Ból stawów to częsta przypadłość, z którą zmagają się osoby w różnym wieku. Jego przyczyny są różne. W przypadku urazu łatwo je zidentyfikować. Problem pojawia się, gdy ból jest odczuwalny pomimo tego, że nie doszło do zwichnięcia czy skręcenia. Jeśli dolegliwości bólowe mijają w ciągu kilku dni, zazwyczaj nie ma powodów do niepokoju. Jednak tego samego nie można powiedzieć o bólu trwającym dłużej niż kilka dni, któremu towarzyszą inne objawy. Co może być jego przyczyną i jak sobie z nim poradzić?
Przyczyny bólu stawów
Ból stawów może wynikać z patologii stawu lub otaczających go struktur (np. więzadeł). Jego przyczyną mogą być również czynniki, które nie są bezpośrednio związane ze stawami.
Jeśli dolegliwości bólowe nie znikają po kilku dniach i towarzyszą im inne objawy (np. sztywność poranna stawów, obrzęk) może oznaczać to, że przyczyną jest choroba reumatyczna i zapalna. Oto kilka przykładów tego typu schorzeń:
reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
twardzina układowa,
toczeń rumieniowaty układowy,
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.
Przyczyną bólu stawów są również zmiany zwyrodnieniowe. Wraz z postępem choroby zwyrodnieniowej dochodzi do zniszczenia chrząstki stawowej. Staje się ona cieńsza i mniej sprężysta, przez co kości ocierają się o siebie. Do tego często dochodzi stan zapalny w obrębie tkanek okołostawowych, sztywność stawów i ograniczenie ich ruchomości.
Za ból stawów odpowiadają również przeciążenia stawów. Są one przede wszystkim problemem wśród osób z nadwagą i otyłością.
Poza tym dolegliwości bólowe mogą towarzyszyć chorobom, które nie są bezpośrednio związane ze stawami. Ból stawów to jeden z objawów grypy, zapalenia wątroby, mononukleozy, odry, świnki czy zakażeń bakteryjnych (1).
Objawy bólu stawów
Niepokojącym sygnałem jest ból, który utrzymuje się przez dłuższy czas i towarzyszą mu inne objawy. Pilna konsultacja z lekarzem jest zalecana w przypadku ograniczenia ruchomości, pojawienia się obrzęku, zaczerwienienia i ocieplenia stawu.
Wizyta u lekarza jest wskazana również, wtedy gdy ból nasila się w nocy, a rano pojawiają się problemy z rozruszaniem się przez ponad godzinę. Niepokojące są także sygnały, które nie są bezpośrednio związane ze stawami np. ogólne zmęczenie, zmniejszenie masy ciała czy utrata apetytu (1, 2).
Leczenie bólu stawów
W leczeniu bólu stawów wykorzystuje się:
leki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym oraz suplementy i leki na układ mięśniowo-szkieletowy;
rehabilitację (m.in. jonoforezę, krioterapię, ultradźwięki, laseroterapię),
domowe metody.
Jeśli chodzi o domowe metody, ulgę w bólu przynoszą okłady – ciepłe lub zimne w zależności od indywidualnych preferencji. Oprócz nich można stosować maści o działaniu przeciwbólowym.
Jeszcze innym sposobem są ciepłe kąpiele. Najlepiej z dodatkiem ziół lub minerałów. W sprzedaży dostępne są specjalne sole do samodzielnego sporządzania kąpieli leczniczych. Wskazaniem do ich stosowania są m.in. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, reumatoidalne zapalenie stawów czy choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów.
Profilaktyka bólu stawów
W profilaktyce problemów kostno-stawowych ważne miejsce zajmują odpowiednio zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna. Jadłospis ma być urozmaicony i dostosowany do indywidualnych potrzeb organizmu – tak, aby umożliwiał osiągnięcie lub utrzymanie prawidłowej masy ciała. Ponadto powinny znaleźć się w nim odpowiednie ilości produktów dostarczających: wapń, fosfor, witaminę D i K, pełnowartościowe białko, kwasy omega-3 i cynk. Zaliczają się do nich m.in. produkty mleczne, tłuste ryby morskie, pełnoziarniste produkty zbożowe, zielone warzywa liściaste (3).
W ramach profilaktyki warto rozważyć suplementację. Szczególnie jeśli chodzi o składniki, które ciężko dostarczyć wraz z urozmaiconą dietą (witaminę D i kwasy omega-3 w przypadku wegetarian i wegan).
Przypisy
1. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/64576,bol-stawow
2. Jasik A., Marcinowska–Suchowierska E. Bóle stawów u osób w wieku podeszłym, Postępy Nauk Medycznych, 2011, XXIV, nr 5.
3. Badsha H. Role of Diet in Influencing Rheumatoid Arthritis Disease Activity, The Open Rheumatology Journal. 2018, 12(1): 19–28.