Wątroba to największy gruczoł w organizmie człowieka. Pełni różnorodne funkcje: uczestniczy w przemianach makroskładników (białek, węglowodanów tłuszczów), gromadzi zapasy witamin, uczestniczy w przemianach hemu i wytwarzaniu żółci. Ponadto pełni funkcje immunologiczne i odtruwające. Patrząc na to wszystko, można domyślić się, że choroby wątroby sieją niemałe spustoszenie w organizmie. Jedną z nich jest naczyniak wątroby. Czym jest, jakie są przyczyny jego powstawania i jak wygląda proces leczenia?
Czym jest naczyniak wątroby?
Naczyniak wątroby jest najczęstszym niezłośliwym nowotworem tego narządu. Rozwija się w wyniku nieprawidłowego namnażania się komórek sieci naczyń. Z reguły lokalizuje się punktowo w miąższu wątroby – jako zmiana mnoga lub pojedyncza.
Częstość jego występowania rośnie wraz z wiekiem. Bardziej narażone na zachorowanie są kobiety (szczególnie między 35. a 50. rokiem życia). Wynika to ze zmian hormonalnych, które zachodzą w kobiecym organizmie.
Większość przypadków naczyniaka wątroby to małe zmiany, które nie przekraczają 3 cm. Jednak zdarzają się i takie, które osiągają 10 cm i więcej. Określa się je jako „naczyniaki olbrzymie wątroby” [1, 2].
Przyczyny naczyniaka wątroby
Przyczyny naczyniaka wątroby są różne. W przypadku kobiet jedną z nich są zmiany hormonalne, a także stosowanie hormonalnej terapii zastępczej. Co więcej, zaobserwowano, że ryzyko naczyniaka wątroby rośnie po przebytej ciąży.
Wśród innych czynników predysponujących do rozwoju tej choroby wymienia się zmiany wynikające z procesu starzenia się organizmu oraz uwarunkowania genetyczne [1, 2].
Objawy naczyniaka wątroby
Naczyniak wątroby może mieć praktycznie bezobjawowy przebieg. Zdarza się, że diagnozuje się go przypadkowo w trakcie badań zleconych z innego powodu.
Jednak nie zawsze tak to wygląda. W przypadku dużych zmian dochodzi do rozciągnięcia torebki wątroby. Skutkiem tego jest silny ból. Mogą towarzyszyć mu również stany podgorączkowe i zespół Kasabacha i Merritt (charakteryzujący się zaburzeniami krzepnięcia krwi i małopłytkowością) [1, 2].
Leczenie naczyniaka wątroby
Naczyniaka wątroby rozpoznaje się zazwyczaj przypadkowo podczas USG brzucha, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Lekarz może zlecić dodatkowe badania w przypadku choroby wątroby lub nowotworu złośliwego.
Czy naczyniak wątroby to groźna choroba? W większości przypadków jest to zmiana, która nie przekracza 2 cm, nie ma tendencji do powiększenia się i nie wymaga leczenia operacyjnego. W związku z tym zaleca się obserwację i regularne badania kontrolne.
Niekiedy lekarz może zdecydować o konieczności embolizacji. Jest to nowoczesna technika leczenia, która nie wiążę się z potrzebą otwierania powłok ciała i znieczulenia ogólnego. Polega na wywołaniu martwicy w wyniku zamknięcia dopływu krwi do naczyniaka. Istnieją również przypadki leczenia naczyniaka wątroby za pomocą radioterapii.
Elementem wspomagającym leczenie naczyniaka wątroby jest dietoterapia i fitoterapia. Zaleca się, aby chorzy:
spożywali mniejsze, ale za to częstsze posiłki (najlepiej 5 posiłków dziennie co 3-4 godziny);
unikali potraw smażonych, produktów o wysokiej zawartości tłuszczu, które obciążają wątrobę;
jedli świeżo przyrządzone posiłki, unikali odgrzewania;
ograniczyli ilość soli dodawanej do potraw (do maksymalnie 1 łyżeczki dziennie) oraz spożycie produktów o wysokim stopniu przetworzenia, które zawierają dużo soli (np. słone przekąski, dania typu instant);
zrezygnowali z picia mocnej kawy i herbaty oraz alkoholu;
dbali o odpowiednie nawodnienie organizmu;
W profilaktyce i leczeniu naczyniaka wątroby wykorzystuje się również zioła. Jednym z najpopularniejszych jest ostropest plamisty. Jest to roślina, która wyróżnia się nie tylko fioletowymi kwiatami, ale i właściwościami zdrowotnymi. Zawiera m.in. sylimarynę, która ma korzystny wpływ na wątrobę i układ pokarmowy. Wykazuje działanie przeciwzapalne, odtruwające i przyspiesza proces regeneracji wątroby [3].
Ostropest plamisty dostępny jest w różnych postaciach. Można kupić go zarówno w tabletkach, jak i w formie mielonej.
Przypisy
[1] Malkowski P. i wsp. Łagodne pierwotne guzy wątroby: naczyniak, ogniskowy przerost guzkowy, gruczolak – rozpoznanie i leczenie. Medical Science Review - Hepatologia. 2011, 11: 63-70.
[2] https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/299717,naczyniak-watroby-przyczyny-objawy-i-leczenie
[3] Nurzynska-Wierdak R. i wsp. "Ostropest plamisty (Silybum marianum [L.] Gaertn.)–fitochemia i efekty terapeutyczne." Annales Horticulturae 28.4 (2018).