Filtr przeciwsłoneczny ma za zadanie chronić skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, które uszkadza komórki, przyspiesza procesy starzenia się, a także może wywołać oparzenia słoneczne i nowotwory skóry. Dlatego przed ekspozycją na słońce należy zastosować krem przeciwsłoneczny. Jego składnikiem mogą być filtry chemiczne. Sprawdź, czym się one charakteryzują.
W kremach przeciwsłonecznych stosowane są filtry chemiczne, filtry fizyczne (czyli mineralne: tlenek cynku lub dwutlenek tytanu) lub mieszane. Różnią się one właściwościami i mechanizmem działania. Każdy z nich ma swoje zalety i wady. Poznanie ich charakterystyki pozwoli dopasować odpowiedni preparat ochronny do potrzeb i rodzaju skóry.
Filtry chemiczne – właściwości
Chemiczne filtry przeciwsłoneczne to różnego rodzaju związki organiczne. Zalicza się do nich m.in.:
- pochodne kwasu salicylowego,
- pochodne benzoilometanu,
- pochodne kamfory,
- pochodne kwasu cynamonowego.
Wspólną cechą filtrów chemicznych jest obecność w cząsteczce licznych wiązań nienasyconych, a także wolnych par elektronów. Zapewniają one ochronę przed promieniowaniem UVB i UVA.
Filtry chemiczne wchłaniają się w naskórek. Niepożądane jest jednak, aby przedostawały się do głębszych warstw. Przechodzą one szczegółowe badania przed wprowadzeniem na rynek, aby mieć pewność, że są nie tylko skuteczne, ale także bezpieczne dla skóry i całego organizmu człowieka. Jeżeli stwarzają jakiekolwiek zagrożenie, są wycofywane. Tak stało się z pochodnymi kwasu paraaminobenzoesowego – były to pierwsze filtry przeciwsłoneczne stosowane w produktach kosmetycznych.
Ochrona przeciwsłoneczna filtrów chemicznych polega na absorbowaniu promieniowania UV. Jest ono następnie przekształcane na energię cieplną. Dzięki temu nie ma szkodliwego wpływu na komórki skóry.
Podobnie jak filtry fizyczne, filtry chemiczne mają różny wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej. Jest on oznaczany symbolem SPF. Im jest on wyższy, tym produkt kosmetyczny lepiej chroni przed promieniowaniem UVB.
Fakty i mity na temat filtrów chemicznych
Na temat filtrów chemicznych powstało wiele mitów. Należy pamiętać, że nie są one ani lepsze, ani gorsze od filtrów fizycznych – są po prostu inne. Nie ma też filtra idealnego.
Filtry chemiczne nie są bezpieczne dla skóry – MIT
Najpopularniejszym mitem dotyczącym filtrów chemicznych jest przekonanie, że nie są one bezpieczne dla skóry. To nieprawda. Wszystkie substancje, które do nich zaliczamy, przechodzą szczegółowe badania. Ponadto ich stosowanie w preparatach kosmetycznych jest uregulowane przepisami prawa. Kosmetyki zawierające niebezpieczne substancje nie mogą zostać dopuszczone do sprzedaży. Nie należy zatem bać się kremów z filtrem chemicznym.
Filtry chemiczne są mniej stabilne od filtrów mineralnych – FAKT
Faktem jest, że filtry chemiczne cechują się mniejszą fotostabilnością od filtrów fizycznych. Oznacza to, że pod wpływem światła słonecznego i wysokich temperatur zmniejsza się ich trwałość. Dlatego po 2–3 godzinach zalecana jest ponowna aplikacja. Jednocześnie filtry chemiczne są bardziej odporne na wodę i ścieranie (w przeciwieństwie do filtrów mineralnych).
Filtry chemiczne nie są zalecane osobom z wrażliwą skórą – FAKT
Filtry chemiczne są bezpieczne. Dzięki lekkiej konsystencji dobrze sprawdzają się w przypadku cery normalnej, mieszanej, tłustej. Jednak obecne w nich substancje mogą nie być tolerowane przez osoby z bardzo wrażliwą skórą. Nie jest to reguła. Jednak zamiast ryzykować, w takiej sytuacji lepiej sięgnąć po filtr mineralny.
Filtry chemiczne zapewniają skuteczną ochronę przeciwsłoneczną – FAKT
Filtry chemiczne dobrze chronią skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania UV. Nie należy obawiać się ich stosowania. Konieczne jest jednak przestrzeganie zaleceń producenta dotyczących aplikacji.
Filtry mieszane – czym się charakteryzują?
Na rynku dostępne są także kremy zawierające filtry mieszane – czyli jednocześnie filtry mineralne i chemiczne. Dzięki temu częściowo odbijają promieniowanie słoneczne, a częściowo zamieniają je na energię cieplną. Tym samym ochrona przeciwsłoneczna jest nieco szersza.
Zaletą filtrów mieszanych jest nie tylko wysoki stopień ochrony skóry przed promieniowaniem UVA i UVB. Preparaty te wyróżniają się lekką konsystencją, dzięki czemu są łatwe w aplikacji. Jednocześnie są fotostabilne, czyli odporne na działanie wysokiej temperatury i światła słonecznego.
Podsumowanie
Promieniowanie UV jest bardzo szkodliwe dla skóry. Mimo że posiada ona własne mechanizmy ochronne (m.in. pogrubienie warstwy rogowej naskórka, opalenizna), konieczne jest stosowanie kremów zawierających filtry przeciwsłoneczne. Mogą być one fizyczne, chemiczne lub mieszane. Filtry chemiczne absorbują promieniowanie UV i zamieniają je w energię cieplną. Są one cenione za swoją skuteczność, a także lekką konsystencję. Ważne jest, aby dopasowywać ochronne preparaty kosmetyczne do potrzeb i rodzaju skóry.
Źródła:
- H. Bojarowicz, N. Bartnikowska, Kosmetyki ochrony przeciwsłonecznej. Część I. Filtry UV oraz ich właściwości, “Problemy Higieny i Epidemiologii” 2014, nr 95, s. 596-601.
- G. Panek, B. Malara, Wpływ oddziaływania promieniowania ultrafioletowego oraz fotoprotekcji na proces starzenia się skóry. Ocena świadomości kosmetyczek i kosmetologów, “Aesthetic Cosmetology and Medicine” 2021, nr 10, s. 143-152.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
