Czym jest dyskalkulia?
Dyskalkulia to zaburzenie powodujące trudności w nauce lub rozumieniu zadań matematycznych, trudności w zrozumieniu liczb i symboli, nauki manipulowania liczbami, wykonywania operacji matematycznych, wykonywania działań, rozumienia figur geometrycznych, cyfr i numerów . Czasami nazywa się ją nieformalnie „dysleksją matematyczną”, chociaż może to być mylące, ponieważ dysleksja jest innym stanem niż dyskalkulia.
Przyczyny dyskalkulii
Dyskalkulia jest związana z dysfunkcją w okolicy bruzdy śródciemieniowej, a potencjalnie także płata czołowego.Dyskalkulia nie odzwierciedla ogólnego deficytu zdolności poznawczych, podobnie jak trudności z rozumieniem upływu czasu czy myśleniem przestrzennym.Szacunki dotyczące występowania dyskalkulii wahają się od 3 do 6% populacji. W 2015 roku ustalono, że 11% dzieci z dyskalkulią cierpi również na również ADHD.
Objawy dyskalkulii
Najwcześniejszym przejawem dyskalkulii jest zazwyczaj deficyt subityzacji, umiejętności poznania na pierwszy rzut oka i bez liczenia, ile obiektów znajduje się w danym zbiorze. Dzieci w wieku 5 lat potrafią subsityzować 6 przedmiotów, zwłaszcza patrząc na kostkę. Jednak dzieci z dyskalkulią tego nie potrafią, a nawet jeśli określają liczbę odpowiednio, identyfikowanie jej zajmuje więcej czasu niż ich rówieśnikom. Dyskalkulia w różnym wieku prezentuje się inaczej. Z wiekiem objawy stają się bardziej widoczne; jednak mogą pojawić się już w wieku przedszkolnym. Powszechnymi objawami dyskalkulii są trudności z liczeniem w pamięci, kłopoty z analizowaniem czasu i odczytywaniem zegara wskazówkowego, zmaganie się z sekwencjonowaniem motorycznym, które obejmuje liczby i często liczą na palcach podczas dodawania liczb.
Dyskalkulia charakteryzuje się trudnościami w wykonywaniu typowych działań matematycznych. Te problemy mogą obejmować:
- Trudność w odczytywaniu zegarów analogowy
- Trudność w określeniu, która z dwóch liczb jest większa
- Niezdolność do zrozumienia planowania finansowego lub budżetowania, czasem nawet na podstawowym poziomie; na przykład szacowanie kosztu przedmiotów w koszyku
- Wizualizowanie liczb jako bezsensownych symboli, zamiast postrzegania ich jako znaków wskazujących wartość liczbową (stąd błędne określenie „dysleksja matematyczna”)
- Trudności z tabliczką mnożenia, odejmowaniem, dodawaniem i dzieleniem,
- Słaba pamięć pojęć matematycznych; pacjent może być w stanie wykonać operacje matematyczne jednego dnia, ale następnego nie będzie; może być w stanie wykonać pracę w klasie, ale potem nie zda egzaminów
- Umiejętność uchwycenia matematyki na poziomie pojęciowym, ale niezdolność do zastosowania tych pojęć w praktyce
- Problemy z rozróżnieniem między lewą i prawą stroną
- „Wypaczone” poczucie świadomości przestrzennej lub zrozumienie kształtów, odległości lub objętości, które bardziej przypomina zgadywanie niż rzeczywiste zrozumienie
- Trudności w czytaniu map
- Trudność w czytaniu nut
- Trudności z choreografią kroków tanecznych
- Szczególne trudności z oszacowaniem w pamięci pomiaru przedmiotu lub odległości (np. czy coś jest oddalone o 3 czy o 5 metrów
- Niezdolność do uchwycenia i zapamiętania pojęć matematycznych, reguł, wzorów i sekwencji
- Niezdolność do skoncentrowania się na zadaniach umysłowo intensywnych
- Błędne zapamiętywanie imion, złe przyporządkowywanie imion do twarzy
Rodzaje dyskalkulii
- Dyskalkulia werbalna (słowna)to niezdolność do nazywania pojęć matematycznych, trudności z określaniem liczby obiektów w zbiorze, problem z nazywaniem cyfr
- Dyskalkulia leksykalna czyli ta, związana z czytaniem to problem z odczytywaniem symboli matematycznych, cyfr, liczb i znaków a także nieumiejętność ich nazwania
- Dyskalkulia graficzna objawia się trudnościami w zapisie cyfr, liczb czy działań
- Dyskalkulia wykonawcza polega na zaburzeniu manipulowania obiektami w zbiorach, nieumiejętności ich uszeregowania np od najmniejszego do największego czy wykonania działań, np odjęcie z jednego zbioru a dodanie do drugiego danej liczny
- Dyskalkulia pojęciowo-poznawcza to zaburzenie rozumienia relacji matematycznych, np że połowa 10 to 5 więc 2x5 jest równe 10.