Nowotwory to jeden z najważniejszych problemów zdrowotnych w Polsce. Jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów jest rak żołądka. Na początku zazwyczaj przebiega bezobjawowo, przez co chory trafia do lekarza już w zaawansowanym stadium choroby. Wiąże się to z gorszymi rokowaniami, ponieważ im szybciej rozpocznie się leczenie raka, tym lepiej. Jak w porę rozpoznać objawy nowotworu żołądka?
Czym jest rak żołądka?
Rak żołądka to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych. W większości przypadków jest to rak gruczołowy, czyli taki, który rozwija się w komórkach gruczołowych.
Ze względu na lokalizację anatomiczną wyróżnia się różne typy raka żołądka:
wpustu (rozwija się w okolicy wpustu, czyli połączenia przełyku z żołądkiem),
pozawpustowego.
Z kolei w zależności od obrazu histopatologicznego, nowotwór żołądka dzieli się na typ rozlany i jelitowy [1, 2].
Przyczyny raka żołądka
Nowotwór żołądka jest chorobą wieloczynnikową. Jej rozwój jest z reguły wynikiem interakcji różnych czynników. Główne z nich to:
infekcja bakterią Helicobacter pylori, która może prowadzić do przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka i zwiększać ryzyko rozwoju raka żołądka;
czynniki genetyczne;
spożywanie małych ilości warzyw i owoców;
jedzenie duże ilości produktów o wysokim stopniu przetworzenia, wędzonych, marynowanych;
nałogowe palenie papierosów (substancje chemiczne zawarte w dymie tytoniowym mają niekorzystny wpływ na błonę śluzową żołądka);
wiek – ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem;
płeć – mężczyźni są bardziej narażeni na rozwój nowotworu żołądka;
choroby przewlekłe np. przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, choroba wrzodowa żołądka;
zespół polipowatości rodzinnej (FAP) i zespół zanikowego zapalenia błony śluzowej (AIG) [1, 2];
Objawy raka żołądka
Nowotwór, którego naciek nie przekracza warstwy błony podśluzowej, określa się rakiem wczesnym. Może przebiegać bezobjawowo lub dawać objawy w postaci: odbijania, wzdęć, dyskomfortu w nadbrzuszu i nudności.
Jeśli na tym etapie rak żołądka nie zostanie zdiagnozowany i odpowiednio leczony, pojawiają się kolejne objawy. Symptomy charakterystyczne dla zaawansowanego nowotworu żołądka to:
dysfagia (problemy z połykaniem) lub odynofagia (ból związany z przełykaniem),
stały ból w górnej części brzucha,
wymioty,
wczesne uczucie sytości po posiłku,
niezamierzona utrata masy ciała,
brak apetytu,
smoliste stolce,
uczucie zmęczenia i osłabienia.
W przypadku przerzutów może dojść również do powiększenia węzłów chłonnych nad lewym obojczykiem [1, 2].
Leczenie raka żołądka
Diagnostyka nowotworu żołądka obejmuje szczegółowy wywiad lekarski, a także badania dodatkowe. Za najważniejsze uznaje się gastroskopię, która umożliwia wykrycie nowotworu (niezależnie od jego stopnia zaawansowania), a także stanów przedrakowych np. dysplazji czy metaplazji jelitowej.
Oprócz gastroskopii lekarz może zlecić badania obrazowe. Tomografia komputerowa i USG pozwalają na ocenę głębokości i rozległości nacieku nowotworowego, a także ujawnienie przerzutów. Dodatkowo konieczne może być wykonanie badań laboratoryjnych krwi np. oznaczenie poziomu żelaza. Wynika to z tego, że u pacjentów z zaawansowanym rakiem żołądka obserwuje się większe ryzyko niedokrwistości z niedoboru żelaza.
Jak wygląda leczenie po rozpoznaniu raka żołądka? Jeśli choroba zostanie wykryta w początkowym etapie rozwoju, w pierwszej kolejności rozważa się leczenie endoskopowe. Polega ono na usunięciu guza nowotworowego w trakcie gastroskopii.
Leczenie endoskopowe nie jest możliwe u wszystkich pacjentów. W niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie operacji. Polega ona na usunięciu znacznej części żołądka lub całego organu.
W przypadku bardzo zaawansowanego raka żołądka jedyną możliwością może być chirurgiczne leczenie paliatywne. Oznacza to przeprowadzenie operacji, która polega m.in. na wytworzeniu zespolenia jelita cienkiego ze zdrową częścią żołądka [1, 2].
Profilaktyka raka żołądka
Jedną z głównych przyczyn raka żołądka jest zakażenie H.pylori. Aby go uniknąć, należy pamiętać o: dokładnym myciu rąk przed jedzeniem, poddawaniu mięsa obróbce termicznej, unikaniu picia nieoczyszczonej wody, a także ograniczaniu narażenia na dym tytoniowy.
Przypisy
[1] Polkowski, Wojciech P. "Rak żołądka—rola gastroenterologa w zespołach wielodyscyplinarnych." Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy 6.4 (2014): 158-166.
[2] https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/zoladek/50796,rak-zoladka-przyczyny-objawy-diagnoza-i-leczenie