Strzelające stawy w kolanach mogą budzić niepokój. Przyczyną takiego stanu nie zawsze jest poważna choroba. Trzeba jednak pamiętać, że objaw ten nie powinien być bagatelizowany. W razie potrzeby konieczna jest konsultacja lekarska i wykonanie badań. Zobacz 5 możliwych przyczyn strzelających kolan.
Charakterystyczne chrupanie lub trzaski w stawie kolanowym najczęściej pojawiają się po długotrwałym odpoczynku. Nie zawsze są obecne podczas każdego ruchu. Są osoby, które obserwują je tylko raz na jakiś czas. Obawy o stan zdrowia pojawiają się głównie wtedy, gdy kolana strzelają często lub pojawiają się przy tym inne dolegliwości ze strony stawu kolanowego, np. ból, drżenie mięśni, problemy z poruszaniem się.
Strzelające kolana – co to za problem i kogo dotyczy?
Strzelające kolana to określenie na zjawisko, które objawia się wyraźnie słyszalnym trzeszczeniem w stawie kolanowym. Zwykle ma to miejsce podczas wykonywania ruchu – niekiedy gwałtownego, ale też celowego i zaplanowanego. Osoba, której to dotyczy, może mieć wrażenie pocierania się o siebie powierzchni stawowych.
Strzelające stawy kolanowe nie są chorobą, ale mogą być objawem pewnych nieprawidłowości ze strony chrząstki stawowej. Jest to struktura, która ulega bardzo dużym przeciążeniom, a ponadto dotykają ją zmiany zwyrodnieniowe spowodowane naturalnymi procesami starzenia się oraz czynnikami zewnętrznymi (m.in. stylem życia).
Strzelające kolana to problem, który może dotyczyć wszystkich osób. Najczęściej zgłaszają go seniorzy. Nie brakuje jednak młodszych pacjentów. Są to zwłaszcza te osoby, które uprawiają sport. Ale nie tylko. Istnieje kilka przyczyn trzasków w kolanie. Należą do nich:
Najczęstsze przyczyny strzelających kolan
Niedobór substancji odżywczych
Jednym z powodów, przez które strzela staw, jest niedobór substancji odżywczych ważnych dla elementów, z których jest on zbudowany. Mowa o chrząstce stawowej i mazi stawowej. Potrzebne są im: witamina C, witaminy z grupy B, nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 oraz białko. Ich niska podaż wraz z dietą może skutkować tym, że staw nie tylko nie będzie pełnił prawidłowo swojej funkcji, ale także utrudniona zostanie jego regeneracja. Warto także wspomnieć, że witamina C jest potrzebna do produkcji kolagenu, z którego zbudowana jest chrząstka.
Genetyka
Zdarza się, że strzelanie w kolanach jest efektem uwarunkowań genetycznych. Niektóre osoby mają nieco inaczej zbudowane stawy. Wówczas dochodzi do przeskakiwania kości w czasie wykonywania ruchów. Warto pamiętać, że w takiej sytuacji trzaskom nie towarzyszą żadne dodatkowe dolegliwości.
Przeciążenie kolan
Strzelające kolana mogą być wynikiem nadmiernej aktywności fizycznej. Sport jest zdrowy, ale nie w sytuacji, gdy przewyższa możliwości organizmu. Warto też pamiętać, że ciało potrzebuje czasu na regenerację. Problem pojawia się głównie u tych osób, które podejmują się ćwiczeń wymagających skakania, klękania lub poruszania się po nierównym terenie.
Reumatoidalne zapalenie stawów
Strzelanie w kolanie może występować w przebiegu chorób przewlekłych. Jedną z nich jest RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów. Jest to schorzenie autoimmunologiczne, które charakteryzuje się występowaniem stanu zapalnego w stawie (lub wielu stawach). Chory doświadcza też bólu, sztywności, trudności z poruszaniem się. Jest to choroba postępująca.
Chondromalacja chrząstki stawowej
Przyczyną trzaskania i chrupania w kolanie może być chondromalacja rzepki. Pod tą nazwą kryje się schorzenie tkanki chrzęstnej polegające na rozmiękaniu chrząstki stawowej. W efekcie traci ona swoje właściwości i przestaje prawidłowo funkcjonować. Elementy chrzęstne podczas ruchów zaczynają o siebie trzeć, co objawia się właśnie charakterystycznym strzelaniem. Często pojawia się też ból (również w czasie spoczynku) i obrzęk.
Kiedy warto zgłosić się po poradę i do kogo?
Niekiedy strzelające kolana są wskazaniem do zasięgnięcia porady lekarskiej. Po pomoc należy udać się, gdy:
- trzaskom towarzyszy ból,
- pojawił się obrzęk stawu,
- skóra nad stawem kolanowym jest zaczerwieniona i ucieplona,
- pojawiają się problemy z chodzeniem i wykonywaniem ruchów.
Na początek trzeba udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Zleci on podstawowe badania oraz wyda skierowanie do ortopedy. Specjalista ustali przyczynę trzaskania w stawach, a następnie dobierze odpowiednie leczenie. W terapii sprawdzają się preparaty zawierające kwas hialuronowy, hydrolizat kolagenu, glukozaminę, witaminę C oraz wyciągi z roślin (np. kurkumy, zielonej herbaty, awokado, imbir). Wskazane są także zabiegi fizjoterapeutyczne.
Podsumowanie
Strzelające kolana są sygnałem od organizmu, że doszło do przeciążenia stawów, konieczna jest zmiana diety lub toczy się proces chorobowy w ich obrębie. Dlatego zawsze warto obserwować swoje ciało i w razie dostrzeżenia niepokojących objawów udać się do lekarza.
Źródła:
- R. Aleksandrowicz, R. Ciszek, K. Krasucki, Anatomia człowieka. Repetytorium na podstawie Anatomii człowieka A. Bochenka i M. Reichera, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- D. Witoński, Chondromalacja - rozpoznanie czy nihilizm diagnostyczny, „Ortopedia. Traumatologia. Rehabilitacja” 2016, nr 5, s. 508-510.
- A. Marcol-Majewska i in., Reumatoidalne zapalenie stawów – propozycje postępowania diagnostycznego, „Forum Reumatologiczne” 2017, t. 3, nr 2, s. 88–92.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
