Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – objawy, przyczyny, pielęgnacja i leczenie
Atopowe zapalenie skóry (AZS, wyprysk atopowy, egzema) to zapalne schorzeniem skóry o przewlekłym, nawrotowym charakterze. Szacuje się, że cierpi na nie 12–24% Europejczyków. Główne objawy choroby to nadmierna suchość i silne swędzenie skóry. Atopowe zapalenie skóry często rozpoczyna się w okresie wczesnego dzieciństwa. Co musisz wiedzieć o atopowym zapaleniu skóry u niemowląt?
U 45% najmłodszych atopowe zapalenie skóry pojawia się już pierwszym półroczu życia. Prawdopodobieństwo zachorowania jest większe, jeśli u rodziców występują choroby alergiczne. Dzieci chore na atopowe zapalenie skóry należą do grupy dużego ryzyka rozwoju astmy alergicznej i kataru alergicznego (zwanego fachowo alergicznym nieżytem nosa).
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie objawy skórne towarzyszą atopowemu zapaleniu skóry?
- Jakie są przyczyny atopowego zapalenia skóry u niemowląt?
- Jaki związek ma alergia pokarmowa z AZS?
- Jakie czynniki zaostrzają AZS u niemowląt?
- Kiedy z atopowym zapaleniem skóry udać się do lekarza?
- Jakie kosmetyki stosować przy atopowym zapaleniu skóry u niemowląt?
- Jakie leki stosuje się przy AZS?
- Czego unikać przy AZS?
- Czy dzieci wyrastają z atopowego zapalenia skóry?
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – objawy skórne
Skóra niemowląt z AZS jest bardzo sucha, wrażliwa i skłonna do podrażnień. Pojawiają się na niej grudki i pęcherzyki, a czasem strupy z sączącą się wydzieliną. Zmiany chorobowe umiejscowione są na policzkach i czole. W najwcześniejszym okresie życia pojawić się może także atopowe zapalenie skóry głowy. U niemowląt zmiany występują też na dalszej części kończyn i tułowiu. Zajęta bywa również skóra zgięć stawowych. Warto wiedzieć, że okolica pieluszkowa jest zazwyczaj wolna od objawów.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – swędzenie
Istotnym objawem atopowego zapalenia skóry jest też uporczywe swędzenie. Dzieci reagują na nie rozdrażnieniem i niepokojem. Świąd może również powodować wybudzanie się z płaczem po krótkich drzemkach, a nawet bezsenność. Destrukcyjny wpływ swędzenia na dziecko i funkcjonowanie całej rodziny prowadzi do błędnego koła stresu, bo ten ostatni przyczynia się do zaostrzenia objawów AZS. Również drapanie pogarsza uszkodzenia skóry.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – przyczyny
Atopowe zapalenie skóry jest chorobą o podłożu genetycznym. Polega na uszkodzeniu bariery ochronnej skóry. W konsekwencji staje się ona sucha i bardziej wrażliwa na drobnoustroje, alergeny i czynniki drażniące.
Alergia pokarmowa u niemowląt a atopowe zapalenie skóry
Jednym z czynników zaostrzających przebieg atopowego zapalenia skóry może być nadwrażliwość na pokarmy. Dotyczy to zwłaszcza niemowląt i małych dzieci. Najczęściej uczulające produkty to:
- mleko (krowie, kozie),
- białko jajka kurzego,
- pszenica,
- soja,
- orzeszki ziemne,
- orzechy,
- kakao,
- mięso ryb i skorupiaków.
U starszych dzieci większe znaczenie mają alergeny takie jak pyłki roślin czy roztocza kurzu domowego.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – inne czynniki zaostrzające
Na zaostrzenie objawów atopowego zapalenia skóry mogą także wpływać:
- stres,
- używanie niewłaściwych preparatów pielęgnacyjnych,
- mycie skóry zwykłym mydłem,
- zmiany temperatury i wilgotności powietrza,
- wełniane i szorstkie tkaniny,
- zakażenia.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – kiedy do lekarza?
Wizyta u specjalisty wskazana jest w przypadku zaobserwowania u dziecka objawów skórnych, którym towarzyszy intensywne swędzenie. Lekarz zazwyczaj rozpoznaje AZS na podstawie wywiadu medycznego i oceny zmian chorobowych. W przypadku wątpliwości może zlecić badania dodatkowe.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – kosmetyki
Leczenie atopowego zapalenia skóry jest wielokierunkowe. Zależy m.in. od fazy choroby i nasilenia zmian skórnych. Jego ważną częścią jest mycie i natłuszczanie skóry kosmetykami przeznaczonymi dla atopików (emolientami). Ma to na celu przywrócenie prawidłowej bariery skórnej. Emolienty należy aplikować 3–4 razy w ciągu dnia.
Atopowe zapalenie skóry – leki
W atopowym zapaleniu skóry zaleca się przede wszystkim leki przeciwzapalne i antyhistaminowe. Czasem istnieje potrzeba podania antybiotyków, leków przeciwwirusowych czy przeciwgrzybiczych, bo skóra atopików łatwo ulega zakażeniom. Warto wiedzieć, że nie ma uniwersalnej diety zalecanej chorym. Ograniczenia dietetyczne należy wprowadzać tylko w przypadku potwierdzonej badaniami nadwrażliwości pokarmowej.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – czego unikać?
Przy atopowym zapaleniu skóry należy również unikać czynników drażniących, w tym ubrań wykonanych z materiałów syntetycznych lub wełny, mydła i gorącej wody, pocenia oraz dymu tytoniowego. Konieczna jest też redukcja z otocznia alergenów roztoczy kurzu domowego oraz karaluchów, bo przyczyniają się do pogarszania stanu skóry. Ponadto należy pamiętać, że częstym powodem nasilania się objawów choroby są czynniki psychiczne.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – czy dziecko z niego wyrośnie?
Przebieg atopowego zapalenia skóry jest trudny do przewidzenia. Szacuje się, że z choroby „wyrasta” 40–55 % dzieci. U pozostałych atopowe zapalenie skóry może się utrzymywać w okresie dorastania i dorosłości. Atopowe zapalenie skóry nierzadko współistnieje z astmą lub alergicznym nieżytem nosa. Alergiczny nieżyt nosa i/lub astma mogą się także pojawić po ustąpieniu AZS.
Źródła:
- https://podyplomie.pl/pediatria/12205,atopowe-zapalenie-skory-rola-leczenia-poprawiajacego-bariere-naskorkowa (dostęp 17.05.2020)
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci (dostęp 17.05.2020)
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/68147,czy-atopowe-zapalenie-skory-wywoluja-pokarmy (dostęp 17.05.2020)
- https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/40102,rozpoznawanie-i-leczenie-atopowego-zapalenia-skory-u-dzieci-i-doroslych (dostęp 17.05.2020)
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/68143,atopowe-zapalenie-skory-czy-z-tego-sie-wyrasta (dostęp 17.05.2020)
- https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59313,atopowe-zapalenie-skory (dostęp 17.05.2020)
- http://www.czytelniamedyczna.pl/6225,atopowe-zapalenie-sklry-patomechanizm-diagnostyka-postpowanie-lecznicze-profila.html (dostęp 17.05.2020)
Autorka:
Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian – copywriter i ekspert ds. Public Relations. O zdrowiu pisze od ponad 20 lat. Ukończyła m.in. kształcenie podyplomowe w Instytucie Żywności i Żywienia na kierunku dietetycznym. Jest mamą Rafała i żoną Krzysztofa. W wolnych chwilach czyta kryminały.