Rak krtani to najczęstszy nowotwór złośliwy występujący w obrębie głowy i szyi. W zależności od stopnia zaawansowania, a także lokalizacji daje różne objawy. Jednym z pierwszych może być chrypka, która nie zawsze jest kojarzona z chorobą nowotworową. Jakie jeszcze objawy mogą świadczyć o nowotworze krtani? Jak się go diagnozuje i leczy?
Czym jest rak krtani?
Rak krtani to nowotwór złośliwy, który najczęściej jest umiejscowiony na strunach głosowych. Rzadziej obejmuje obszar powyżej strun głosowych, a jeszcze rzadziej obszar pod nimi.
W większości przypadków jest to rak płaskonabłonkowy. Obserwuje się go u około 95% chorych na ten nowotwór.
Jak często występuje nowotwór krtani? Szacuje się, że stanowi około 2% przypadków nowotworów złośliwych. Częściej diagnozuje się go u mężczyzn (zazwyczaj po 40. roku życia) [1, 2].
Przyczyny raka krtani
Główną przyczyną nowotworu krtani jest palenie papierosów. Zaobserwowano, że zwiększa ryzyko raka krtani 30-krotnie.
Nowotwór krtani rzadko występuje u osób, które nie palą papierosów. Do jego rozwoju predysponują również czynniki takie jak picie dużych ilości alkoholu. Spożywanie nadmiernych ilości wysokoprocentowych alkoholi w połączeniu z paleniem papierosów zwiększa ryzyko zachorowania na raka krtani, aż 330 razy!
Wśród innych czynników ryzyka wymienia się wieloletnie wdychanie toksycznych gazów (m.in. spalin), a także źle zbilansowaną dietę (ze zbyt małą ilością antyoksydantów) [1, 2].
Objawy raka krtani
Objawy raka krtani zależą od różnych czynników: naciekania guza nowotworowego, umiejscowienia zmian nowotworowych, stopnia zaawansowania choroby i szybkości wzrostu.
Jednym z pierwszych objawów nowotworu krtani może być chrypka. Do innych objawów należą m.in.:
duszności,
ból podczas przełykania,
uczucie przeszkody w gardle,
krew w plwocinie,
załamywanie się głosu i zmiana jego barwy,
uczucie suchości w gardle [1, 2].
Leczenie raka krtani
Jednym z pierwszych niepokojących objawów w przypadku raka krtani jest długo utrzymująca się chrypka. Jeśli nie znika po dwóch tygodniach, zaleca się pilną wizytę u lekarza otolaryngologa.
Specjalista ustala rozpoznanie na podstawie szczegółowego wywiadu lekarskiego, badania węzłów chłonnych na szyi, a także badania laryngologicznego. Ostateczną diagnozę stawia po otrzymaniu wyników badania histopatologicznego wycinka pobranego podczas laryngoskopii bezpośredniej w znieczuleniu ogólnym.
Po postawieniu diagnozy wdraża się leczenie. Jego przebieg zależy od złośliwości i umiejscowienia zmian nowotworowych, a także stopnia rozwoju choroby.
Leczenie raka krtani obejmuje:
radioterapię – zazwyczaj wdraża się ją w początkowych stadiach choroby, jako leczenie alternatywne, częściowe lub metodę zastępującą leczenie operacyjne;
chemioterapię – najczęściej stosuje się ją jako metodę uzupełniającą leczenie operacyjne;
leczenie chirurgiczne – wewnątrz krtani (zabiegi laserowe, mikrochirurgia) i zewnątrzkrtaniowe (obejmuje całkowite lub częściowe wycięcie krtani);
Po leczeniu raka krtani mogą wystąpić powikłania takie jak: zakażenia, problemy z oddychaniem, trudności w połykaniu, zwężenia przełyku czy zaburzenia gospodarki wapniowej.
Jak wygląda rokowanie w przypadku nowotworu krtani? Szacuje się, że 5-letnie przeżycie wynosi około 66% [1, 2].
Profilaktyka raka krtani
Głównym czynnikiem ryzyka w przypadku raka krtani jest palenie papierosów. W związku z tym podstawową zasadą profilaktyki jest zaprzestanie palenia papierosów. W walce z nałogiem mogą pomóc leki na rzucenie palenia, które dostępne są w różnych postaciach: tabletek i pastylek do ssania, plastrów antynikotynowych czy gum nikotynowych.
Kolejnymi czynnikami ryzyka jest nadmierne spożycie alkoholu, dlatego zaleca się ograniczenie spożycia napojów alkoholowych. Ponadto wskazane jest dbanie o zdrową dietę bogatą w antyoksydanty. Są to związki, które chronią komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Dobrymi źródłami antyoksydantów są np. owoce jagodowe, papryka, brokuły, śliwki, ciemne winogrona, jarmuż, czerwona kapusta, buraki, a także zielona herbata [3].
[1] https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-krtani/180408,rak-krtani
[2] Tokarewicz, Justyna. "RAK KRTANI–OBJAWY, DIAGNOSTYKA I LECZENIE." Rola zespołu interdyscyplinarnego w opiece nad pacjentami onkologicznymi Tom III: 41.
[3] Puzanowska-Tarasiewicz, Helena, Ludmiła Kuźmicka, and Mirosław Tarasiewicz. "Antyoksydanty a reaktywne formy tlenu." Bromat. Chem. Toksykol 43.2010 (2010): 1.