Zapalenie gardła jest jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Okazuje się, że nawet 90% wszystkich przypadków spowodowane jest wirusami. Jakie są charakterystyczne objawy oraz jak wygląda skuteczne leczenie?
Przyczyny wirusowego zapalenia gardła
Zapalenie gardła nawet w 90% jest wywoływane przez wirusy – najczęściej są to tak zwane rynowirusy, adenowirusy, Coxsackie, czy wirusy grypy. Pozostałe 10% zapaleń gardła może być spowodowane przez bakterie – najczęściej Streptococcus pyogenes oraz Fucobacterium necrophorum.
Jak dochodzi do zakażenia?
Transmisja wirusa następuje drogą kropelkową – zarazić możemy się od drugiego człowieka, będącego nosicielem wirusa. Największe ryzyko zainfekowania występuje w czasie pierwszych trzech dni trwania infekcji, chociaż należy wspomnieć, że wydalanie wirusa może trwać nawet do dwóch tygodni od czasu wystąpienia pierwszych objawów choroby!
Zapalenie gardła objawy
Zapalenie gardła to nie tylko uczucie dokuczliwego bólu w jego obrębie – pojawia się także cała „gama” objawów dodatkowych, które dotyczą naszego organizmu. W przypadku wirusowego zapalenia gardła objawy narastają stopniowo (w przeciwieństwie do dolegliwości w zapaleniu gardła o etiologii bakteryjnej). Pacjentom towarzyszy gorączka – zazwyczaj niezbyt wysoka. W przypadku infekcji o podłożu bakteryjnym, gorączka zazwyczaj jest wyższa. Objawy wirusowego zapalenia gardła określa się mianem „grypopodobnych”. Pozostałe symptomy to ból głowy, bóle kostno – mięśniowe, uczucie „zatkanego nosa” z wyciekiem śluzowej wydzieliny. Pojawia się także kaszel – często spowodowany ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
Lekarz, oglądając gardło „gołym okiem” może zauważyć nieprawidłowości, charakterystyczne dla jego zapalenia – zaczerwienienie, pęcherzyki, obecność wydzieliny czy obrzęk. W zależności od rodzaju wirusa, który spowodował wystąpienie zapalenia gardła, mogą pojawić się także objawy takie jak zapalenie spojówek czy wysypka skórna.
Zapalenie gardła antybiotyk?
Lekarze często spotykają z opinią pacjentów, że najlepszym środkiem na ból gardła jest antybiotyk. Niestety opinia ta nie jest zgodna z prawdą – celem działania antybiotyków są bakterie, a nie wirusy, w związku z czym wdrożenie tego typu leczenia nie będzie skuteczne. Oczywiście jeśli mamy do czynienia z bakteryjnym zapaleniem gardła, zastosowanie antybiotyku jest dobrym rozwiązaniem.
Wirusowe zapalenie gardła leczenie
Jak już wspomniano, antybiotykoterapia w przypadku wirusowego zapalenia gardła nie będzie skutecznym postępowaniem. Co więcej, nie ma tak zwanego leczenia przyczynowego. Wirusowe zapalenie gardła należy do chorób ustępujących samoistnie, a prowadzona terapia ma charakter leczenia objawowego. Największe zastosowanie mają leki przeciwgorączkowe – na przykład te, których substancją czynną jest paracetamol. Wykorzystuje się również środki działające zarówno przeciwgorączkowo jak i przeciwzapalnie – należą do nich na przykład związki należące do niesteroidowych leków przeciwzapalnych, których substancją czynną jest ibuprofen.
W przypadku obecności wydzieliny z nosa stosuje się środki działające miejscowo zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa. Dzięki działaniu miejscowemu substancje czynne dostają się niemal natychmiast do rejonu objętego infekcją. W przypadku gorączki zaleca się także picie dużej ilości płynów, zapewniając odpowiednie nawodnienie organizmu.
Wiele leków stosowanych w leczeniu wirusowego zapalenia gardła dostępnych jest bez recepty – należą do środków OTC (ang. over the counter). Można je zatem kupić samemu, bez konieczności wizyty u lekarza. Należy jednak dokładnie zapoznać się z treścią ulotki i przestrzegać przyjmowania określonych ilości dawek. Oprócz zastosowania leczenia objawowego, konieczny jest także odpoczynek oraz zmniejszenie aktywności fizycznej.
Wirusowe zapalenie gardła ile trwa?
Czas trwania wirusowego zapalenia gardła jest różny – zazwyczaj objawy znikają do 10 dni od pojawienia się pierwszych symptomów. Choroba ustępuje samoistnie, a stosuje się jedynie wspomagające leczenie objawowe.
Czy wirusowe zapalenie gardła jest niebezpieczne?
Dolegliwości spowodowane przez wirusowe zapalenie gardła w znaczący sposób ograniczają codzienne funkcjonowanie. Same symptomy nie należą jednak do najpoważniejszych konsekwencji zakażenia wirusem. Niestety nawet na skutek tak popularnego schorzenia, jakim jest wirusowe zapalenie gardła mogą pojawiać się powikłania – należą do nich bakteryjne zapalenie: płuc, zatok przynosowych, czy ucha środkowego. Jak wspomniano, powikłania mają etiologię bakteryjna, a początkowa choroba – zapalenie gardła – ma pochodzenie wirusowe. Warto także zauważyć, że „profilaktyczne” zastosowanie antybiotyku nie zmniejsza ryzyka występowania powikłań na tle bakteryjnym.
Wirusowe zapalenie gardła u dzieci
Na zapalenie gardła o etiologii wirusowej mogą zachorować wszyscy – zarówno dzieci jak i dorośli.
Infekcje gardła u dzieci występują cały rok, chociaż największe nasilenie lekarze obserwują w okresie wiosennym oraz jesienno – zimowym. Wirusy powodujące zapalenie gardła u dzieci to adenowirusy, rhinowirusy wirusy Coxsackie, EBV (wirus Epsteina – Barr).
Bakteryjne zapalenie gardła
Paciorkowcowe zapalenie gardła – to najczęstsza postać schorzenia o pochodzeniu bakteryjnym. Zazwyczaj początek objawów jest nagły, pojawia się wysoka gorączka oraz ostry ból gardła, który utrudnia przełykanie. Występują także naloty w obrębie krypt migdałków, możemy zaobserwować przekrwienie błony śluzowej gardła. Nierzadko okoliczne węzły chłonne są powiększone i tkliwe.
Jak uchronić się przed wirusowym zapaleniem gardła?
Kluczowe dla prewencji zachorowania jest zachowanie odpowiedniej higieny, ograniczającej transmisję wirusów odpowiadających za występowania wirusowego zapalenia gardła. Osoby chore powinny izolować się – w szczególności dotyczy to osób, z którymi zamieszkują lub pracują.