Głóg – poznaj jego leczniczą moc!
Od wieków ludzie sięgają po zioła oraz rośliny lecznicze, by złagodzić lub zwalczyć choroby oraz inne dolegliwości. W apteczce matki natury nie brakuje składników bogatych w substancje wspierające ludzki organizm i wspomagające jego naturalną odporność. Współcześnie stosowanie najcenniejszych wyciągów z ziół ułatwiają suplementy diety, zawierające pojedyncze komponenty lub specjalnie przygotowane mieszanki o działaniu prozdrowotnym.
Jedną z roślin, często wykorzystywanych w europejskiej medycynie ludowej, jest głóg – jednoszyjkowy oraz dwuszyjkowy. Substancje, jakie zawierają kwiaty oraz owoce głogu, skutecznie walczą z nadciśnieniem, regulują poziom cholesterolu, wspierają funkcjonowanie układu krwionośnego oraz mięśnia sercowego. Poznaj bliżej właściwości kwiatów oraz owoców głogu i przekonaj się, jak działa ta roślina lecznicza.
Z tego artykułu dowiesz się:
Głóg – czym jest i jakie są jego lecznicze właściwości?
Głóg jest dość popularną rośliną, rosnącą głównie na terenie Europy, Azji oraz Ameryki Północnej. W naszym kraju można spotkać 4 gatunki – głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna L.), dwuszyjkowy (Crataegus oxyacantha L.), głóg pośredni (Crataegus ×media) oraz głóg szkarłatny (Crataegus coccinea L.). Naturalnie rosnący głóg to cierniste krzewy, osiągające 3-4 m wysokości lub drzewa o wysokości ok. 8-10 m.
Najcenniejszą częścią są kwiaty i owoce głogu. Kwiaty mogą przyjmować odcienie czerwieni, różu lub kremowego, natomiast okrągłe owoce mają intensywny czerwony kolor i są jadalne. Niektórzy spożywają je na surowo, jednak większość osób stawia na przetwory. Owoc głogu świetnie sprawdza się jako surowiec do nalewek, konfitur, naparów, czy nawet wina.
Kwiaty głogu zbiera się późną wiosną - na przełomie maja i czerwca, by następnie je ususzyć. Z kolei na owoce trzeba poczekać nieco dłużej – zbiory odbywają się wczesną jesienią. Te dość twarde, czerwone kulki również powinno się suszyć: najpierw w ok. 30 st. C, a na koniec dodatkowo w 50 st. C.
Niektórzy mylą głóg z dziką różą, dlatego warto wskazać istotną różnicę pomiędzy roślinami. Owoce dzikiej róży są znacznie większe i zawierają wewnątrz mnóstwo pestek. Z kolei w owocach głogu znajduje się zaledwie kilka nasion – jedno w odmianie jednoszyjkowej oraz 2-3 w odmianie dwuszyjkowej.
Kwiaty i owoce głogu – właściwości lecznicze
Owoce oraz kwiatostan głogu są bogate w cenne składniki aktywne oraz węglowodany. Zawierają flawonoidy, tokoferole, cholinę, liczne olejki eteryczne, a także kwasy omega-3 i omega-6. Owoce dostarczają organizmowi minerałów, takich jak wapń, potas, magnez, fosfor oraz żelazo, chrom i selen w nieco mniejszej dawce. Głóg jest także naturalnym źródłem witaminy C, niezbędnej dla prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego oraz immunologicznego.
Właściwości lecznicze głogu to efekt działania zawartych w nich składników, wspierających organizm ludzki. Za sprawą flawonoidów, obecnych w kwiatach głogu, roślina niweluje napięcie mięśni gładkich macicy, dróg moczowych, czy jelit. Działa rozkurczowo również na mięśnie naczyń krwionośnych, co usprawnia dopływ utlenionej krwi do serca, zwalczając duszności oraz dolegliwości bólowe. Kwiaty głogu bogate są także w procyjanidyny, substancje regulujące ciśnienie tętnicze.
W chińskiej medycynie ludowej głóg stosuje się leczniczo na zaburzenia pracy pęcherzyka żółciowego, problemy trawienne, czy w przypadku astmy. Jednak w Europie najwięcej mówi się na temat jego oddziaływania na pracę serca.
