Czym jest skolioza?
Skolioza, czyli nieprawidłowa krzywizna kręgosłupa, reprezentuje zaburzenie tej dobrze zorganizowanej, 25-członowej serii segmentów. Skolioza powoduje wygięcie kręgosłupa w jedną stronę. Krzywizna może znajdować się w dowolnej części kręgosłupa, ale najczęściej dotknięte obszary to górna część kręgosłupa i dolna część pleców.
Skolioza występuje najczęściej w późniejszych etapach dzieciństwa lub we wczesnych latach nastoletnich, kiedy osoba nadal szybko rośnie. Częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn.
Skolioza nie zawsze jest zauważalna, ale niektóre osoby z tym schorzeniem mogą przechylać się na jedną stronę lub mieć nierówne ramiona lub biodra z powodu zakrzywienia kręgosłupa.
W większości przypadków dana osoba nie wymaga leczenia, ponieważ skolioza często nie postępuje znacząco. Jednak w zależności od stopnia skrzywienia i wieku dziecka lekarze mogą zalecić połączenie usztywnienia kręgosłupa z fizjoterapią.
Przyczyny skoliozy
Przyczyna większości przypadków jest nieznana, ale uważa się, że wiąże się ona z kombinacją czynników genetycznych i środowiskowych. Czynniki ryzyka obejmują innych dotkniętych chorobą członków rodziny. Może również wystąpić z powodu innego stanu, takiego jak skurcze mięśni, porażenie mózgowe, zespół Marfana i guzy, takie jak w przebiegu nerwiakowłókniakowatości.
Objawy skoliozy
Objawy związane ze skoliozą mogą obejmować:
ból pleców, ramion, szyi, żeber i pośladków w okolicy dolnej części pleców;
problemy z oddychaniem lub sercem w ciężkich przypadkach;
zaparcia z powodu skrzywienia powodującego „zaciśnięcie” żołądka, jelit itp.;
ograniczona ruchliwość wynikająca z bólu lub ograniczenia czynnościowego u dorosłych, głównie podczas skręcania tułowia;
zniekształcenie kręgosłupa – boczne skrzywienie kręgosłupa;
nierówne mięśnie po jednej stronie kręgosłupa;
wypukłość żeber lub wydatna łopatka spowodowana rotacją klatki piersiowej w skoliozie klatki piersiowej;
nierówne długości bioder, ramion lub nóg;
powolne działanie nerwów;
nierówna postawa;
problemy z sercem i płucami.
Leczenie skoliozy
W większości przypadków skolioza dziecięca i młodzieńcza jest łagodna i nie wymaga leczenia. Przy krzywiźnie od 10 do 25 stopni lekarz zwykle przeprowadza wizyty kontrolne z daną osobą w odstępach 3, 6 lub 12 miesięcy, aby sprawdzić, czy stan się zmienia.
W przypadku krzywizny od 25 do 40 stopni lekarz może zalecić usztywnienie. Jeśli krzywizna jest większa niż ta, a szkielet jest nadal niedojrzały, lekarz może zalecić operację.
Decydując o możliwościach leczenia, lekarz weźmie pod uwagę następujące czynniki:
płeć: kobiety częściej niż mężczyźni mają skoliozę, która stopniowo się pogłębia;
nasilenie krzywizny: rodzaj i nasilenie krzywizny może wpływać na jej postęp. Krzywizny w kształcie litery S są typowe dla osób ze skoliozą idiopatyczną, podczas gdy skrzywienia w kształcie litery C są częstsze u osób ze skoliozą nerwowo-mięśniową;
pozycja krzywizny: krzywizna w środkowej części kręgosłupa jest bardziej podatna na pogorszenie niż krzywizna w dolnej lub górnej części;
dojrzałość kości: ryzyko pogorszenia jest mniejsze, jeśli kości osoby przestały rosnąć. Gorsety ortopedyczne są bardziej skuteczne, gdy kości wciąż rosną.
Podstawowe opcje leczenia to usztywnienie i zabieg chirurgiczny
Gorsety nie wyprostują kręgosłupa, ale mogą zapobiec powiększaniu się skrzywienia. Ta metoda leczenia jest bardziej skuteczna w przypadkach wcześnie wykrytych.
Osoby wymagające gorsetu muszą nosić go od 16 do 23 godzin dziennie, aż przestaną rosnąć. Skuteczność gorsetu wzrasta wraz z liczbą godzin jego noszenia w ciągu dnia.
Lekarze zazwyczaj zalecają dzieciom noszenie gorsetów do czasu osiągnięcia wieku młodzieńczego i zaprzestania wzrostu.
Operacja
Operacja jest zwykle zarezerwowana dla osób z krzywiznami większymi niż 40 stopni.
Fuzja kręgosłupa to standardowa operacja skoliozy. W tej procedurze lekarz łączy kręgi za pomocą przeszczepu kostnego, prętów i śrub. Pręty utrzymują kręgosłup w prostej pozycji, a śruby utrzymują je na miejscu. Ostatecznie przeszczep kostny i kręgi łączą się w jedną kość. Pręciki można regulować u dzieci w miarę ich wzrostu.