Menopauza to ostatnie krwawienie miesięczne. W okresie okołomenopauzalnym, zwanym klimakterium i przekwitaniem, wiele kobiet doświadcza objawów, które mogą znacznie obniżać komfort ich życia. Jakie są pierwsze objawy menopauzy? W jakim wieku je odczuwamy? Jakie tabletki na menopauzę polecają specjaliści?
Menopauza a ciąża
Menopauza jest konsekwencją naturalnego procesu starzenia się kobiecego organizmu i wygasania funkcji jajników. Jej rozpoznanie, którego warunkiem jest m.in. rok bez krwawień miesięcznych, oznacza koniec płodności kobiety.
Menopauza – wiek
Ostatnia miesiączka ma zazwyczaj miejsce pomiędzy 45. a 55. rokiem życia. Część kobiet doświadcza jednak przedwczesnej i wczesnej menopauzy. W jakim wieku? Jako przedwczesną określa się menopauzę u kobiety poniżej 40. roku życia. Natomiast menopauza przed 45. rokiem życia nosi nazwę wczesnej. Menopauza przedwczesna dotyczy ok. 1 proc. kobiet, a wczesna – ok. 10 proc.
Wcześniejsza menopauza – przyczyny
Część mechanizmów prowadzących do przedwczesnej i wczesnej menopauzy nie została ustalona. Znane przyczyny to m.in.
• operacja usunięcia jajników wraz z jajowodami;
• chemioterapia i radioterapia;
• choroby tarczycy;
• zaburzenia układu immunologicznego;
• cukrzyca.
Udowodniono również, że menopauzę (nawet o 1,5 roku) może przyspieszyć palenie tytoniu.
Menopauza – objawy
Większość objawów klimakterium związana jest ze wzrastającym niedoborem hormonów jajnikowych. Pierwsze objawy menopauzy mogą wyprzedzić jej wystąpienie o kilka lat. Szacuje się, że przed ostatnią miesiączką objawów klimakterium doświadcza ok. 40 proc. kobiet. Po menopauzie objawy występują u 85 proc. kobiet. Pojawienie się i nasilenie poszczególnych symptomów jest kwestią indywidualną. Jednak niemal 1/3 z nas skarży się na bardzo ciężki przebieg klimakterium. Objawy przekwitania, które występują najczęściej, to:
przed menopauzą:
• zaburzenia cykli miesiączkowych;
przed i po menopauzie:
• uderzenia gorąca;
• zlewne poty;
• kołatanie serca;
• bóle i zawroty głowy;
• problemy ze snem;
• wahania nastroju;
• problemy z pamięcią i koncentracją;
• przygnębienie;
• depresja;
• zwiększenie masy ciała;
• ból podczas stosunku (dyspaurenia);
• częstsze infekcje dróg moczowych;
• wysiłkowe nietrzymanie moczu.
Niedobory hormonalne związane z menopauzą mają także wpływ na rozwój:
• miażdżycy i jej powikłań;
• osteoporozy;
• choroby Alzheimera.
Menopauza – rozpoznanie
Objawy menopauzy są zazwyczaj dla kobiet wystarczającym potwierdzeniem wejścia w okres przekwitania. W razie wątpliwości czy obaw, należy skonsultować się z lekarzem. W niektórych przypadkach specjalista może zlecić badania krwi, by sprawdzić poziom:
• FSH i estrogenu (estradiolu), ponieważ w okresie okołomenopauzalnym poziom FSH wzrasta, a poziom estradiolu maleje;
• TSH (hormonu uwalnianego przez przysadkę mózgową, która kontroluje pracę tarczycy), bo niedoczynność tarczycy może powodować symptomy podobne do objawów menopauzy.
Domowy test na menopauzę
Na rynku dostępne są również testy menopauzalne do samodzielnego wykonania w warunkach domowych. Jaka jest zasada działania testu na menopauzę? Testy menopauzalne do samokontroli pozwalają na wykrycie stale podwyższonego poziomu hormonu FSH w moczu (powyżej 25 mlU/ml), który – jak wspomniano wyżej – świadczy o zmianach hormonalnych dojrzałej kobiety i jest oznaką menopauzy.
Leczenie – tabletki na menopauzę
Objawy menopauzy można leczyć dzięki przyjmowaniu hormonów (to tzw. hormonalna terapia zastępcza). Zarówno same hormony, jaki i sposób ich podawania dobiera się indywidualnie, biorąc pod uwagę wskazania, przeciwwskazania i preferencje. Jeśli wśród objawów klimakterium przeważają wahania nastroju, depresja i uderzenia gorąca, przydatne są leki przeciwdepresyjne. W łagodzeniu symptomów przekwitania mogą być też stosowane produkty ziołowe, np. kozłek lekarski, soja, szałwia, wiesiołek dwuletni, czerwona koniczyna czy rumianek. Przy suchości pochwy pomogą – dostępne bez recepty – produkty niehormonalne.
Domowe sposoby na objawy klimakterium
Objawy menopauzy można również złagodzić dzięki zastosowaniu poniższych metod:
• Bierz przekwitanie „na chłodno”. Ubieraj się „na cebulkę”, miej pod ręką szklankę wody, wychodź z dusznych pomieszczeń. Znajdź czynniki, które wyzwalają u ciebie uderzenia gorąca i staraj się ich unikać.
• Dbaj o odpowiednią ilość i jakość snu. Ogranicz napoje zawierające kofeinę, która może utrudniać zasypianie. Unikaj też alkoholu, bo zakłóca sen.
• Wzmacniaj mięśnie dna miednicy. Ćwiczenia mięśni dna miednicy, zwane ćwiczeniami mięśni Kegla, są bardzo ważne w wysiłkowym nietrzymaniu moczu.
• Ogranicz liczbę spożywanych kalorii. Zwiększ wartość odżywczą swojego jadłospisu. Zapytaj specjalistę, czy powinnaś stosować suplementy, np. witaminy D czy wapnia.
• Nie pal. Palenie zwiększa ryzyko chorób serca, udaru mózgu, osteoporozy, raka i wielu innych problemów zdrowotnych. Może również nasilać uderzenia gorąca.
• Regularnie ćwicz. Aktywność fizyczna pomaga w zapobieganiu nadwadze i otyłości, chorobom serca, cukrzycy, osteoporozie i innym schorzeniom związanym ze starzeniem się organizmu. Pamiętaj, że nie należy trenować bezpośrednio przed snem.
• Znajdź czas na relaks.
Źródła:
https://podyplomie.pl/ginekologia/29129,menopauza (dostęp 31.08.2019)
http://www.czytelniamedyczna.pl/717,menopauza.html (dostęp 31.08.2019)
https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/1210,menopauza (dostęp 31.08.2019)
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/diagnosis-treatment/drc-20353401 (dostęp 31.08.2019)
https://www.e-zikoapteka.pl/meno-check-strumieniowy-test-menopauzalny-2-sztuki.html (dostęp 31.08.2019)
Autorka:
Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian
O zdrowiu pisze od ponad 20 lat. Ukończyła kształcenie podyplomowe w Instytucie Żywności i Żywienia na kierunku dietetycznym. Jest mamą Rafała i żoną Krzysztofa. W wolnych chwilach czyta kryminały.
