Czym jest depresja u seniora?
Depresja dotyka ludzi starszych inaczej niż ludzi młodszych. U osób starszych depresja często towarzyszy innym chorobom oraz niepełnosprawnościom i trwa dłużej. Depresja u osób starszych wiąże się z wyższym ryzykiem chorób serca i śmierci z powodu choroby. Jednocześnie depresja zmniejsza zdolność osoby starszej do rehabilitacji. Badania pacjentów domów opieki wykazały, że obecność depresji znacznie zwiększa prawdopodobieństwo zgonu z powodu posiadanych chorób. Depresja została również powiązana ze zwiększonym ryzykiem śmierci po zawale serca. Z tego powodu ważne jest, aby upewnić się, że starsza osoba została poddana ocenie i leczeniu, nawet jeśli depresja jest łagodna.
Przyczyny depresji u osób starszych
Nie ma jednej, uchwytnej przyczyny depresji w żadnej grupie wiekowej. Niektóre badania wskazują, że może istnieć genetyczny związek z chorobą. Jednak czynniki biologiczne, społeczne i psychologiczne odgrywają rolę w depresji u osób starszych.
Badania sugerują, że następujące czynniki mogą przyczyniać się do depresji:
- niski poziom kluczowych neuroprzekaźników w mózgu (takich jak serotonina i noradrenalina)
- rodzinna historia depresji
- traumatyczne wydarzenia życiowe
Powikłania związane ze starzeniem mogą przyczyniać się do depresji u osób starszych. Te problemy mogą obejmować:
- ograniczoną mobilność
- izolację
- przejście z pracy na emeryturę
- trudności finansowe
- długotrwałe nadużywanie różnych substancji
- śmierć przyjaciół i bliskich
- owdowienie lub rozwód
- przewlekłe schorzenia
Objawy depresji u osób starszych
Starsi ludzie mogą nie mieć wyraźnych objawów depresji. Zamiast tego mogą:
- czuć zmęczenie
- mieć problemy ze snem
- być drażliwi
- być zdezorientowani
- nie cieszyć się zajęciami, które kiedyś wykonywali
- poruszać się wolniej
- doświadczać zmiany masy ciała
- doświadczać poczucia beznadziei, bezwartościowości lub winy
- mieć myśli samobójcze
Diagnostyka depresji u osób w podeszłym wieku
Za pomocą serii standardowych pytań lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub psychiatra może sprawdzić objawy depresji, co pozwala na lepszą diagnozę i leczenie. Zachęca się lekarzy do rutynowego sprawdzania, czy pacjent cierpi na depresję. Oceniają oni objawy, nastrój, zachowanie, codzienne czynności i historię zdrowia rodziny. Pytania, które mogą się pojawić, to między innymi:
- jak długo czujesz się przygnębiony?
- co spowodowało depresję?
- czy doświadczyłeś depresji w przeszłości?
Osoba musi wykazywać objawy depresji przez co najmniej dwa tygodnie, aby zdiagnozować chorobę.
Leczenie depresji seniora
Leczenie depresji obejmuje leki, psychoterapię, poradnictwo lub inne nowsze formy stymulacji mózgu. Opcja, którą lekarz może zalecić, zależy między innymi od rodzaju i nasilenia objawów depresji, przeszłych terapii i ogólnego stanu zdrowia.
Leki stosowane w terapii to między innymi:
- selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), takie jak citalopram escitalopram fluoksetyna, paroksetyna i sertralina
- inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI), takie jak deswenlafaksyna, duloksetyna i wenlafaksyna
- modulatory i stymulatory serotoniny (SMS), w tym wilazodon i wortioksetyna
- nietypowe leki przeciwdepresyjne, takie jak bupropion, mirtazapina i trazodon
- inhibitory oksydazy monaminowej (IMAO), takie jak izokarboksazyd, fenelzyna, selegilina i tranylcypromina
Rozpoczęcie działania leków przeciwdepresyjnych u osób starszych może zająć więcej czasu niż u osób młodszych. Ponieważ starsi ludzie są bardziej wrażliwi na leki, lekarze mogą początkowo przepisywać mniejsze dawki. Ogólnie czas leczenia depresji u osób starszych jest dłuższy niż u młodszych pacjentów.