Paracetamol i ibuprofen to dwa najbardziej znane leki przeciwgorączkowe. Oba z nich są dostępne bez recepty i skutecznie obniżają podwyższoną temperaturę. Podstawową różnicą między nimi jest mechanizm działania. Zobacz, który wybrać w leczeniu gorączki – paracetamol czy ibuprofen?
Gorączka jest częstym objawem, który może pojawić się u osób w każdym wieku. Zwykle obserwuje się ją w przebiegu różnego rodzaju infekcji. Jest to pewien sygnał od organizmu, że walczy on z patogenem. Warto jednak pamiętać, że podwyższona temperatura ciała towarzyszy także innym chorobom lub występuje bez uchwytnego powodu. W takich sytuacjach zawsze konieczne jest przeprowadzenie badań diagnostycznych w celu ustalenia jej przyczyny. Gorączkę rozpoznaje się, gdy temperatura ciała mierzona pod pachą przekracza 38℃.
Czym jest paracetamol?
Paracetamol jest organicznym związkiem chemicznym o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwbólowym. Jego działanie przeciwzapalne jest bardzo słabe. Środek ten nie wpływa w żaden sposób na procesy krzepnięcia krwi.
Paracetamol może mieć postać tabletek, zawiesiny, kapsułek, drażetek, granulatu, czopków lub roztworu do wstrzykiwań dożylnych. W tej ostatniej formie nie jest dostępny bez recepty. Jego działanie po podaniu doustnym obserwuje się bardzo szybko – zaledwie w kilkanaście minut. Maksymalne stężenie w organizmie osiąga w ciągu godziny. Jest usuwany wraz z moczem.
Jak działa paracetamol?
Paracetamol działa w układzie nerwowym. Blokuje on cyklooksygenazę COX-3. Tym samym nie dochodzi do syntezy (produkcji) prostaglandyn. Są to hormony wywołujące reakcję zapalną. Dokładny mechanizm działania paracetamolu nie został dokładnie poznany.
Czym jest ibuprofen?
Ibuprofen należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Jest to pochodna kwasu propionowego. Ma on działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Wpływa także na zmniejszenie agregacji płytek krwi, a więc zmniejsza krzepliwość krwi.
Ibuprofen może mieć postać tabletek, kapsułek, zawiesiny, czopków, aerozolu lub żelu do stosowania na skórę. Po podaniu doustnym jest on bardzo szybko wchłaniany w żołądku i jelicie cienkim. Dlatego pierwsze efekty jego działania obserwuje się już po kilkunastu minutach od zażycia.
Maksymalne stężenie ibuprofenu w organizmie człowieka osiąga po 1–2 godzinach. Tyle samo trwa też jego okres półtrwania. Jest wydalany z organizmu wraz z moczem. Po 24 godzinach od spożycia nie ma po nim śladu w tkankach.
Jak działa ibuprofen?
Mechanizm działania ibuprofenu polega na zablokowaniu enzymów cyklooksygenazy COX-1 i COX-2. Są one odpowiedzialne za produkcję prostaglandyn w miejscu zapalenia oraz w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu nie pojawiają się objawy stanu zapalnego, takie jak ból, podwyższenie temperatury ciała oraz obrzęk i zaczerwienienie.
Co wybrać w leczeniu gorączki – paracetamol czy ibuprofen?
Częstym dylematem jest, co wybrać w leczeniu gorączki – paracetamol czy ibuprofen. Tak naprawdę nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Wpływ na rodzaj zastosowanego leku ma wiele czynników.
Pierwszym z nich jest przyczyna gorączki. W przypadku, gdy jest ona spowodowana stanem zapalnym, lepiej zastosować ibuprofen, ponieważ ma on działanie przeciwzapalne. W innym przypadku nie ma znaczenia, który z leków zostanie wybrany.
Drugim czynnikiem jest tolerancja organizmu na lek. Nie każdy może przyjmować oba preparaty. W dołączonej do każdego opakowania ulotce wymienione są wszystkie przeciwwskazania. Zastosowanie środka przeciwgorączkowego mimo to zwiększa ryzyko pojawienia się objawów niepożądanych. Ponadto niektóre leki nie mogą być zażywane przez ciężarne, kobiety karmiące piersią, chorych przewlekle. Trzeba mieć to na uwadze.
Warto dodać, że paracetamol i ibuprofen wykazują podobną skuteczność w leczeniu gorączki. Ich czas działania także jest podobny. Oba z nich są dostępne bez recepty. W przypadku dzieci wskazane jest podawanie obu tych preparatów naprzemiennie.
Jak bezpiecznie stosować leki przeciwgorączkowe?
Bez względu na to, który lek zostanie wybrany do leczenia gorączki – paracetamol czy ibuprofen – konieczne jest dbanie o bezpieczeństwo. Przed użyciem preparatu należy dokładnie przeczytać ulotkę dołączoną do opakowania. Za najważniejsze jej punkty uznaje się dawkowanie, przeciwwskazania i sposób użycia. W razie jakichkolwiek wątpliwości (np. co do tego, jaką dawkę leku przeciwgorączkowego przyjąć) należy skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub farmaceutą.
Paracetamol i ibuprofen powinny być przyjmowane w odpowiedniej dawce. Przy ustalaniu dawkowania w przypadku dzieci pod uwagę bierze się wiek i masę ciała malucha. Do preparatów najczęściej jest dołączony specjalny dozownik, który pozwala odmierzyć odpowiednią ilość leku. W przypadku dorosłych zwykle maksymalnej jednorazowej dawce odpowiada jedna lub dwie kapsułki.
Należy pamiętać, że przyjęcie większej dawki środka przeciwgorączkowego nie zwiększy jego skuteczność. Może być za to bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Wszelkie zmiany w dawkowaniu leku powinny być zawsze ustalane z lekarzem.
Źródła:
- Ibuprofen, Baza Leków Medycyny Praktycznej https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=382 (dostęp 25.04.2021).
- Paracetamol, Baza Leków Medycyny Praktycznej, https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=643 (dostęp 25.04.2021).
- J.R. Avner, Ostra Gorączka, „Pediatria po Dyplomie” 2009, t. 13, nr 5, s. 35–46.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
