Lanolina i jej zastosowanie w kosmetyce – właściwości i efekty działania
W przemyśle kosmetycznym coraz częściej zwraca się uwagę na składniki pochodzenia naturalnego. Wśród nich ważną grupę stanowią emolienty, nie tylko roślinne, ale również odzwierzęce. Od wieków wykorzystywane są w różnych tradycyjnych recepturach leków i kosmetyków, zapewniając skórze nawilżenie, regenerację oraz ochronę przed utratą wilgoci. Najczęściej stosowane w kosmetyce tłuszcze pochodzenia zwierzęcego to lanolina oraz wosk pszczeli.
Lanolina to naturalny składnik pozyskiwany z wełny owczej. Jego właściwości nawilżające, ochronne oraz przyspieszające regenerację skóry, sprawiają, że lanolina znajduje szerokie zastosowanie w różnorodnych produktach do pielęgnacji ciała i włosów. Sprawdź, jak pozyskuje się ten cenny tłuszcz i w jakich sytuacjach warto sięgnąć po lanolinę kosmetyczną.
Z tego artykułu dowiesz się:
Co to jest lanolina?
Lanolina to potoczne określenie na tłuszczopot, wytwarzany przez gruczoły łojowe zwierząt, których skórę naturalnie chroni wełna (lamy lub owce). Termin stworzono z połączenia dwóch słów w języku łacińskim – lana (wełna) i oleum (olej). Ciała zwierząt wydzielają ten charakterystyczny tłuszcz, aby chronić naskórek przed uszkodzeniami i czynnikami zewnętrznymi, które mogą niekorzystnie wpływać na jego stan.
Warto wiedzieć, że samo pozyskiwanie lanoliny odbywa się bez udziału zwierząt. To produkt uboczny produkcji wełny. Podczas czyszczenia, należy ją wyprać w gorącej wodzie – właśnie wtedy lanolina oddziela się od włókien. Następnie poprzez wirowanie można rozdzielić mieszaninę lanoliny i wody, aby w kolejnym kroku oczyścić tłuszcz.
Pozbawiony zanieczyszczeń produkt zawiera ok. 25% wody – jest to lanolina uwodniona. Po 2 tygodniach suszenia woda wyparuje i powstanie lanolina bezwodna. Właśnie taki rodzaj tego wosku zwierzęcego wykorzystywany jest w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym.
Właściwości lanoliny
Gotowa, osuszona lanolina to substancja stała o barwie lekko żółtej lub brązowej, stosowana najczęściej do wytwarzania smarów. W przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym wykorzystuje się jednak produkt po dalszych procesach oczyszczania. W ich wyniku lanolina traci wcześniejszy, lekko alkoholowy aromat i zyskuje jaśniejszy odcień.
Choć ma stałą konsystencję, to rozpuszcza się już w ok. 40 st. C. Składa się z tłuszczów, więc nie jest rozpuszczalna w wodzie. Przy produkcji kosmetyków, często używa się jej jako emulgatora, który pozwala na dokładne wymieszanie wody i tłuszczu.
Należy wspomnieć także, że czysta lanolina to cenny emolient. Tworzy na skórze niewidzialny film ochronny, zapobiegający nadmiernej utracie wilgoci z komórek naskórka. Uznawana jest za składnik hipoalergiczny – w przeciwieństwie do wazeliny, bardzo rzadko wywołuje reakcje alergiczne, dlatego może być stosowana do pielęgnacji skóry niemowląt już od pierwszych dni po narodzinach.
Lanolina kosmetyczna skutecznie natłuszcza i zapobiega przesuszeniu naskórka. Usprawnia również wchłanianie składników odżywczych z kosmetyków w głąb skóry. Przyspiesza także regenerację jej komórek, a tym samym – gojenie ran.
Działanie lanoliny — kiedy warto po nią sięgnąć?
Zastosowanie lanoliny w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym, związane jest zarówno z jej właściwościami fizycznymi, jak i pielęgnacyjnymi. Natłuszczające działanie czystej lanoliny sprawia, że często sięgają po nią producenci kosmetyków do skóry atopowej, wrażliwej i skłonnej do alergii. Lanolina doskonale chroni naskórek przed TEWL, czyli nadmiernym odparowywaniem wilgoci z jego komórek, co jest niezwykle ważne w przypadku AZS.
Z dobroczynnego działania lanoliny mogą skorzystać także osoby pragnące zadbać o suche lub wysokoporowate pasma. Emolient zabezpiecza łuski włosów przed utratą wilgoci i rozchylaniem. Dzięki temu, kosmyki nie tracą tak szybko nawilżenia i stają się gładsze, bardziej lśniące oraz łatwiejsze do układania.
