Na czym polega dieta keto i czy warto ją stosować?
Dieta ketogeniczna ma coraz więcej zwolenników. Szczególną popularność zyskała w ciągu kilku ostatnich lat. Jest promowana nie tylko jako sposób na odchudzanie, ale także remedium na wiele poważnych schorzeń. Zobacz, jakie są zasady diety ketogenicznej i kto może ją stosować.
Organizm człowieka potrzebuje różnych substancji odżywczych, aby prawidłowo funkcjonować. Zaliczają się do nich białka, tłuszcze, węglowodany. Oprócz tego potrzebne są witaminy i minerały. Wiele osób decyduje się na znaczne ograniczenie niektórych grup produktów po to, aby polepszyć stan swojego zdrowia lub zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych chorób (zwłaszcza tzw. cywilizacyjnych). Jedną z takich diet eliminacyjnych jest właśnie dieta keto, której podstawą jest ograniczenie węglowodanów.
Z artykułu dowiesz się:
Na czym polega dieta ketogeniczna?
Dieta ketogeniczna jest sposobem odżywiania się, który polega na ograniczeniu ilości węglowodanów do niezbędnego minimum. Dzięki temu u osób ją stosujących głównym źródłem energii dla organizmu są tłuszcze (a nie glukoza). Prowadzi to do rozwinięcia się stanu ketozy, czyli zwiększenia poziomu ciał ketonowych. Wielu zwolenników diety ketogennej uważa, że ciała ketonowe są dużo bardziej efektywne od glukozy.
Chociaż ciała ketonowe są wytwarzane przez organizm przez cały czas, w stan ketozy można wejść tylko po ograniczeniu ilości spożywanych węglowodanów. Przy braku glukozy ich produkcja w wątrobie drastycznie się zwiększa po to, aby mogły dostarczyć organizmowi potrzebną energię.
Osoby, które stosują dietę ketogeniczną, dążą do tego, aby ograniczyć spożycie węglowodanów do 50 gramów na dobę. Często jest to jeszcze mniej. Przyjmuje się, że węglowodany powinny stanowić mniej niż 10% przyjmowanych kalorii. Jednocześnie nie ma restrykcji dotyczących tego, ile kalorii dziennie spożywać.
Co jeść na diecie ketogenicznej?
Warto wiedzieć, jakie zasady ma dieta ketogeniczna. Jadłospis powinien być pozbawiony:
- chleba (również ciemnego pieczywa),
- ryżu,
- makaronu,
- fasoli,
- płatków zbożowych,
- kukurydzy,
- słodyczy i słodkich napojów gazowanych.
Zatem, co można jeść na diecie ketogennej? Wskazane są:
- mięso,
- oliwa z oliwek,
- olej kokosowy (nierafinowany, tłoczony na zimno),
- nabiał,
- jaja,
- orzechy i nasiona,
- niektóre warzywa.
Dieta wysokotłuszczowa dopuszcza spożycie warzyw, takich jak: awokado, pomidory, ogórki zielone, sałata, cukinia, szpinak, jarmuż, papryka, szparagi, brokuł, bakłażan.
Zalety i wady diety ketogenicznej
Początkowo dieta ketogeniczna została opracowana w celu leczenia napadów padaczkowych u dzieci. Z czasem zaczęto jednak prowadzić więcej badań. Wykazały one, że ten sposób odżywiania przynosi jeszcze inne korzyści zdrowotne. Dieta ta może:
- być wykorzystywana w terapii schorzeń neurologicznych,
- zmniejszać częstotliwość występowania migreny,
- zmniejszyć ryzyko powstania cukrzycy,
- doprowadzić do zmniejszenia masy ciała,
- zredukować uczucie głodu,
- wycofać objawy cukrzycy typu 2 i insulinooporności (a tym samym innych chorób z nią związanych np. PCOS),
- zwiększyć ogólną wydolność organizmu,
- mieć pozytywny wpływ na zahamowanie procesów nowotworowych.
Dieta ketogenna ma też sporą rzeszę przeciwników. Zauważają oni, że taki sposób odżywiania się może wywołać także negatywne skutki. Zalicza się do nich: zaparcia, nudności, niedobory składników odżywczych, pogorszenie samopoczucia. Uważa się także, że dieta ta może zwiększać ryzyko chorób układu krążenia. Nie zostało to jednak potwierdzone badaniami.
Przeciwwskazania dotyczące stosowania diety ketogenicznej
Dieta ketogeniczna nie może być stosowana przez wszystkie osoby. Dlatego przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w jadłospisie należy skontaktować się z lekarzem i wykonać niezbędne badania laboratoryjne. Ponadto warto skorzystać z pomocy doświadczonego dietetyka, który pomoże ułożyć dietę dopasowaną do potrzeb organizmu.
Wśród przeciwwskazań do stosowania diety keto wymienia się:
- zaburzenia ze strony nerek,
- zaburzenia ze strony wątroby,
- zaburzenia pracy trzustki,
- cukrzycę (w tym cukrzycę typu 2 leczoną insuliną lub lekami doustnymi),
- wrodzone schorzenia metaboliczne,
- ciążę i okres karmienia piersią,
- wysokie nadciśnienie tętnicze.
Osoby, które stosują dietę ketogenną powinny zwrócić szczególną uwagę na to, aby ich jadłospis był dobrze skomponowany. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko niedoborów różnego rodzaju składników odżywczych, witamin i minerałów, które są niezbędne organizmowi do prawidłowej pracy.
Podsumowanie
Dieta ketogeniczna przynosi wiele korzyści dla zdrowia. Pozwala zredukować tkankę tłuszczową, obniżyć poziom cholesterolu i trójglicerydów, a także prowadzi do ustąpienia objawów groźnych schorzeń (w tym insulinooporności, cukrzycy typu 2, migreny. Zauważa się także pozytywny wpływ diety ketogennej na pacjentów onkologicznych. Warto jednak pamiętać, aby podczas diety niskowęglowodanowej pozostawać pod kontrolą lekarza i dietetyka.
Źródła:
- A. Ramos, Kompletna dieta ketogeniczna dla każdego. Źródłowy przewodnik życia w zgodzie z keto, Wydawnictwo Vital, Białystok 2019.
- N. Pondel, A. Liśkiewicz, D. Liśkiewicz, Dieta ketogeniczna – mechanizm działania i perspektywy zastosowania w terapii: dane z badań klinicznych, “Postępy Biochemii” 2020, t. 66 (3), s. 270-286.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.