Czym jest histoplazmoza?
Histoplazmoza, znana również jako choroba Darlinga, to choroba wywoływana przez grzyb histoplasma capsulatum, dimorficzny grzyb, który pozostaje w formie grzybni w temperaturze otoczenia i rośnie w organizmach ssaków w temperaturze ciała. Chociaż grzyb wywołujący histoplazmozę można znaleźć w klimacie umiarkowanym na całym świecie, występuje endemicznie w doli-nach rzek Ohio, Missouri i Missisipi w Stanach Zjednoczonych. Na całym świecie grzyb ten występuje głównie w dolinach rzek w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie Wschodniej i Południowej, a także w częściach Afryki, Azji Wschodniej i Australii. Można go znaleźć we wszelkich miejscach zamieszkanych przez nietoperze, a także w odpadach po ptactwie domowym i w ptasich gniazdach. W Polsce histoplazmoza jest rozpoznaniem stosunkowo rzadkim i związanym raczej z podróżami, zwłaszcza o charakterze trekkingowym oraz speleologicznym.
Objawy histoplazmozy
Objawy histoplazmozy mogą być bardzo różnorodne, jednak choroba najczęściej dotyczy płuc. Większość przypadków histoplazmozy przebiega bezobjawowo. Pacjenci, u których wystąpią ob-jawy kliniczne, to najczęściej osoby z obniżoną odpornością, przyjmujące leki immunosupresyjne lub też narażone na kontakt z dużą ilością wspomnianego grzyba. Choroba nie przenosi się z jednej osoby zakażonej na inne, jedynie wdychanie zarodników grzyba powoduje zakażenie.
Jeśli symptomy się pojawią, to dzieje się to zwykle w okresie od 3 do 17 dni od ekspozycji na histoplasma capsulatum, średnio jest to 10 dni. U większości pacjentów choroba przechodzi bezobjawowo. W przypadku ostrej i podostrej postaci oddechowej, gdy występują symptomy, są to: złe samopoczucie, ból w klatce piersiowej oraz suchy kaszel. Często spotyka się objawy grypopodobne, takie jak gorączka, dreszcze, bóle brzucha i mięśni oraz ogólne osłabienie i rozbicie. Mogą pojawiać się również zmiany skórne o charakterze owrzodzeń lub rumieni.
W histoplazmozie przewlekłej głównym objawem jest kaszel produktywny utrzymujący się przez okres ponad trzech miesięcy oraz ogólne osłabienie, gorączka i spadek masy ciała. W obrazie klinicznym oraz radiograficznym choroba ta przypomina gruźlicę.
Forma rozsiana choroby występuje wśród chorych na AIDS i nowotwory i, jeśli nieleczona, bywa śmiertelna. Jej objawy są podobne to poprzednich postaci. Manifestuje się głównie gorączką, osłabieniem, obniżeniem masy ciała, kaszlem oraz dusznością. Mogą się do tego dołączyć objawy ze strony układu pokarmowego, sercowo-naczyniowego oraz objawy neurologiczne .
Diagnostyka histoplazmozy
Rozpoznanie histoplazmozy wyłącznie na podstawie obrazu klinicznego jest niemożliwe ze względu na ogromne podobieństwo do innych zakażeń powodowanych przez grzyby, wirusy czy bakterie i konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych. Ponadto mogą być wykonane badania pomocnicze, takie jak USG jamy brzusznej czy RTG klatki piersiowej.
Leczenie zakażenia histoplasma capsulatum
Ostra płucna histoplazmoza o łagodnym przebiegu nie stanowi zagrożenia u osób z nieupośledzoną odpornością i ma tendencję do samoograniczania się. Nie wymaga leczenia, wystarczy tu jedynie monitorowanie stanu pacjenta bądź leczenie objawowe. W przypadkach o cięższym przebiegu konieczne może się okazać podanie leków przeciwgrzybicznych . Z kolei w ciężkich przypadkach terapia przeciwgrzybiczna może trwać 1 rok. Przejście zakażenia daje częściową ochronę przed objawami powtórnej infekcji. Po ustąpieniu objawów kluczowe jest monitorowanie stanu pacjentów z upośledzoną odpornością, gdyż u ok. 50% tych chorych obserwuje się nawroty.
Profilaktyka
Osoby planujące podróże w rejony endemiczne powinny z dużą ostrożnością wykonywać wszelkie aktywności w miejscach, w których potencjalnie może rozwijać się ten grzyb, ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk ptactwa i nietoperzy.