Kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM) to najczęstsza pierwotna choroba serca. Charakteryzuje się upośledzeniem kurczliwości prawej lub lewej komory serca i poszerzeniem jamy. Często towarzyszą jej objawy niewydolności serca, dlatego kiedyś nazywano ją „kardiomiopatią zastoinową”. Etiopatogeneza kardiomiopatii rozstrzeniowej jest wciąż mało znana. W wielu przypadkach ustalenie przyczyny jest niemożliwe. Wiadomo natomiast, że w niektórych częściach świata występuje częściej – w Afryce i Ameryce Południowej odnotowuje się dwa razy więcej przypadków niż w Europie. W Polsce około 46% pacjentów, którzy na nią chorują jest kierowanych do transplantacji serca.
Przyczyny kardiomiopatii rozstrzeniowej
Etiopatogeneza kardiomiopatii rozstrzeniowej jest złożona. Przypuszcza się, że za jej rozwój odpowiadają czynniki: genetyczne, toksyczne, autoimmunologiczne i infekcyjne. Według jednej z hipotez przyczyną choroby jest zaburzenie odpowiedzi immunologicznej w wyniku infekcji wirusowej serca u osoby z predyspozycjami genetycznymi.
Inne możliwe przyczyny choroby to:
zaburzenia elektrolitowe (m.in. hipokaliemia, hipomagnezemia),
choroby metaboliczne (m.in. glikogenozy, niedobór karnityny),
zaburzenia stanu odżywienia (m.in. niedobór selenu, niedokrwistość),
choroby układowe (m.in. choroba Kawasakiego),
niektóre leki (m.in. doksorubicyna, leki przeciwwirusowe),
choroby nerwowo-mięśniowe (m.in. dystrofie miotoniczne),
czynniki toksyczne (m.in. promieniowanie jonizujące, metale ciężkie).
Często nie udaje się ustalić przyczyny choroby. W takich przypadkach mówi się o kardiomiopatii idiopatycznej [1, 2, 3].
Objawy kardiomiopatii rozstrzeniowej
Kardiomiopatia rozstrzeniowa to choroba, która przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Szczególnie jeśli postępujące uszkodzenie serca jest rozłożone w czasie.
W związku z tym, że jej najbardziej typowym następstwem jest niewydolność serca pojawiają się objawy z nią związane. Ich nasilenie jest zróżnicowane. U części chorych obserwuje się umiarkowaną duszność wysiłkową a u innych duszność spoczynkową (ze wstrząsem kardiogennym włącznie).
Poza objawami niewydolności serca mogą pojawić się powikłania zakrzepowo-zatorowe i zaburzenia rytmu serca (w tym groźne zaburzenia komorowe) [1, 2, 3].
Leczenie kardiomiopatii rozstrzeniowej
Podstawą diagnostyki kardiomiopatii rozstrzeniowej jest badanie echokardiograficzne. Istotnych informacji mogą dostarczyć również badania dodatkowe, które wykonuje się w diagnostyce niewydolności serca.
Jednym z najważniejszych celów badań diagnostycznych jest wykluczenie innych przyczyn uszkodzenia serca. Ponadto służą one ocenie stanu klinicznego chorego i zaawansowania choroby, określeniu rokowania i wyborze odpowiednich metod leczenia.
Leczenie DCM ma na celu: złagodzenie objawów niewydolności serca, zapobieganie zaostrzeniom choroby oraz zmniejszenie śmiertelności. U większości chorych stosuje się leczenie objawowe, ponieważ przyczyna choroby pozostaje nieznana.
Leczenie farmakologiczne i inwazyjne wygląda tak, jak w przypadku skurczowej niewydolności serca o innej przyczynie. Jeśli konieczne jest leczenie inwazyjne wykonuje się np. transplantację serca albo implantację urządzeń wspomagających pracę lewej komory lub obu komór.
U osób z kardiomiopatią rozstrzeniową mogą wystąpić również powikłania, które wymagają leczenia. Zaobserwowano, że u 20-30% chorych pojawia się niedokrwistość o nieznanej przyczynie. Przypuszcza się, że jednym z czynników predysponujących do jej wystąpienia są zaburzenia odżywiania i towarzyszące im niedobory żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. W związku z tym konieczne może być wdrożenie suplementów diety, które uzupełniają niedobory tych składników.
Innymi powikłaniami są zaburzenia metaboliczne. U chorych z niewydolnością serca nasila się utrata tkanki tłuszczowej, masy mięśniowej i kostnej. Jest to spowodowane przewagą procesów katabolicznych nad anabolicznymi, niedoborami pokarmowymi i zaburzeniami wchłaniania.
Jeszcze innym powikłaniem jest niewydolność nerek o złożonej etiologii. Jej wystąpienie zwiększa częstość zaostrzeń, pogarsza odpowiedź na leczenie i znacznie pogarsza rokowanie [1, 2, 3].
Przypisy
[1] Marchel, Michał. "Kardiomiopatia rozstrzeniowa—definicja, patogeneza, obraz kliniczny, postępowanie." Choroby Serca i Naczyń 14.1 (2017): 39-41.
[2] https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/958,kardiomiopatia-rozstrzeniowa
[3] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.16.1.