Głóg korzystnie wpływa także na naczynia krwionośne, umiejscowione w mózgu, zmniejszając tym samym ryzyko wystąpienia udaru. Owoce głogu mają podobne działanie, jednak w ich składzie można znaleźć mniejszą ilość flawonoidów, za to więcej procyjanidyn. Zawierają także witaminę A, która wspiera zdolność widzenia, wzmacnia odporność organizmu i bierze udział w procesach krwiotwórczych.
Warto wspomnieć także o antyoksydantach, znajdujących się zarówno w kwiatach, jak i owocach głogu. To niezwykle cenne składniki, neutralizujące wolne rodniki, czyli cząsteczki, które przyczyniają się do rozwoju wielu chorób, także nowotworowych oraz przyspieszają procesy starzenia.
Choć nie wszystkie właściwości zdrowotne głogu zostały potwierdzone wynikami badań, to jednak udało się potwierdzić jego skuteczność w leczeniu niewydolności mięśnia sercowego. Stosowanie preparatów z głogiem może niwelować niektóre dolegliwości, m.in. zmęczenie i występowanie duszności. Należy jednak pamiętać, że suplementy z głogu nie zastąpią leków, przepisanych przez lekarza w celu łagodzenia problemów zdrowotnych.
Głóg – kto powinien po niego sięgnąć?
Głóg polecany jest szczególnie pacjentom z niewydolnością serca, jako wsparcie farmakoterapii. Również osoby, u których badania wykazały wysoki poziom cholesterolu, mogą przyjmować preparaty z głogiem, by poprawić wyniki, a tym samym, zadbać o swoje zdrowie.
Ze względu na działanie wspomagające prawidłową pracę serca i regulujące ciśnienie krwi, głóg może być stosowany u osób będących w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego lub udaru mózgu. Chętnie sięgają po niego także pacjenci z nadciśnieniem tętniczym.
W aptece dostępne są suplementy diety z głogiem w postaci tabletek, kapsułek, soków oraz naparów do zaparzania. Należy przyjmować je zgodnie z zaleceniami lekarza, nie przekraczając maksymalnej dobowej dawki, określonej przez producenta. W przypadku naparu z głogu, zaleca się picie jednej porcji dziennie.
Głóg – przeciwwskazania przyjmowania
Warto pamiętać, że stosowanie każdej rośliny leczniczej ma pewne przeciwwskazania. Głóg jest na ogół bezpieczny, jednak nie należy sięgać po niego bez wcześniejszej rozmowy z lekarzem. Powinni o tym pamiętać szczególnie pacjenci, u których zdiagnozowano niewydolność lub inne choroby serca. Głóg przyjmowany w dużych ilościach może wpływać na skuteczność substancji zawartych w farmaceutykach.
Ostrożność zalecana jest także osobom z niskim ciśnieniem. Głóg może dodatkowo je obniżać, co grozi zasłabnięciem lub omdleniem.
Nie powinni spożywać go także pacjenci uczuleni na substancje, zawarte w kwiatach i owocach głogu, ani dzieci do ukończenia 12. roku życia. Jeśli nie wiesz, czy masz alergię na głóg, a chcesz włączyć go do diety, skonsultuj się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.
Również kobiety w ciąży oraz karmiące piersią powinny czasowo zrezygnować ze spożywania głogu w postaci suplementów diety. Nie istnieją badania analizujące wpływ składników kwiatów i owoców głogu na rozwijający się płód, dlatego lepiej okresowo wspierać organizm poprzez zbilansowaną dietę i jeśli jest taka potrzeba, przyjmować suplementy dla kobiet ciężarnych lub karmiących.
Podsumowanie
Głóg, zarówno spożywany na surowo, w przetworach, jak i w postaci suplementów, może mieć korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu – głównie pracę serca. Warto jednak pamiętać, że przed zastosowaniem jakichkolwiek ziół w celach leczniczych, należy skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli cierpisz na współistniejące schorzenia lub przyjmujesz inne leki. Rośliny lecznicze mogą mieć skutki uboczne i wchodzić w interakcje z innymi substancjami.
Źródła:
- D. Król, Głóg (Crataegus monogyna (L.), Crataegus oxyacantha (L.)) – cenną rośliną leczniczą, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2011, nr 2, s. 122-126.
- J. Lutomski, Ziołolecznictwo chorób wieku podeszłego, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2000, nr 3, s. 24-32.
- B. Kulczyński, A. Gramza-Michałowska, Potencjał prozdrowotny owoców i kwiatów głogu, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2016, t. 97, nr 1, s. 24-28.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [04.04.2024]