Stłuszczenie wątroby to choroba, która dotyka nie tylko osoby nadużywające alkoholu. Istnieją również inne czynniki predysponujące do odkładania się tłuszczu w komórkach tego narządu. Co zwiększa ryzyko zachorowania? Jakie są objawy i metody leczenia stłuszczenia wątroby? Odpowiadamy na wszystkie te pytania.
Czym jest stłuszczenie wątroby?
Stłuszczenie wątroby polega na gromadzeniu się tłuszczu w hepatocytach. Może towarzyszyć temu przewlekły stan zapalny zwiększający ryzyko zwłóknienia czy nowotworu wątroby.
Zgodnie z międzynarodową klasyfikacją chorób stłuszczenie wątroby dzieli się na:
alkoholowe stłuszczenie wątroby (związane z nadużywaniem alkoholu),
niealkoholowe stłuszczenie wątroby – NAFLD (powstające w wyniku nieprawidłowych przemian tłuszczów w obrębie hepatocytów).
Niezależnie od przyczyny nieleczone stłuszczenie wątroby prowadzi do groźnych powikłań. Konsekwencją lekceważenia objawów tej choroby mogą być marskość, zapalenie wątroby, a nawet konieczność przeszczepu [1], [2].
Przyczyny stłuszczenia wątroby
Przyczyny różnią się w zależności od tego, czy mowa o alkoholowym, czy niealkoholowym stłuszczeniu wątroby. W pierwszym przypadku czynnikiem prowadzącym do rozwoju choroby jest nadużywanie alkoholu [1].
Z kolei w przypadku niealkoholowego stłuszczenia wątroby za rozwój choroby odpowiadają przede wszystkim: insulinooporność, cukrzyca typu 2, hipercholesterolemia i otyłość brzuszna. Wśród innych przyczyn wymienia się: przyjmowanie niektórych leków (np. estrogenów, sterydów), narażenie na wybrane związki chemiczne, choroby trzustki, żywienie pozajelitowe, wirusowe zapalenie wątroby czy nieswoiste choroby zapalne jelit [2].
Objawy stłuszczenia wątroby
Początkowe stadium choroby może mieć bezobjawowy przebieg. Niektóre osoby odczuwają dyskomfort w nadbrzuszu spowodowany powiększeniem narządu.
Poza tym zarówno w przypadku alkoholowego, jak i niealkoholowego stłuszczenia wątroby pojawiają się objawy pod postacią:
osłabienia apetytu,
nudności,
wymiotów,
bólu pod prawym łukiem żebrowym.
U osób z alkoholowym stłuszczeniem wątroby mogą dojść do tego zmiany skórne w postaci żółtaczki [1], [2].
Leczenie stłuszczenia wątroby
Podstawowym elementem diagnostyki stłuszczenia wątroby jest USG jamy brzusznej. W przypadku niealkoholowego stłuszczenia wątroby istotne jest również określenie przyczyny. W związku z tym lekarz może zlecić dodatkowo badania krwi (m.in. w kierunku wirusowego zapalenia wątroby, cukrzycy).
Ważne, aby leczenie zostało podjęte, jak najszybciej. Stłuszczenie wątroby jest odwracalne. Jednak nie można już tego powiedzieć o kolejnych stadiach uszkodzenia narządu, czyli zapaleniu i marskości [3].
Jeśli przyczyną stłuszczenia jest alkohol, należy go odstawić, a także ściśle przestrzegać zaleceń dietetycznych. Odpowiednio zbilansowana dieta ma na celu zmniejszenie ryzyka niedożywienia, a także niedoborów pokarmowych. W pokryciu zapotrzebowania organizmu na wszystkie niezbędne składniki pomóc może również suplementacja. Zalecane są m.in. suplementy diety z witaminami z grupy B.
W przypadku niealkoholowego stłuszczenia wątroby podstawą jest prawidłowe leczenie jego przyczyny. Ważne jest również przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia. Chorym z nadwagą czy otyłością zaleca się stosowanie diety redukcyjnej. Jeśli problemem jest insulinooporność lub cukrzyca typu 2 należy zwrócić szczególną uwagę także na indeks glikemiczny spożywanych produktów. Poza tym pomóc może przyjmowanie suplementów diety regulujących poziom cukru (jednym z nich jest Morwa Biała Forte) [4].
Profilaktyka stłuszczenia wątroby
Jedną z przyczyn stłuszczenia wątroby jest nadużywanie alkoholu. W związku z tym zaleca się, aby go unikać albo pić tylko okazjonalnie.
Innym czynnikiem predysponującym do gromadzenia się tłuszczu w hepatocytach jest niezdrowy styl życia prowadzący do otyłości. To oznacza, że aby zmniejszyć ryzyko zachorowania, należy zadbać o zdrową dietę, a także regularną aktywność fizyczną [5]. Pomocne są także suplementy diety, które wspomagają proces odchudzania poprzez zmniejszenie wchłaniania tłuszczu i uczucia głodu.
Przypisy
[1] Cichoż-Lach, Halina, et al. "Nadużywanie alkoholu a alkoholowa choroba wątroby." Alkoholizm i Narkomania 21.1 (2008): 55-62.
[2] Maciejewska, Dominika, and Ewa Stachowska. "Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD)-epidemia XXI wieku." Advances in Hygiene & Experimental Medicine/Postepy Higieny i Medycyny Doswiadczalnej 72 (2018).
[3] J. Gietka, J. Klapaczyński, Stłuszczenie wątroby – diagnostyka i leczenie, „Medycyna po Dyplomie", nr 10 2016.
[4] Walkowiak, Agata, et al. "Morwa biała (Morus alba) jako naturalne źródło związków o działaniu przeciwcukrzycowym." Farm Pol 75.8 (2019): 426-430.
[5] PASTERNAK-MNICH, K. A. M. I. L. A., and MAGDALENA KWAŚNIEWSKA. "WYBRANE ASPEKTY DIAGNOSTYKI, PROFILAKTYKI I LECZENIA CHORÓB CYWILIZACYJNYCH, CZĘŚĆ I."