Ból gardła – kto z nas nie zna tego uczucia? Może pojawić się o każdej porze roku, potrafi być na tyle silny, że utrudnia picie czy jedzenie. Jak skutecznie walczyć z bólem gardła?
Przyczyny bólu gardła
Mówiąc o bólu gardła, pierwsze co przychodzi nam na myśl, to infekcja – często pojawia się w przebiegu chorób o podłożu wirusowym czy bakteryjnym – na przykład podczas anginy. Bakterie, które mogą być odpowiedzialne za rozwój zapalenia gardła i w konsekwencji jego ból to Streptococcus pyogenes, Neisseria gonorrhoea, czy Chlamydia pneumoniae. Czynniki wirusowe należą do rynowirusów, enterowirusów czy wirusów paragrypy. To dobrze poznane patogeny wobec których zastosowanie odpowiedniego leczenia daje dobre efekty w postaci zmniejszenia bólu gardła. Warto także wspomnieć, że występują także inne stany chorobowe, które mogą powodować ból gardła, niejednokrotnie przewlekły – na przykład choroba refluksowa przełyku – GERD oraz alergie.
Domowe sposoby na ból gardła
Często zanim udamy się na wizytę do lekarza, celem uzyskania porady oraz przepisania leków wybieramy domowe, stosowane od pokoleń sposoby na walkę z bólem gardła. Jednym z nich jest płukanie gardła roztworem soli kuchennej. Ten prosty zabieg pozwala na oczyszczenie błony śluzowej z niektórych czynników chorobotwórczych. Należy jednak pamiętać, że płukanie gardła, chociaż jest prostą czynnością, może być również niebezpieczne, doprowadzając do znacznego podrażnienia błony śluzowej, szczególnie przy użyciu zbyt dużej ilości soli. Niezachowanie odpowiednich środków ostrożności może z kolei doprowadzić do groźnego zachłyśnięcia. Dodatkowo, metoda ta nie będzie skuteczna w przypadku bólu gardła, który jest spowodowany chorobą refluksową przełyku czy alergią. Płukania gardła z solą nie zaleca się także u małych dzieci z uwagi na ryzyko odruchu wymiotnego.
Chociaż to jeden z przykładów, domowych sposobów na ból gardła, to jednak dokładnie obrazuje, że sposoby te nie zawsze są skuteczne i ich stosowanie wiąże się także z wieloma ograniczeniami.
Sposoby na ból gardła
Jeszcze raz należy zwrócić uwagę na fakt, że kluczem do skutecznego leczenia bólu gardła jest poznanie przyczyny jego występowania. W przypadku infekcji bakteryjnych, konieczne jest zastosowanie antybiotyku – często stosuje się terapię empiryczną, wykorzystującą antybiotyki mające szerokie spektrum działania. Leczenie celowane jest oczywiście najlepszym rozwiązaniem, jednak jest ono możliwe w momencie, kiedy wiemy jaki patogen jest odpowiedzialny za występowanie zmian zapalnych. To z kolei wiąże się z opóźnieniem wdrożenia leczenia z uwagi na czas jaki jest potrzebny do otrzymania wyniku posiewu.
Oprócz leczenia przyczynowego (czyli na przykład antybiotyku w zakażeniach bakteryjnych) duże znaczenie ma terapia objawowa. W tym celu wykorzystuje się środki działające przeciwbólowo oraz przeciwzapalenie (ich substancjami czynnymi jest paracetamol lub ibuprofen). Dodatkowo można stosować środki takie jak tabletki do ssania czy spray'e. Preparaty te zawierają takie substancje czynne jak chlorek cetylpirdyny, flurbiprofen, chlorchinaldol, czy benzydamina. Wiele środków należy do grupy OTC (ang. over the counter drugs), dostępnych bez recepty. Koniecznie należy jednak przestrzegać zaleceń dawki – informacje te można znaleźć na ulotce dołączonej do opakowania.
Pieczenie gardła
Jak wcześniej wspomniano jedną z przyczyn nawracającego bólu gardła może być także choroba refluksowa przełyku – schorzenie to może dotyczyć nawet 20% populacji. Z patofizjologicznego punktu widzenia, do rozwoju GERD dochodzi w przypadku niewystarczającego napięcia zwieracza dolnego przełyku w wyniku czego dochodzi do przedostawania się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku i gardła. W przypadku potwierdzonej choroby refluksowej przełyku stosowanie leków zmniejszających ból gardła nie będzie efektywne – terapię należy rozpocząć od leczenia przyczynowego. Środki stosowane w leczeniu GERD należą między innymi do inhibitorów pompy protonowej (IPP).