Impotencja, czy też inaczej zaburzenia erekcji, to rodzaj dysfunkcji seksualnych, w których penis nie osiąga lub nie utrzymuje erekcji podczas aktywności seksualnej. Jest to najczęstszy problem natury seksualnej u mężczyzn.
W około 80% przypadków można zidentyfikować przyczyny powstawania zaburzenia. Należą do nich choroby sercowo-naczyniowe, cukrzyca, problemy neurologiczne, stan po prostatektomii, hipogonadyzm i skutki uboczne leków. Około 10% przypadków to impotencja o podłożu psychicznym.
Zaburzenia erekcji charakteryzują się regularną lub powtarzającą się niezdolnością do osiągnięcia lub utrzymania erekcji wystarczającej do wykonania czynności seksualnej. Definiuje się je jako „uporczywą lub nawracającą niezdolność do osiągnięcia i utrzymania wzwodu prącia o wystarczającej sztywności, aby umożliwić satysfakcjonującą aktywność seksualną od najmniej 3 miesięcy”.
Przyczyny zaburzeń erekcji
Do przyczyn zaburzeń erekcji możemy zaliczyć:
- niektóre leki (np. SSRI, beta-blokery, agoniści receptora alfa-2-adrenergicznego, tiazydy, modulatory hormonów i inhibitory 5α-reduktazy)
- zaburzenia neurogenne (np. neuropatia cukrzycowa, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona)
- zaburzenia anatomiczne
- hiperprolaktynemia (np. z powodu prolactinoma)
- przyczyny psychologiczne: lęk przed wydajnością, stres i zaburzenia psychiczne
- operacje chirurgiczne (np. radykalna prostatektomia)
- starzenie się: czterokrotnie częściej występuje u mężczyzn w wieku 60 lat niż u tych w wieku 40 lat
- niewydolność nerek
- nawyki związane ze stylem życia, zwłaszcza palenie tytoniu, które jest kluczowym czynnikiem ryzyka zaburzeń erekcji, ponieważ sprzyja zwężeniu tętnic.
Objawy impotencji
Do objawów zaliczamy:
- kłopoty z uzyskaniem erekcji
- trudności w utrzymaniu erekcji podczas czynności seksualnych
- zmniejszone zainteresowanie seksem.
Inne zaburzenia seksualne związane z zaburzeniami erekcji obejmują:
- przedwczesny wytrysk
- opóźniony wytrysk
- anorgazmia lub niemożność osiągnięcia orgazmu po dużej stymulacji.
Leczenie zaburzeń erekcji
Leczenie zaburzeń erekcji będzie zależeć od przyczyny. Konieczne może być zastosowanie kombinacji metod leczenia, w tym leków lub psychoterapii.
Impotencja – leczenie farmakologiczne
Lekarz może przepisać leki, które pomogą radzić sobie z objawami zaburzeń erekcji. Następujące leki doustne stymulują przepływ krwi do penisa, aby pomóc w leczeniu zaburzeń erekcji:
- awanafil (Stendra)
- syldenafil (Viagra)
- tadalafil (Cialis)
- wardenafil (Levitra, Staxyn)
Alprostadil to kolejny lek, który można stosować w leczeniu zaburzeń erekcji. Można go podawać jako zastrzyk u podstawy lub boku prącia lub jako czopek.
Terapia hormonalna testosteronem może być również zalecana, jeśli poziom testosteronu jest niski.
Terapia psychologiczna
Wiele czynników psychologicznych może powodować zaburzenia erekcji, w tym:
- stres emocjonalny
- niepokój
- zespół stresu pourazowego (PTSD)
- depresja.
Jeśli powodem powstania impotencji jest kwestia psychogenna, terapeuta omawia podczas sesji terapeutycznych kwestie, takie jak:
- główne czynniki stresu lub lęku
- odczucia związane z seksem
- podświadome konflikty, które mogą wpływać na samopoczucie seksualne.
Zabiegi operacyjne
W leczeniu stosuje się także zabiegi operacyjne, podczas których wszczepiane są urządzenia o charakterze pompek, które wykorzystują wytwarzanie próżni w celu stymulacji erekcji. Krew jest wciągana do penisa podczas używania urządzenia, co prowadzi do erekcji.
Problemy z erekcją – diagnostyka
Badanie pod kątem zaburzeń erekcji może obejmować wiele etapów, w tym badanie fizykalne oraz zebranie informacji o stanie zdrowia i historii seksualnej. Często przeprowadza się badanie prostaty oraz zleca zmierzenie poziomu hormonów męskich. Można przeprowadzić również dodatkowe testy w celu ustalenia, czy objawy są spowodowane chorobą podstawową. Inne badania w kierunku zaburzeń wzwodu to między innymi:
- USG – do badania naczyń krwionośnych prącia można użyć ultradźwięków, aby określić, czy występuje problem z przepływem krwi w prąciu.
- Ocena nocnych wzwodów sprawdzana za pomocą przenośnego, zasilanego bateryjnie urządzenia noszonego na udzie. Służy do oceny nocnych erekcji. Dane są przechowywane w urządzeniu, do którego lekarz może później uzyskać dostęp.
- Ocena erekcji przy pomocy zastrzyku – podczas tego testu do penisa wstrzykuje się lek, aby stymulować erekcję. Pozwala to lekarzowi ocenić jędrność erekcji i jak długo ona trwa.
- Badanie moczu. Testy moczu można wykorzystać do wykrycia cukrzycy lub innych podstawowych schorzeń.
- Badania krwi. Badania krwi można wykorzystać do sprawdzenia warunków, takich jak cukrzyca, choroby serca, problemy z tarczycą i niski poziom testosteronu.
Profilaktyka impotencji
Istnieje kilka kroków, które można podjąć, aby zapobiec impotencji. Wiele z tych kroków wymaga wprowadzenia zdrowych zmian w stylu życia. Dlatego są nie tylko dobre w zapobieganiu zaburzeniom erekcji, lecz także w poprawie ogólnego stanu zdrowia. Te kroki to np.:
- kontrola schorzeń, takich jak choroby serca i cukrzyca
- regularna aktywność fizyczna
- utrzymywanie odpowiedniej masy ciała
- zdrowa dieta
- zmniejszenie lub opanowanie stresu
- kontrola i leczenie zaburzeń natury psychicznej (np. depresja)
- rzucenie palenia tytoniu
- spożywanie umiarkowanych ilości alkoholu.