy. Badanie można wykonać w czasie standardowej wizyty u lekarza ginekologa lub w ramach specjalnych programów profilaktyki zdrowotnej,
- mammografię: jest to podstawowe badanie piersi wykonywane w celu wykrycia guzów i nowotworów. Badanie przeprowadza się w formie prześwietlenia rentgenowskiego. Na uzyskanym obrazie lekarz jest w stanie we wczesnym stadium wykryć nieprawidłowości, które mogą być wskazaniem do podjęcia specjalistycznego leczenia.
Do wyżej wymienionych badań można dodać także oznaczenie glukozy i insuliny oraz kwasu moczowego. Wskaźniki te są pomocne w ocenie pracy gospodarki węglowodanowej i lipidowej. W celu wykluczenia schorzeń sercowo-naczyniowych warto wykonać dodatkowo lipidogram, obejmujący badanie cholesterolu całkowitego (TC), frakcji lipoprotein wysokiej gęstości (HDL), frakcji lipoprotein niskiej gęstości (LDL) oraz triglicerydów.
Badania dla kobiet – gdzie, kiedy i jak często wykonywać?
Badania związane z morfologią i innymi pomiarami z krwi warto wykonywać co pół roku. Dzięki temu będzie można z dużą dokładnością ocenić stan zdrowia oraz skuteczność wprowadzonych zmian w zakresie działania poszczególnych leków czy odpowiedniej diety. Pozostałe badania w profilaktyce nowotworowej, jak cytologia czy mammografia, warto wykonywać przynajmniej raz w roku.
Punkt pobrań to podstawowa placówka medyczna, gdzie można wykonać pierwsze bazowe badania, jak na przykład morfologia krwi. Na badania może nas skierować lekarz rodzinny. Niektóre punkty diagnostyczne oferują specjalne pakiety badań przeznaczone dla określonych grup osób, na przykład dedykowane kobietom, osobom starszym, osobom uprawiającym wyczynowo sport.
Wiele placówek oferuje także cykliczne, często bezpłatne badania w ramach programów polityki zdrowotnej. W profilaktyce nowotworowej październik to miesiąc świadomości raka piersi. W tym czasie przeprowadzane są wydarzenia edukacyjne zachęcające kobiety w określonym wieku do zbadania się. W każdym województwie w określonym czasie pojawia się także mobilny punkt badań – mammobus, w którym wykonamy mammografię piersi. Regularne badania cytologiczne możemy natomiast wykonać w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy.
Podsumowanie
Monitorowanie swojego stanu zdrowia, szczególnie w przypadku kobiet, jest kluczowym elementem podstawowej profilaktyki (regularne badania warto także wykonywać u mężczyzn). Każdy parametr podczas diagnostyki kobiet jest istotny w ocenie ryzyka i ewentualnych konsekwencji zdrowotnych. Badania profilaktyczne warto wykonywać, aby ocenić jajniki (np. w kontekście owulacji), stężenie TSH i innych hormonów. Badania diagnostyczne warto wykonywać przynajmniej raz w roku lub częściej, wedle wskazań lekarza.
Źródła:
- D.M. Makuc, V.M. Freid, J.C. Kleinman, National trends in the use of preventive health care by women, "American Journal of Public Health" 1989, 79(1), s. 21-26.
- A.K. Blanchard, P. Goodall, Preventive Care in Women's Health, "Obstetrics and Gynecology Clinics of North America" 2016, 43(2), s. 165-180.
Autor
Mateusz Jagielski-Szczypik – dyplomowany dietetyk, absolwent Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu na kierunku Żywienie Człowieka i Dietetyka. Również trener personalny piszący o zdrowiu, suplementacji i znaczeniu stylu życia w kontekście prawidłowej profilaktyki zdrowotnej. Edukator i copywriter w zakresie tematów związanych ze zdrowiem.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [21.11.2024]