Alergia na roztocza – co trzeba wiedzieć o alergii na kurz
Poranne uczucie zatkania nosa, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła i napady astmy to główne objawy alergii na roztocza kurzu domowego, którą obserwuje się u 25 proc. Polaków. Co wiadomo o roztoczach mieszkaniowych? Jak kontrolować objawy alergii na kurz? Wyjaśniamy!
Roztocze kurzu domowego (potocznie określane jako roztocza) to drobne pajęczaki, które bytują w kurzu mieszkaniowym. Najwięcej roztoczy znajduje się w łóżkach, pościeli, materacach, dywanach, tapicerce, grubych zasłonach czy pluszowych zabawkach. Roztocza mieszkaniowe nie są pasożytami. Żywią się złuszczonym naskórkiem ludzkim i zwierzęcym, mączką rybną, drożdżami, zarodkami pszenicy i sproszkowanym mlekiem. Najlepiej rozwijają się w temperaturze 20-25 st. C i przy wilgotności względnej powietrza 60-80 proc.
Z artykułu dowiesz się:
Alergia na kurz i roztocza – co to jest
Alergia (w tym także alergia na roztocza) to nieprawidłowa, nadmierna reakcja układu odpornościowego na substancje zwane alergenami. Alergeny nie są szkodliwe dla osób zdrowych, natomiast u uczulonych wywołują objawy chorobowe. Istnieje kilkadziesiąt tysięcy alergenów, a jednym z najczęstszych są roztocza kurzu domowego. Roztocza mieszkaniowe odpowiadają za pojawianie się objawów astmy oskrzelowej, zapalenia błon śluzowych nosa i spojówek oraz wyprysku atopowego (atopowego zapalenia skóry).
Alergia na kurz – co uczula
Roztocza kurzu domowego produkują około 30 białek, które mają właściwości uczulające. Najbardziej alergizują drobinki ich kału. To właśnie w odchodach roztoczy znajdują się silnie uczulające alergeny nazywane Der p 1 i Der f 1. Warto wiedzieć, że podczas krótkiego życia jeden osobnik wydala kał o masie 200-krotnie przekraczającej masę jego ciała. Trzeba dodać, że w kurzu domowym mogą znajdować się także inne alergeny, np. pyłek roślin, sierść zwierząt, odchody i fragmenty ciał karaluchów czy zarodniki pleśni.
Alergia na kurz – objawy
Alergia na roztocza i kurz może pojawić się w każdym wieku. Objawy tego uczulenia występują przez cały rok. Dokuczają zwłaszcza jesienią i zimą, bo wtedy spędzamy najwięcej czasu w zamkniętych, niewietrzonych pomieszczeniach. Symptomy alergii na roztocza kurzowe nasilają się podczas sprzątania czy słania łóżka. Do najczęstszych objawów należą:
- poranne uczucie blokady nosa,
- spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
- pogorszenie węchu,
- katar,
- kichanie,
- swędzenie nosa,
- swędzenie, łzawienie, zaczerwienienie oczu,
- zmiany skórne.
Mogą się też pojawić:
- bóle głowy,
- zaburzenia snu,
- problemy z koncentracją,
U części chorych, przede wszystkim w nocy, występują napady astmy oskrzelowej, której objawami są m.in. świszczący oddech i duszność.
Objawy alergii na kurz – diagnoza
Potwierdzeniu alergii na roztocza kurzu domowego – poza wywiadem lekarskim i badaniem – służą testy skórne. W bardziej skomplikowanych przypadkach stosuje się tzw. próby prowokacyjne, które polegają na bezpośrednim podaniu alergenu do worka spojówkowego, oskrzeli lub nosa.
Alergia na kurz i roztocza – leczenie
W terapii alergii na kurz i roztocza stosuje się leki w postaci tabletek, kropli do oczu i nosa czy maści. Najczęściej polecane grupy leków to antyhistaminiki, leki obkurczające naczynia (obie substancje mogą znajdować się w jednym leku), kromony, glikokortykosteroidy oraz tzw. blokery receptorów leukotrienowych. Chory z alergią na roztocza może się też zdecydować na immunoterapię swoistą, czyli odczulanie. To jedyna przyczynowa metoda leczenia alergii, która prowadzi do złagodzenia lub eliminacji objawów uczulenia i może zapobiec rozwojowi astmy oskrzelowej. Podobnie jak w przypadku innych uczuleń, ważną częścią leczenia alergii na roztocza jest unikanie narażenia na alergeny.
Alergia na roztocza – jak pozbyć się roztoczy
Całkowite pozbycie się roztoczy kurzu mieszkaniowego nie jest możliwe. By zmniejszyć liczbę roztoczy w domu, możesz podjąć następujące kroki:
- Pierz pościel raz tygodniu w temperaturze powyżej 60 st. C;
- Często wymieniaj pościel i materace;
- Zrezygnuj z pościeli z pierza i wełny;
- Utrzymuj w domu temperaturę poniżej 22 st. C i wilgotność względną około 45 proc. – takie waunki nie sprzyjają roztoczom;
- Często otwieraj okna;
- Wystawiaj pościel na działanie słońca;
- Odkurzaj raz w tygodniu odkurzaczem z filtrem HEPA, najdokładniej sprzątaj sypialnię;
- Wycieraj kurze wilgotnymi ściereczkami;
- Pierz lub okresowo zamrażaj zabawki pluszowe;
- Stosuj filtry powietrza;
- Nie używaj nawilżaczy;
- Pozbądź się z domu dywanów, mebli tapicerowanych, grubych zasłon oraz przedmiotów, na których gromadzi się kurz;
- Zaopatrz się w pokrowce na kołdry i poduszki z tzw. tkanin barierowych;
- Wiosną i jesienią zastosuj środki roztoczobójcze;
- Jeśli to ty masz alergię na roztocza, proś o pomoc przy robieniu porządków.
Alergia na roztocza a objawy alergii pokarmowej
Czy wiesz, że osoby z uczuleniem na roztocza mogą mieć także alergię pokarmową na ślimaki, krewetki i skorupiaki? Przyczyną są tzw. reakcje krzyżowe, które wynikają z podobieństwa alergenów roztoczy i wymienionych pokarmów.
Źródła:
- M. Jarosz (red.), Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu, Warszawa 2016, 2017, s. 246.
- https://www.pta.med.pl/dla-alergikow/alergia/objawy/ (dostęp 28.05.2019)
- https://alergia.pta.med.pl/porady-dla-alergikow/ (dostęp 28.05.2019)
- http://www.czytelniamedyczna.pl/2116,alergia-na-roztocze-kurzu-domowego.html (dostęp 28.05.2019)
- https://docplayer.pl/44071343-Roztocze-kurzu-domowego-jako-czynniki-alergenowe.html
- http://alergia.org.pl/wp-content/uploads/2018/05/Profilaktyka_uczulenia_na_roztocze_kurzu_mieszkaniowego.pdf
Autorka
Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian – o zdrowiu pisze od ponad 20 lat. Ukończyła kształcenie podyplomowe w Instytucie Żywności i Żywienia na kierunku dietetycznym. Jest mamą Rafała i żoną Krzysztofa. W wolnych chwilach czyta kryminały.