Grzybica paznokci – przyczyny, objawy, leczenie
Grzybica paznokci to problem nie tylko estetyczny. Jest to poważna choroba o przewlekłym i nawrotowym charakterze, która może przysporzyć wiele problemów, dlatego nie powinno się jej bagatelizować. Grzybicę paznokci wywołują rozmaite gatunki grzybów, ale najczęściej dermatofity. Zakażają najpierw skórę, a w kolejnym etapie paznokcie. Dlatego tak ważne jest, by nie przegapić pierwszych objawów choroby. Dowiedz się, jakie konsekwencje może przynieść grzybica paznokcia i jak ją leczyć.
Grzybica paznokci (inaczej onychomikoza) często atakuje stopy i paznokcie latem. Grzyby uwielbiają miejsce ciepłe i wilgotne - to idealne warunki do ich namnażania. Infekcjom grzybiczym sprzyjają upał, wizyty w saunie, na basenie czy w łazience na kempingu, ale także uprawianie sportu w zakrytych butach.
Z artykułu dowiesz się:
Grzybica paznokci - przyczyny i czynniki ryzyka
Grzybicę stóp i paznokci wywołują grzyby, najczęściej są to dermatofity, zdecydowanie rzadziej grzyby drożdżopodobne i pleśniowe. Choroba ta częściej dotyka mężczyzn niż kobiety, czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania jest także starszy wiek. Warto podkreślić, że grzybica paznokci obejmuje częściej paznokcie u stóp niż u dłoni.
Grzyby łatwiej namnażają się w środowisku ciepłym i wilgotnym, dlatego najłatwiej złapać infekcję grzybiczą w takich miejscach jak basen, sauna, publiczne kąpieliska i łazienki. Ryzyko zwiększa również noszenie zabudowanego obuwia z tworzywa sztucznego (zwłaszcza latem) i skarpet z nienaturalnych materiałów, które utrudniają przepuszczanie powietrza.
Większe prawdopodobieństwo wystąpienia grzybicy dotyczy osób z problemami skórnymi, które mają skórę suchą lub dotkniętą zmianami chorobowymi (łuszczyca, liszaj), i cierpiących na cukrzycę, niedoczynność tarczycy i niektóre choroby zaburzające pracę układu odpornościowego.
Objawy grzybicy paznokci
Objawy grzybicy są często bagatelizowane. Wiele osób wciąż uznaje tę chorobę jedynie za problem natury estetycznej i zamiast podjąć leczenie, decyduje się na jej zamaskowanie np. zakrytymi butami. Niestety, nieleczona grzybica paznokcia może doprowadzić do całkowitego zniszczenia płytki paznokciowej i bólu uniemożliwiającego normalne poruszanie się. Ponadto zwiększa ryzyko zarażenia innych osób.
Pierwsze objawy najczęściej pojawiają się na paznokciu dużego i najmniejszego palca u stopy. Zazwyczaj paznokieć zaczyna się przebarwiać - zmiany najpierw pojawiają się na brzegu płytki paznokciowej, a potem rozszerzają się ku środkowi, aż ostatecznie obejmują cały obszar paznokcia. Na początku zmiany grzybicze mają kolor biały lub żółty, a później mogą zmienić się na brązowe lub nawet zielonkawe. Do innych objawów wskazujących na grzybice paznokcia zalicza się:
- pofałdowanie paznokcia,
- osłabienie płytki paznokcia prowadzące do jego kruszenia się,
- zgrubienie,
- odkształcenie płytki paznokcia,
- nieprzyjemny zapach towarzyszący zmianom.
Grzybicy paznokcia towarzyszyć może zapalenie wałów paznokciowych - skóra wokół chorego paznokcia staje się zaczerwieniona i bolesna.
Leczenie grzybicy paznokci
Walka z grzybicą paznokci nie jest łatwa. Zazwyczaj stosuje się leczenie miejscowe, ogólne i skojarzone. W niektórych przypadkach potrzebne jest leczenie chirurgiczne.
