Czym jest sarkoidoza?
Sarkoidoza jest chorobą wywoływaną przez nieprawidłowe nagromadzenie komórek zapalnych, które tworzą grudki znane jako ziarniniaki. Choroba zwykle zaczyna się w płucach, skórze lub węzłach chłonnych. Rzadziej dotknięte chorobą są oczy, wątroba, serce i mózg. Jednak każdy organ może zostać dotknięty. Oznaki i objawy zależą od zaangażowanego narządu. Często nie obserwuje się żadnych objawów lub są one tylko łagodne. Kiedy atakuje płuca, może wystąpić świszczący oddech, kaszel, duszność lub ból w klatce piersiowej.
Przyczyna sarkoidozy jest nieznana. Niektórzy uważają, że może to być spowodowane reakcją immunologiczną na wyzwalacz, taki jak infekcja lub chemikalia u osób predysponowanych genetycznie. Osoby, których członkowie rodziny są dotknięci chorobą, są bardziej zagrożone. Diagnoza opiera się częściowo na oznakach i objawach, które mogą być poparte biopsją. Odkrycia, które ją powodują, prawdopodobnie obejmują duże węzły chłonne u nasady płuc po obu stronach, wysoki poziom wapnia we krwi z normalnym poziomem parathormonu lub podwyższony poziom enzymu konwertującego angiotensynę we krwi. Diagnozę należy postawić dopiero po wykluczeniu innych możliwych przyczyn podobnych objawów, takich jak gruźlica.
Jakie są objawy sarkoidozy?
Niektóre osoby z sarkoidozą nie mają żadnych objawów. Jednak ogólne objawy mogą obejmować:
zmęczenie,
gorączkę,
utratę wagi,
ból stawu,
suchość w ustach,
krwotok z nosa,
obrzęk brzucha,
wysypkę,
zmiany skórne.
Objawy różnią się w zależności od części ciała dotkniętej chorobą. Sarkoidoza może wystąpić w każdym narządzie, ale najczęściej dotyczy płuc. Objawy płuc mogą obejmować:
suchy kaszel,
duszność,
świszczący oddech,
ból w klatce piersiowej wokół mostka.
Objawy skórne mogą obejmować:
wysypki skórne,
owrzodzenia skóry,
wypadanie włosów,
blizny.
Objawy ze strony układu nerwowego mogą obejmować:
drgawki,
ubytek słuchu,
bóle głowy.
Objawy dotyczące oczu mogą obejmować:
suche oczy,
swędzące oczy,
ból oka,
utratę wzroku,
pieczenie w oczach,
wydzielinę z oka.
Sarkoidoza przyczyny
Dokładna przyczyna sarkoidozy jest nieznana. Jednak płeć, rasa i genetyka mogą zwiększać ryzyko rozwoju choroby:
Sarkoidoza występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Osoby pochodzenia afroamerykańskiego są trzy razy bardziej narażone na rozwój tej choroby niż osoby białe. Są również bardziej podatni na ciężki przebieg choroby.
Osoby z rodzinną historią sarkoidozy mają znacznie większe ryzyko zachorowania.
Sarkoidoza rzadko występuje u dzieci. Objawy zwykle pojawiają się u osób w wieku od 20 do 40 lat.
Jak diagnozuje się sarkoidozę?
Diagnoza sarkoidozy może być trudna. Objawy mogą być podobne do objawów innych chorób, takich jak zapalenie stawów lub procesów nowotworowych. Wstępem do diagnostyki jest dokładne badanie fizykalne oraz szczegółowy wywiad.
Na podstawie ustaleń lekarz może zlecić dodatkowe badania diagnostyczne:
RTG klatki piersiowej można wykorzystać do sprawdzenia ziarniniaków i obrzęku węzłów chłonnych.
Tomografia komputerowa klatki piersiowej to badanie obrazowe, które wykonuje przekrojowe zdjęcia klatki piersiowej.
Test czynności płuc może pomóc w ustaleniu, czy pojemność płuc została naruszona.
Biopsja polega na pobraniu próbki tkanki, którą można sprawdzić pod kątem ziarniniaków.
Ponadto wykonuje się także szereg badań laboratoryjnych w tym między innymi sprawdzenie czynności wątroby i nerek.
Sarkoidoza – leczenie
Nie ma lekarstwa na sarkoidozę. Leczenie jest objawowe i zależy od stopnia zaawansowania oraz od formy choroby. Niektórzy ludzie nie potrzebują jednak leczenia, a objawy często ustępują samoistnie. Nazywa się to „spontaniczną remisją”.
Leki stosowane w leczeniu sarkoidozy obejmują:
kortykosteroidy;
leki przeciwreumatyczne modyfikujące przebieg choroby (DMARD). DMARD to leki hamujące układ odpornościowy;
środki przeciwmalaryczne;
czynniki biologiczne – leki te są stosowane w celu zatrzymania nadaktywnego układu odpornościowego.
Perspektywy są ogólnie dobre dla pacjentów z sarkoidozą. Wiele osób prowadzi stosunkowo zdrowe, aktywne życie. Objawy często ustępują z leczeniem lub bez leczenia w ciągu około 2 lat.
Jednak w niektórych przypadkach sarkoidoza może stać się stanem długotrwałym.