Nerwica to historyczna nazwa grupy różnorodnych zaburzeń lękowych. Charakteryzują się one lękiem nasilonym niewspółmiernie do przyczyny, powodującym cierpienie i trudności w funkcjonowaniu chorego. Czym jeszcze objawia się nerwica lękowa, nerwica natręctw, nerwica żołądka i nerwica w ciąży? Jak leczyć te zaburzenia?
Na nerwicę skarży się 15-20 proc. populacji. Największa zachorowalność notowana jest u osób pomiędzy 24. a 44. rokiem życia. Najczęściej występuje nerwica lękowa (zaburzenie lękowe uogólnione). Nerwicę leczy się kompleksowo. W wielu przypadkach metodą z wyboru jest psychoterapia i psychoedukacja. Stosuje się również farmakoterapię.
Nerwica lękowa – objawy
Nerwica lękowa objawia się uczuciem przewlekłego lęku oraz uporczywym zamartwianiem się bez wyraźnego powodu. Lęk jest związany z codziennymi sytuacjami, powoduje cierpienie psychiczne i upośledza codzienne aktywności w wielu dziedzinach życia. Dodatkowe objawy tego zaburzenia to:
● niepokój;
● uczucie napięcia wewnętrznego;
● łatwe męczenie się;
● drażliwość;
● trudności z koncentracją uwagi;
● uczucie pustki w głowie;
● wzmożone napięcie mięśni;
● problemy ze snem.
Diagnoza wymaga obecności wymienionych symptomów przez okres co najmniej 6 miesięcy, podczas których chory nie jest w stanie poradzić sobie z objawami i ich kontrolować. W wielu przypadkach nerwica lękowa współwystępuje z innymi zaburzeniami psychicznymi.
Nerwica lękowa – leczenie
Jedną z najbardziej rozpowszechnionych metod leczenia wszystkich zaburzeń lękowych jest psychoterapia. Wiele badań naukowych potwierdza skuteczność tzw. terapii poznawczo-behawioralnej. Psychoterapię stosuje się samodzielnie lub w połączeniu z lekami.
Nerwica lękowa – leki
W farmakoterapii nerwicy lękowej lekarze zalecają preparaty przeciwdepresyjne i przeciwlękowe. Uważa się również, że objawy może zmniejszyć aktywność fizyczna.
Nerwica a depresja – nerwica depresyjna
Nerwica często współistnieje z depresją. Część chorych boryka się z tzw. zaburzeniami depresyjnymi i lękowymi mieszanymi. Rozpoznaje się je w przypadku jednoczesnego występowania – na podobnym poziomie nasilenia – objawów depresji i lęku. Okresowo towarzyszy im przyspieszone bicie serca, duszność czy drżenia ciała. W przypadku przewagi objawów depresyjnych mówi się o depresji nerwicowej, a gdy dominują objawy lęku – o nerwicy depresyjnej.
Nerwica natręctw – objawy
Kolejnym częstym zaburzeniem lękowym jest nerwica natręctw. Określa się ją również mianem zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. Ta nerwica dotyczy około 2,5 proc. populacji. Charakteryzuje ją występowanie nawracających, natrętnych myśli, wyobrażeń, uczuć czy impulsów (obsesji) i/lub czynności (kompulsji). Obsesje są niechciane i przykre dla chorego. Mogą dotyczyć rzeczy nieprzyjemnych, obscenicznych, bluźnierczych lub agresywnych. Również kompulsje (np. natrętne mycie rąk) przeżywane są jako bezsensowne czy żenujące. Jednak próby ich zignorowania lub przeciwstawienia się im, zwiększają lęk, niepokój i cierpienie. Objawy są bardzo uciążliwe i utrudniają funkcjonowanie chorego. Wśród zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych wyróżnia się te z przewagą myśli lub czynności oraz mieszane. Nerwicy natręctw mogą towarzyszyć inne symptomy, np. depresji lub lęku uogólnionego.
Nerwica natręctw – leczenie
W przypadku zaobserwowania objawów nerwicy natręctw należy zgłosić się do lekarza psychiatry. Szybko podjęte leczenie zmniejsza ryzyko utrwalenia dolegliwości i rozwinięcia się powikłań (np. depresji). W leczeniu stosowane są leki, psychoterapia oraz techniki wspomagające.
„Nerwica żołądka” – objawy i leczenie
Część zaburzeń lękowych występuje pod postacią somatyczną. Należy do nich m.in. „nerwica żołądka” czy „nerwica serca”. Chorzy z takimi zaburzeniami skarżą się na dolegliwości fizyczne i cierpią z powodu skupiania się na nich oraz ich możliwych konsekwencjach. Podejmują wiele nieudanych prób diagnostyki i terapii. Jednak odczuwane przez nich objawy nie znajdują potwierdzenia w badaniach lekarskich. Leczenie „nerwicy żołądka”, po wykluczeniu przyczyn somatycznych, polega zazwyczaj na zastosowaniu psychoterapii, technik relaksacyjnych czy zmian w stylu życia. Rzadziej wdrażana jest farmakoterapia.
Nerwica w ciąży – jak leczyć
W przypadku nasilenia się objawów lękowych w ciąży, wskazana jest szybka konsultacja psychiatryczna. To lekarz, w porozumieniu z pacjentką, zdecyduje o dalszym postępowaniu. W leczeniu nerwicy u ciężarnych, zwłaszcza w I trymestrze, wskazana jest przede wszystkim psychoterapia. W razie konieczności możliwe jest również zastosowanie leków. Warto wiedzieć, że objawy lękowe w tym okresie mogą być związane z typowymi niepokojami większości przyszłych mam dotyczącymi ciąży oraz z samym jej przebiegiem i powodowanymi przez nią zmianami hormonalnymi. Istnieje prawdopodobieństwo, że nasilone objawy lękowe ustąpią samoistnie w późniejszym okresie ciąży.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/77401,zaburzenia-nerwicowe-lekowe-zwiazane-ze-stresem-i-pod-postacia-somatyczna (dostęp 11.07.2020)
https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/72914,zaburzenie-obsesyjno-kompulsyjne (dostęp 11.07.2020)
https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/lista/92790,czy-moge-miec-nerwice-serca (dostęp 11.07.2020)
https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201404_Geriatria_008.pdf (dostęp 11.07.2020)
http://a.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2016/Zaburzenia%20lekowe.pdf (dostęp 11.07.2020)
https://www.mp.pl/poz/psychiatria/zaburzenia_lekowe/89844,patologiczny-lek-i-strach (dostęp 11.07.2020)
https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/lista/111911,leczenie-zaburzen-lekowych-w-ciazy (dostęp 11.07.2020)
Autorka
Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian – copywriter i ekspert ds. Public Relations. O zdrowiu pisze od ponad 20 lat. Ukończyła m.in. kształcenie podyplomowe w Instytucie Żywności i Żywienia na kierunku dietetycznym. Jest mamą Rafała i żoną Krzysztofa. W wolnych chwilach czyta kryminały.
