Prawidłowe ciśnienie krwi oznacza, że układ krążenia pracuje dobrze. Jest to jeden z podstawowych parametrów życiowych człowieka. Jego wartość można ocenić samodzielnie w domu. Badanie jest proste i bezbolesne. Zobacz, jakie jest prawidłowe ciśnienie.
Ciśnienie tętnicze krwi to siła, z jaką krew naciska na ściany dużych naczyń krwionośnych. Trzeba pamiętać, że jego wartość nie jest stała. Inna jest w momencie skurczu i rozkurczu serca. Wpływ na nią ma także pora dnia, wiek, ogólny stan zdrowia, rodzaj podejmowanej aktywności oraz spożyte używki (m.in. kawa). Dzięki tym zmianom organizm może zachować homeostazę, czyli pozostać w stanie równowagi. Jest to jednak możliwe tylko wtedy, gdy ciśnienie krwi jest prawidłowe i mieści się w określonych normach.
Prawidłowe ciśnienie krwi i puls
Prawidłowe ciśnienie i puls informują o tym, że ze strony układu krążenia nie dzieje się nic złego. Serce pracuje w odpowiednim rytmie, a krew bez przeszkód dostarcza tlen i substancje odżywcze do wszystkich narządów. Dlatego oba te parametry to podstawowe badania, które lekarze wykonują rutynowo podczas każdej wizyty.
Prawidłowe ciśnienie krwi oznacza, że siła, z którą krew napiera na naczynia krwionośne, jest prawidłowa zarówno podczas skurczu, jak i rozkurczu serca. Gdy jedna z wartości utrzymuje się poniżej lub poniżej normy, konieczna jest dalsza diagnostyka i podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych. Prawidłowe ciśnienie rozpoznaje się, gdy jego wartości wahają się w granicach 100–139/60–89 mmHg. Za optymalne uznaje się ciśnienie o wartości 120/80 mmHg. Gdy norma jest przekroczona, należy skonsultować się z lekarzem.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie u dzieci?
Warto pamiętać, że prawidłowe ciśnienie u dzieci przyjmuje nieco inne wartości niż u osób dorosłych. Normy przedstawiają się następująco:
- noworodki – 60–95/30–60 mmHg,
- niemowlęta – 90/60 mmHg,
- małe dzieci – 95/60 mmHg,
- dzieci w wieku szkolnym – 100/60 mmHg,
- młodzież – 110/70 mmHg.
Trzeba jednak pamiętać, że są to uśrednione wyniki. Prawidłowe ciśnienie tętnicze u dzieci ocenia się na podstawie siatek centylowych w zależności od wieku oraz wzrostu. Dokonuje tego pediatra lub pielęgniarka szkolna podczas bilansu.
Prawidłowe ciśnienie w ciąży>
Bardzo ważne jest prawidłowe ciśnienie w ciąży. Nieprawidłowe wartości stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia nie tylko dla kobiety, ale także dla rozwijającego się płodu. Dlatego każda ciężarna powinna regularnie kontrolować ten parametr.
Za prawidłowe ciśnienie w ciąży uznaje się wartości, które nie przekraczają 140/90 mmHg. Nadciśnienie rozpoznaje się, gdy już jedna z nich utrzymuje się powyżej normy. Dzieli się je na:
- nadciśnienie uprzednio występujące – rozwinęło się przed 20. tygodniem ciąży,
- nadciśnienie wywołane ciążą – rozwinęło się po 20. tygodniu ciąży.
Kobieta, u której zostało rozpoznane, powinna pozostać pod stałą opieką lekarza. Konieczne są także regularne badania USG płodu oraz testy laboratoryjne. Gdy nadciśnieniu towarzyszy białkomocz, stwierdza się stan przedrzucawkowy.
O czym świadczy nieprawidłowe ciśnienie krwi?
O nieprawidłowym ciśnieniu krwi mówimy, gdy jego wartości (skurczowe, rozkurczowe lub oba) utrzymują się powyżej lub poniżej normy. W pierwszym przypadku rozpoznawane jest nadciśnienie tętnicze. Jest to choroba, która stanowi poważny problem społeczny. Szacuje się, że do 2025 roku będzie chorować na nią nawet 1,5 miliarda ludzi. Wśród przyczyn duże znaczenie przypisuje się stylowi życia. Nadciśnienie mogą wywoływać też niektóre schorzenia przewlekłe. Aby utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi, osoby chore muszą przyjmować leki i zmienić swoje codzienne nawyki (dieta, aktywność fizyczna, brak nałogów, unikanie stresu).
Ciśnienie krwi utrzymujące się poniżej normy to tzw. niedociśnienie. Rozpoznaje się je u osób z chorobami serca, niedoczynnością tarczycy i stosujących niektóre leki. Jednak w większości pacjentów nie udaje się poznać przyczyny tego stanu. Niskie ciśnienie może objawiać się zaburzeniami koncentracji, uczuciem zmęczenia, zawrotami i bólami głowy oraz sennością.
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie krwi?
Do pomiaru ciśnienia krwi służy ciśnieniomierz. Do domowego użytku przeznaczone są urządzenia elektroniczne, które są bardzo proste w obsłudze, dzięki temu każdy może dokonać pomiaru samodzielnie. Składają się one z mankietu (na ramię lub nadgarstek) oraz modułu elektronicznego z wyświetlaczem i wbudowaną pompką.
Aby wynik był miarodajny i miał znaczenie diagnostyczne, należy przestrzegać zasad prawidłowego pomiaru. Są to:
- dobranie odpowiedniego rozmiaru mankietu,
- wykonanie pomiaru po kilku minutach odpoczynku,
- wykonanie pomiaru w pozycji siedzącej z ręką opartą o blat,
- powstrzymanie się od pomiaru po spożyciu posiłku,
- powstrzymanie się od pomiaru bezpośrednio po zapaleniu papierosa,
- powstrzymanie się od rozmowy,
- wykonanie pomiaru w spokojnych warunkach.
Otrzymane wyniki pomiarów trzeba zapisać w dzienniczku wraz z datą i godziną. Należy pokazywać je lekarzowi podczas wizyt kontrolnych. Bardzo wysokie ciśnienie wymaga pilnej pomocy medycznej.
Źródła:
1. M. Wąsowski, E. Marcinowska-Suchowierska, Nadciśnienie tętnicze – odrębności diagnostyczne i terapeutyczne w wieku podeszłym, Postępy Nauk Medycznych, 2011, t. 24, nr 5, s. 379-387.
2. L. Ostrowska-Nawarycz, T. Nawarycz, Normy ciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży - doświadczenia łódzkie, Nadciśnienie tętnicze, 2007, t. 11, nr 2, s. 138-150.
3. Z. Saczko, J. Saczko, J. Kulbacka i in., Nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży. Etiopatogeneza, Nadciśnienie tętnicze, 2009, t. 13, nr 3, s. 199-205.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
