Czym jest miopatia?
Miopatia to ogólna nazwa chorób mięśni. Jest to określenie, pod którym kryją się schorzenia o różnych przyczynach, objawach i przebiegu. Można podzielić je na 2 główne typy:
miopatie nabyte,
miopatie genetyczne.
Do miopatii zaliczają się m.in.:
zespół miotoniczny, w którego przebiegu występuje opóźnianie rozluźniania mięśni po ich skurczu;
dystrofie mięśniowe (np. Duchenne'a, Becker'a), czyli grupa chorób genetycznych charakteryzujących się stopniowym osłabieniem i zanikiem mięśni [1];
Przyczyny miopatii
Przyczyną miopatii genetycznych są mutacje genów, które odpowiadają za strukturę lub funkcje mięśni. Do tego typu miopatii zaliczają się np. zespół miotoniczny i dystrofie mięśniowe.
Z kolei u podłoża miopatii nabytych leżą różne czynniki, takie jak:
infekcje,
toksyny,
niektóre leki,
zaburzenia immunologiczne,
czynniki środowiskowe.
Do miopatii nabytych zaliczają się m.in. zapalenie mięśni, miopatia alkoholowa i miopatia zapalna [1].
Objawy miopatii
Miopatia to termin, którego używa się w odniesieniu do chorób o różnych przyczynach, objawach, przebiegu i rokowaniu. Przy czym mają one jedną cechę wspólną. Każda z tych chorób charakteryzuje się osłabieniem mięśni (zazwyczaj obustronnym, symetrycznym i występującym od początku choroby). W przypadku większości schorzeń jest to osłabienie mięśni ramion i ud (w niektórych przypadkach obserwuje się również osłabienie mięśni twarzy).
Osłabienie mięśni towarzyszące miopatii utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Osoby chore mają problemy z wchodzeniem po schodach, wstawaniem z pozycji siedzącej i unoszeniem rąk do góry (np. podczas układania włosów). W przypadku wybranych miopatii obserwuje się również osłabienie mięśni twarzy, które powoduje: ograniczenie ruchomości gałek ocznych, opadanie powiek czy niewyraźną mowę.
W zależności od jednostki chorobowej osłabieniu mięśni mogą towarzyszyć:
nawracające, czasami bolesne skurcze mięśni;
bóle mięśniowe;
obrzęk mięśni;
trudności w połykaniu (występują one w przebiegu miopatii, które wpływają na mięśnie gardła) [1];
Leczenie miopatii
Pierwszy etap diagnostyki polega na zebraniu szczegółowego wywiadu lekarskiego i wykonaniu kilku podstawowych badań, które wskazują m.in. na niedowład mięśni. Następnym krokiem są badania dodatkowe. W zależności od wskazań lekarza mogą być to: badania laboratoryjne krwi (oznaczenie stężenia elektrolitów, wskaźników stanu zapalnego, kinazy kreatynowej) oraz elektromiografia. Drugie z wymienionych badań pozwala potwierdzić miopatię (lub wskazać, jaka inna choroba jest przyczyną niepokojących objawów).
Ostateczną diagnozę stawia się na podstawie badania wycinka mięśni. W celu jego wykonania pobiera się mały fragment mięśni (w znieczuleniu miejscowym).
Po postawieniu diagnozy wdraża się leczenie przyczynowe i objawowe. Jego przebieg zależy od przyczyny choroby. W przypadku miopatii zapalnych stosuje się dożylne immunoglobuliny, leki immunosupresyjne i glikokortykosteroidy. Z kolei przy miopatiach towarzyszących chorobom endokrynologicznym (np. nadczynności kory nadnerczy) wdraża się terapię ukierunkowaną na leczenie zaburzeń hormonalnych.
Leczenie objawowe miopatii obejmuje przede wszystkim rehabilitację. W zależności od objawów lekarz może zdecydować także o konieczności podawania leków (np. takich, które stosuje się przy trudnościach z szybkim rozkurczem mięśni).
Miopatie genetyczne to choroby nieuleczalne. W przeciwieństwie do miopatii nabytych, które można wyleczyć. Przykładem są miopatie towarzyszące chorobom endokrynologicznym. U pacjentów z zaburzeniami hormonalnymi objawy mięśniowe zazwyczaj ustępują po wdrożeniu skutecznego leczenia choroby podstawowej [1].
Profilaktyka miopatii
Miopatia to termin, który odnosi się do różnych chorób, więc nie istnieją jednolite zasady profilaktyki. W przypadku miopatii genetycznych ciężko mówić o profilaktyce, ponieważ ich przyczyną są mutacje genów.
Jednak można podjąć pewne kroki, które zmniejszają ryzyko miopatii nabytych. Jednym z nich jest dbanie o dobrą odporność i unikanie zachowań predysponujących do zakażenia wirusem HIV czy wirusem wątroby typu B [2].
Przypisy
[1] https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/150859,choroby-miesni-miopatia
[2] https://fizjoterapeuty.pl/choroby/zapalenie-wielomiesniowe.html