Rak płuc jest złośliwym guzem płuc charakteryzującym się niekontrolowanym wzrostem komórek w tkankach płuc. Ten wzrost może rozprzestrzenić się poza płuca w procesie przerzutowania do pobliskich tkanek lub innych części ciała. Większość nowotworów rozpoczynających się w płucach, znanych jako pierwotne raki płuc, to raki złośliwe. Dwa główne typy to drobnokomórkowy rak płuca i niedrobnokomórkowy rak płuca. Najczęstszymi objawami są kaszel (w tym odkrztuszanie krwi), utrata masy ciała, duszność i bóle w klatce piersiowej.
Rak płuc jest jedną z głównych przyczyną zgonów z powodu raka na całym świecie.
Osoby palące są najbardziej narażone na raka płuc, chociaż może on również wystąpić u osób, które nigdy nie paliły. Ryzyko rozwoju choroby rośnie wraz z długością czasu i liczbą wypalonych papierosów. Rzucenie palenia, nawet po wielu latach, może znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka płuc.
Rodzaje raka płuc
Raka płuc dzieli się na dwa główne typy na podstawie obrazu mikroskopowego komórek raka płuc.
Dwa ogólne typy raka płuc obejmują:
Drobnokomórkowy rak płuc. Drobnokomórkowy rak płuc występuje prawie wyłącznie u nałogowych palaczy i występuje rzadziej niż niedrobnokomórkowy rak płuc.
Niedrobnokomórkowy rak płuc. Niedrobnokomórkowy rak płuca to termin ogólny obejmujący kilka rodzajów raka płuca. Niedrobnokomórkowe raki płuc obejmują raki płaskonabłonkowe, gruczolakoraki i raki wielkokomórkowe.
Czynniki ryzyka
Szereg czynników może zwiększać ryzyko raka płuc. Niektóre czynniki ryzyka można kontrolować, na przykład rzucając palenie. Nie można natomiast wpływać na inne, jak na przykład historia chorób w rodzinie.
Czynniki ryzyka raka płuc obejmują:
Palenie tytoniu. Ryzyko raka płuc wzrasta wraz z liczbą wypalanych papierosów. Rzucenie palenia w każdym wieku może znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka płuc.
Narażenie na bierne palenie.
Wcześniejsza radioterapia. Jeśli pacjent przeszedł radioterapię w obrębie klatki piersiowej, możliwe jest zwiększone ryzyko zachorowania na raka płuc.
Narażenie na radon. Radon jest wytwarzany w wyniku naturalnego rozkładu uranu w glebie, skałach i wodzie i ostatecznie staje się częścią powietrza.
Narażenie na azbest i inne czynniki rakotwórcze. Narażenie w miejscu pracy na azbest i inne substancje wywołujące raka – takie jak arsen, chrom i nikiel – może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka płuc, zwłaszcza wśród palaczy.
Historia rodzinna raka płuc.
Objawy nowotworu płuc
Rak płuc zazwyczaj nie nie daje objawów w najwcześniejszych etapach choroby, zwykle występują, gdy choroba jest zaawansowana.
Nowotwór może manifestować się w następujący sposób:
- kaszel, który nie ustępuje
- kaszel z odkrztuszaniem krwi
- duszność
- ból w klatce piersiowej
- chrypka
- niezamierzona utrata wagi
- ból kości
- ból głowy.
Stadia rozwoju raka płuc
Szansa na skuteczne leczenie lub wyleczenie jest znacznie większa, gdy rak płuc jest diagnozowany i leczony we wczesnych stadiach, zanim się rozprzestrzeni. Ponieważ rak płuc nie powoduje widocznych objawów we wcześniejszych stadiach, diagnoza często pojawia się po jego rozsiewie.
Niedrobnokomórkowy rak płuc:
- Stadium 1: Rak znajduje się w płucach, ale nie rozprzestrzenił się poza płuco.
- Stadium 2: Rak znajduje się w płucach i pobliskich węzłach chłonnych.
- Stadium 3: Rak znajduje się w płucach i węzłach chłonnych na środku klatki piersiowej.
- Stadium 3A: Rak znajduje się w węzłach chłonnych, ale tylko po tej samej stronie klatki piersiowej, po której zaczął rosnąć.
- Stadium 3B: Rak rozprzestrzenił się do węzłów chłonnych po przeciwnej stronie klatki piersiowej lub do węzłów chłonnych powyżej obojczyka.
- Stadium 4: Rak rozprzestrzenił się do obu płuc, do obszaru wokół płuc lub do odległych narządów.
Drobnokomórkowy rak płuc ma dwa główne stadia. W ograniczonym stadium występuje tylko w jednym płucu lub w pobliskich węzłach chłonnych po tej samej stronie klatki piersiowej.
Diagnostyka raka płuc
W diagnostyce raka płuc stosuje się wiele metod, od obrazowych po biopsje.
Badania obrazowe to przede wszystkim prześwietlenie (RTG) klatki piersiowej czy tomografia komputerowa. W diagnostyce porównawczej warto przeprowadzić badanie plwociny. Bardzo istotnym badaniem w diagnostyce jest biopsja guza, a następnie przebadanie bioptatu.
Leczenie nowotworów płuc
Leczenie drobnokomórkowego raka płuc obejmuje
- zabieg chirurgiczny
- chemoterapię
- radioterapię
- immunoterapię
- terapię laserową, która wykorzystuje wiązkę lasera do niszczenia komórek rakowych
- endoskopowe umieszczenie stentu. Stent pomaga udrożnić drogi oddechowe, które zostały zablokowane przez nowotworową tkankę.
Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuc obejmuje
- zabieg chirurgiczny
- radioterapię
- chemioterapię
- terapię celowaną, która wykorzystuje leki lub inne substancje atakujące określone komórki rakowe z mniejszym uszkodzeniem dla normalnych komórek
- immunoterapię
- terapię laserową
- kriochirurgię, która wykorzystuje instrument do zamrażania i niszczenia nieprawidłowej tkanki
- elektrokoagulację, zabieg polegający na podgrzaniu sondy lub igły prądem elektrycznym w celu zniszczenia nieprawidłowej tkanki.