Czysta lanolina jest także częstym elementem wyprawki dla świeżo upieczonych mam. Ze względu na swoje właściwości nawilżające i regenerujące, przyspiesza gojenie brodawek sutkowych. Rany w tych delikatnych okolicach są bardzo częstą przypadłością w pierwszych dniach, czy tygodniach karmienia piersią. Wielu producentów zaznacza, że lanolina jest całkowicie bezpieczna dla dziecka, dlatego nie ma konieczności zmywania jej z brodawek przed karmieniem.
Lanolina kosmetyczna – w jakich kosmetykach pojawia się najczęściej?
Lanolina zwykle wchodzi w skład kosmetyków do pielęgnacji ciała, takich jak kremy, balsamy, czy masła o bogatej konsystencji. Składnik ten można znaleźć zwłaszcza w liniach dedykowanych skórze bardzo suchej, wrażliwej i atopowej. Coraz częściej pojawia się także w natłuszczających peelingach solnych lub cukrowych – przyspiesza regenerację po złuszczaniu, co sprawia, że działanie kosmetyku jest kompleksowe.
Ogromną popularnością cieszą się także balsamy do ust na bazie lanoliny. Ten zwierzęcy wosk doskonale zabezpiecza delikatny naskórek warg przed czynnikami zewnętrznymi. Do pielęgnacji można stosować także czystą lanolinę, bez barwników, czy substancji zapachowych.
Lanolinę wykorzystuje się także w produkcji kosmetyków do włosów. Odżywki i maski z lanoliną wygładzają i intensywnie odżywiają. Osobom z bardzo wrażliwą i przesuszoną skórą głowy polecane są również szampony lanolinowe. Pomagają nie tylko w walce z nadmierną suchością, ale też łupieżem, czy łuszczycą skalpu.
Czy stosowanie lanoliny jest bezpieczne?
Lanolinę od lat uważa się za składnik hipoalergiczny. Badanie przeprowadzone na grupie 25 tys. osób wykazało, że objawy alergii po zastosowaniu lanoliny wystąpiły u mniej, niż 2% badanych. Najczęstsze symptomy uczulenia to wysypka, obrzęk, czy problemy z oddychaniem, jednak pojawiają się one niezwykle rzadko.
Z tego względu, nie każdy może korzystać z dobroczynnych właściwości lanoliny. Ostrożność powinny zachować osoby uczulone na wełnę – to właśnie obecność lanoliny we włóknach wywołuje określone objawy.
Należy także uważać, aby nie spożyć zbyt dużej ilości tego tłuszczu zwierzęcego, np. poprzez bardzo częste stosowanie czystej lanoliny do pielęgnacji ust. Zlizywanie grubej warstwy lanoliny z warg powoduje przedostawanie się jej do układu pokarmowego, co może spowodować zatrucie. Na szczęście takie przypadki również należą do rzadkości.
Jeśli po zastosowaniu lanoliny zauważysz u siebie objawy alergii, dokładnie umyj skórę i nie używaj uczulającego produktu. W takiej sytuacji warto skonsultować się z lekarzem alergologiem.
Podsumowanie
Lanolina, czyli produkt uboczny procesu pozyskiwania wełny owczej, to niezwykle cenny składnik wielu balsamów, kremów i maści. Lanolina zmiękcza naskórek, dlatego nadaje się także do pielęgnacji skóry atopowej i łuszczycowej. Stanowi remedium na poranione brodawki sutkowe u matek karmiących — przyspiesza regenerację i gojenie tkanek. Lanolina zawiera również wiele substancji odżywczych, poprawiających kondycję naskórka i zapobiegających TEWL (przeznaskórkowej utracie wilgoci). Jeśli Twoja skóra wymaga łagodnej, a jednocześnie skutecznej codziennej pielęgnacji, wypróbuj kosmetyki na bazie lanoliny.
Źródła:
- J. Arct, K. Pytkowska, K. Głowacka, Lanolina i surowce z niej otrzymywane we współczesnej kosmetologii, "Świat przemysłu kosmetycznego" 2014, nr 3, s. 49-53.
- P. Cholewińska, M. Iwaszkiewicz, P. Nowakowski, Profil kwasów tłuszczowych w wełnie owiec olkuskich — jagniąt i ich matek, „Wiadomości Zootechniczne” 2016, r. LIV, nr 4, s. 20-24.
- M. Żmudzińska, M. Czarnecka-Operacz, Zjawisko paradoksu lanolinowego, "Postępy Dermatologii i Alergologii" 2008, t. XXV, nr 2, s. 66-68.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [21.11.2024]