Wiele preparatów pomocnych przy leczeniu grzybicy paznokci można dostać bez recepty. Są to lakiery, maści, kremy czy żele o działaniu grzybobójczym, którymi należy pokrywać zmieniony chorobowo obszar. Ich moc działania jest jednak ograniczona, dlatego w przypadku zaawansowanej i postępującej onychomikozy lepiej skonsultować się z dermatologiem, który po wykonaniu odpowiednich badań opracuje szczegółowy plan leczenia i przepisze właściwe leki.
Do miejscowego leczenia grzybicy paznokci wykorzystuje się substancje takie jak cyklopiroks, amorolfina, bifonazol i mocznik o stężeniu 40%. Leki doustne na grzybicę zawierają natomiast terbinafinę, itrakonazol i flukonazol. Olejki eteryczne (olejek z drzewa herbacianego, olejek lawendowy) o działaniu grzybiczobójczym także mogą stanowić wsparcie leczenia grzybicy.
Leczenie grzybicy paznokci bywa trudne i czasochłonne. W czasie jego trwania bardzo ważne jest zachowanie systematyczności w stosowaniu zaleconych przez lekarza preparatów. Nie można też zapomnieć o zachowaniu właściwej pielęgnacji paznokci i stóp. W tym okresie nie należy malować paznokci lakierami innymi niż specjalistyczne, które w swoim składzie substancje przeciwgrzybicze.
Domowe sposoby na grzybicę paznokci - lepiej zapobiegać niż leczyć
Nie da się wyleczyć grzybicy paznokci domowymi sposobami. Infekcje grzybicze wymagają specjalistycznego leczenia. Można jednak podjąć działania, które zmniejszą ryzyko zakażenia, a w przypadku jego wystąpienia powstrzymają przenoszenie choroby na inne osoby.
Aby przeciwdziałać pojawieniu się grzybicy i zminimalizować możliwość jej nawrotu:
- noś klapki, gdy korzystasz sauny, basenu lub prysznica na siłowni,
- wybieraj skarpetki z naturalnych tkanin,
- nie chodź w zabudowanych butach latem, gdy jest gorąco,
- unikaj butów z syntetycznych materiałów,
- dokładnie wycieraj skórę po myciu,
- nie pożyczaj butów od innych osób,
- obcinaj paznokcie na krótko.
Jeśli masz problem z nadmiernym poceniem się stóp - stosuj preparaty o działaniu osuszającym, np. pudry, kremy, maści i antyperspiranty.
Gdy grzybica paznokci zostanie zdiagnozowana u jednego członka rodzinny, to inni również powinni udać się na konsultacje do dermatologa. Ponadto odkażaniu należy poddać obuwie osoby chorej oraz inne przedmioty, który mogą być źródłem zakażenia.
Podsumowanie
Grzybica paznokci występuje często, równie często jest bagatelizowana przez chorych. Warto jednak pamiętać, że to poważna dolegliwość, której leczenie powinno się podjąć jak najszybciej. W przypadku grzybicy ważna jest profilaktyka, dzięki której można uniknąć zakażenia. Dlatego dbaj o dobór odpowiedniego, przewiewnego obuwia, stawiaj na skarpetki z naturalnych materiałów i noś klapki w miejscach takich jak siłownia, basen i sauna. Pamiętaj, że grzybica to choroba nawracająca, dlatego jeśli ten problem dotyczy Ciebie - regularnie stosuj preparaty o działaniu przeciwgrzybiczym.
Źródła:
- Gradowicz B., Grzybica paznokci. Czynniki ryzyka, profilaktyka, metody leczenia i pielęgnacji, "Kosmetologia estetyczna" t. 8, nr 5/2019, s. 599-602.
- Malinowska A., Nowicki R., Grzybica paznokci - terapia musi być konsekwentna, "Dermatologia po dyplomie" t. 5, nr 6/2014, s. 29-36.