Głównym zadaniem dziąseł jest ochrona korzeni i szyjek zębowych przed urazami i drobnoustrojami chorobotwórczymi. Są dość wrażliwą tkanką, która łatwo ulega podrażnieniom – dlatego ból dziąseł to powszechny problem. Jego przyczyną może być zarówno zbyt mocne szczotkowanie zębów, jak i infekcje, zmiany hormonalne czy stany zapalne zatok. W związku z tym nie należy lekceważyć tego problemu.
Przyczyny bólu dziąseł
Ból dziąseł to powszechna dolegliwość, która występuje u osób w różnym wieku. Powoduje duży dyskomfort, dlatego nie warto zwlekać z wizytą u stomatologa. Nie tylko przywrócenie komfortu jest tu ważne. Nieleczony ból dziąseł może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych m.in. przedwczesnego wypadania zębów, zaburzenia pracy układu immunologicznego czy sercowo-naczyniowego. W związku z tym tak ważne jest poznanie możliwych przyczyn tej dolegliwości.
Do najczęstszych czynników powodujących ból dziąseł należą:
urazy mechaniczne,
zmiany hormonalne – dotyczy to głównie osób w okresie dojrzewania oraz kobiet w ciąży;
zapalenie zatok;
niewłaściwa technika szczotkowania lub nitkowania zębów;
infekcja bakteryjna (w wyniku zakażenia bakterią może dojść do rozwoju ropnia, któremu towarzyszy ból dziąseł);
niektóre leki (np. przeciwpadaczkowe, immunosupresyjne);
niedobory witaminy C lub witamin z grupy B;
palenie papierosów;
choroba alergiczna;
choroba ogólnoustrojowa (np. cukrzyca);
Znalezienie przyczyny pozwala leczyć problem u podstaw, zamiast na chwilę zagłuszyć ból. Zmniejsza ryzyko ponownego pojawienia się uciążliwych dolegliwości i poważnych konsekwencji zdrowotnych [1, 2].
Objawy bólu dziąseł
Ból dziąseł jest samoistny, pojawia się w trakcie szczotkowania lub po jedzeniu. Mogą towarzyszyć mu inne objawy:
zmiana koloru dziąseł (zazwyczaj zaczerwienienie),
obrzęki (czyli rozpulchnione dziąsła),
tkliwość dziąseł,
nieprzyjemny zapach z ust.
Do tej listy dochodzą jeszcze inne objawy związane z przyczyną bólu dziąseł. Jeśli jest nią zapalenie zatok, pojawiają się również: ogólne złe samopoczucie, zatkany nos, a także ból głowy. Z kolei, jeśli ból dziąseł spowodowany jest chorobą alergiczną, mogą wystąpić: alergiczny nieżyt nosa, pokrzywka czy zapalenie spojówek. Warto obserwować swój organizm, aby podczas wizyty u specjalisty opisać wszystkie dolegliwości towarzyszące bólowi dziąseł. Pomoże to w ustaleniu jego przyczyny [1, 3].
Leczenie bólu dziąseł
Leczenie bólu dziąseł zależy od jego przyczyny. Istnieją domowe sposoby łagodzenia bólu, ale nie zastąpią one wizyty u specjalisty.
W przypadku wystąpienia bólu nie należy rezygnować z utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej. Może doprowadzić to do pogłębienia problemu. Przy czym warto pamiętać o właściwej technice szczotkowania zębów, unikaniu intensywnych ruchów i twardej szczoteczki do mycia zębów.
Ważne jest nie tylko regularne szczotkowanie, ale i nitkowanie zębów. Właściwie używana nić dentystyczna efektywnie usuwa płytkę bakteryjną z przestrzeni między zębami i dziąsłami, do których nie dociera szczoteczka do zębów.
Problem bólu dziąseł dotyczy nie tylko osób dorosłych, ale i dzieci. Z myślą o najmłodszych powstała nić dentystyczna z rączką. Wygodny uchwyt ułatwia dzieciom codzienne czyszczenie przestrzeni międzyzębowych.
Kolejnym sposobem na ból dziąseł jest płukanie jamy ustnej środkami antybakteryjnymi. W sprzedaży dostępne są płyny do płukania z chlorheksydyną. Są one zalecane przy chorobach przyzębia i dziąseł, którym towarzyszy ból dziąseł [1].
W złagodzeniu bólu pomagają również domowe płukanki przygotowane z ziół. Do tych o właściwościach przeciwzapalnych, antybakteryjnych i ściągających zaliczają się: tymianek pospolity, rumianek pospolity, mięta pieprzowa i szałwia lekarska [4].
Profilaktyka bólu dziąseł
Jednym z najważniejszych elementów profilaktyki bólu dziąseł jest regularne, prawidłowe szczotkowanie i nitkowanie zębów. Ponadto ważne jest systematyczne usuwanie płytki nazębnej przez lekarza (czyli skalling).
Podczas wizyty stomatologicznej warto poprosić o instruktaż higieny jamy ustnej. Szczotkowanie i nitkowanie zębów nie pomoże uniknąć bólu dziąseł, jeśli technika będzie zła [1].
Przypisy
[1] https://wylecz.to/stomatologia/dysfunkcja-stawu-skroniowo-zuchwowego-przyczyny-objawy-leczenie/
[2] Czerniuk, Maciej R., et al. "Wrzodziejąco-martwicze zapalenie dziąseł i przyzębia jako czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Czy istnieje związek?." Choroby Serca i Naczyń 13.3 (2016): 209-213.
[3] Wachnicka-Bąk, Anna, et al. "Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych–jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych." Pediatria i Medycyna Rodzinna 10.1 (2014): 25-31.
[4] Jałoza, Dariusz, and Magdalena Kamińska-Jałoza. "Fitoterapia stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej." Herbalism 1.1 (2015): 76-83.