200 tysięcy osób – tylu Polaków choruje na jaskrę. Zdecydowanie nie wolno bagatelizować tego schorzenia – w końcowym stadium, przy braku odpowiedniego leczenia, może prowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku. Najczęstszą postacią jest jaskra pierwotna otwartego kąta. Co warto wiedzieć na temat tego schorzenia?
Jaskra – czynniki ryzyka
Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju jaskry jest oczywiście wysoki poziom ciśnienia wewnątrzgałkowego, którego norma wynosi 10 – 21mmHg. Warto jednak wspomnieć, że jej etiologia (pochodzenie) jest wieloczynnikowe. Jaskra najczęściej rozwija się u osób starszych, chociaż okazuje się, że ryzykiem obarczone są już osoby w wieku powyżej 40 roku życia. Znacznie ma także płeć - większa predyspozycja do rozwoju choroby występuje u kobiet.
Jeśli schorzenie to pojawiało się w przeszłości w rodzinie, również należy pamiętać o badaniach profilaktycznych, bowiem czynniki genetyczne mogą mieć znaczenie w rozwoju jaskry. Nie bez znaczenia pozostają także choroby oczu, takie jak krótkowzroczność. Warto pamiętać także o chorobach układu krążenia, które mogą mieć związek z ryzykiem rozwoju jaskry – należą do nich zarówno nadciśnienie jak i niedociśnienie tętnicze. Jaskra może być także chorobą wrodzoną.
Jaskra - leczenie
Mówiąc o terapii, jaskry warto wspomnieć, że leczenie trwa całe życie od momentu postawienia rozpoznania. Między innymi dlatego tak ważny jest dobór odpowiednich leków, dobrze tolerowanych przez pacjenta. Sposoby działań mających na celu walkę z chorobą są różne – wyróżniamy działania miejscowe (bezpośrednio związane z gałką oczną), ogólnoustrojowe oraz zabiegowe.
Celem prowadzenia każdej terapii jest uzyskanie odpowiedniego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Sytuacja danego pacjenta determinuje sposób leczenia – zależy między innymi od stopnia zaawansowania, wieku chorego, rodzaju jaskry, czy też szybkości postępowania zmian. Zasadniczo im bardziej zaawansowane są zmiany, tym leczenie powinno być bardziej radykalne.
Warto także zaznaczyć, że decyzja o leczeniu operacyjnym musi być dobrze przemyślana – zazwyczaj operacja nie cofa zmian, które powstały w przebiegu jaskry, jednak zapobiega powstawaniu kolejnych.
Leczenie farmakologiczne opiera się głównie na stosowaniu leków, które przyczyniają się do spadku ciśnienia wewnątrzgałkowego. Środki, które są wykorzystywane do terapii jaskry należą do różnych grup farmakologicznych – są to między innymi prostaglandyny, nieselektywnie działające beta – blokery, inhibitory anhydrazy węglanowej czy agoności receptorów alfa-2 adrenergicznych.W zależności od sytuacji pacjenta, środki farmakologiczne mogą być łączone.
Oprócz leków w terapii jaskry stosuje się również laseroterapię – tak zwaną trabekuloplastykę laserową.
Objawy jaskry
Niestety, jaskra jest schorzeniem podstępnym – chorzy przez wiele lat nie zauważają jej rozwoju, który prowadzi nawet do całkowitej utraty wzroku. Postępująca jaskra może także doprowadzić do powstawania tak zwanego widzenia tunelowego – pojawia się ubytek pola widzenia (z ubytkami widzenia na obwodzie). Początkowo objawy często pozostają niezauważone. Warto także wspomnieć, że jaskra może wiązać się także z poważnymi symptomami – zaliczamy do nich nagłe pogorszenie widzenia, czy silny ból oka i głowy – to objawy, które mogą towarzyszyć jaskrze zamykającego się kąta.
Rodzaje jaskry
Mówiąc o jaskrze warto wspomnieć o jej rodzajach – jak wcześniej wspomniano jaskra może mieć etiologię wrodzoną. Podział jaskry obejmuje jaskrę otwartego oraz zamkniętego kąta przesączania. Najczęstszym rodzajem jaskry jest jaskra pierwotnie zamykającego się kąta – to również ta postać jest uważana najczęstszą przyczynę obustronnej ślepoty. Skoro mówimy o najczęstszym zjawisku to warto wspomnieć o skali z jaką mamy do czynienia – okazuje się, że ten rodzaj jaskry występuje u jednej osoby na 1000 wśród Europejczyków po 40 roku życia.
Jaskra jest chorobą podstępną, przez długi czas nie dającą żadnych objawów. Między innymi z tego powodu tak ważna jest profilaktyka oraz regularne badanie okulistyczne – szczególnie u osób po 40 roku życia.