Bartoneloza to choroba odzwierzęca wywoływana przez bakterie z rodzaju Bartonella. Różne gatunki Bartonelli powodują inną chorobę. Wyróżniamy tu np. gorączkę okopową czy chorobę kociego pazura.
Choroba kociego pazura
Gorączka kociego pazura, zwana również chorobą kociego pazura (CSD), jest infekcją bakteryjną. Choroba nosi taką nazwę, ponieważ ludzie zarażają się nią od kotów zainfekowanych bakterią Bartonella henselae. Szacuje się, że liczba przypadków gwałtownie wzrasta w miesiącach zimowych – prawdopodobnie z powodu zwiększonej liczby adopcji kociąt.
Typowe objawy choroby kociego pazura to:
- guzek lub pęcherz w miejscu zadrapania lub ugryzienia
- obrzęk węzłów chłonnych w pobliżu miejsca ugryzienia lub zadrapania
- zmęczenie
- bóle głowy
- stany podgorączkowe, około 37 stopni Celsjusza
- bóle.
Mniej powszechne objawy choroby kociego pazura to:
- utrata apetytu
- utrata masy ciała
- ból gardła.
Rzadkie objawy choroby kociego pazura mogą być powiązane z cięższą wersją choroby. Objawy te to:
- ból pleców
- dreszcze
- ból brzucha
- ból stawu
- wysypka
- przedłużająca się gorączka.
Od 3 do 10 dni po ekspozycji na skórze w miejscu zakażenia może pojawić się guzek lub pęcherz. Inne objawy, takie jak obrzęk węzłów chłonnych, mogą nie wystąpić przez kilka dni lub tygodni. Obrzęk węzłów chłonnych pojawia się zwykle po jednym do trzech tygodni.
Choroba kociego pazura – diagnostyka
Diagnostyka choroby kociego pazura opiera się głównie na dokładnej analizie wywiadu klinicznego. Zwykle jednak nie jest to wystarczające. Wtedy klinicyści kierują na badanie PCR, które ma na celu potwierdzenie obecności bakterii z rodzaju bartonella we krwi pacjenta.
Leczenie choroby kociego pazura
Choroba kociego pazura zwykle nie jest poważna i na ogół nie wymaga leczenia. Antybiotyki mogą być stosowane u osób z ciężkim przebiegiem choroby lub z osłabionym układem odpornościowym.
Azytromycyna jest stosowana w celu szybkiego zmniejszenia węzłów chłonnych. Zwykle jest przepisywana na pięć dni. Inne antybiotyki stosowane czasami w leczeniu tej infekcji to:
- cyprofloksacyna
- ryfampicyna
- tetracyklina
- trimetoprim-sulfametoksazol.
Czas leczenia i dawki tych antybiotyków różnią się w zależności od przypadku klinicznego, ale mogą trwać od pięciu dni do dwóch tygodni.
Blister lub guzek może utrzymywać od jednego do trzech tygodni. Obrzęk węzłów chłonnych zwykle ustępuje po dwóch do czterech miesięcy, ale może trwać od sześciu miesięcy do roku lub dłużej. Mogą również pojawiać się inne komplikacje bartonelozy.
Gorączka okopowa
Gorączka okopowa, zwana także gorączką pięciodniową, jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie z gatunku Bartonella quintana, które z kolei roznoszone są przez wszy ludzkie. Cechuje się nawracającą gorączką trwającą około 5 dni przy każdym nawrocie. Rokowanie jest pomyślne przy zastosowaniu odpowiedniej terapii antybiotykowej.
Objawy
Choroba jest zwykle pięciodniową gorączką typu nawracającego, rzadko przebiegającą w sposób ciągły. Okres inkubacji jest stosunkowo długi, około dwóch tygodni. Początek objawów jest zwykle nagły, z wysoką gorączką, silnym bólem głowy, bólem podczas poruszania gałkami ocznymi, bolesnością mięśni nóg i pleców oraz często przeczulicą podudzi. Po początkowej gorączce zwykle w ciągu kilku dni następuje pojedynczy, krótki wzrost, ale między okresami bez gorączki może wystąpić wiele nawrotów. Najbardziej stałym objawem jest ból nóg. Rekonwalescencja trwa zwykle miesiąc lub dłużej. Śmiertelne przypadki są rzadkie, ale utrzymująca się gorączka może prowadzić do niewydolności serca. Następstwa mogą obejmować neurastenię, zaburzenia pracy serca i bóle mięśni. Bartonella quintana jest przenoszona przez skażenie otarcia skóry lub rany po ugryzieniu przez wszy odchodami zakażonej wszy.
Gorączka okopowa – diagnostyka
Podobnie jak w przypadku choroby kociego pazura bardzo istotny jest wywiad kliniczny, jednak tu charakterystyczna jest forma gorączki, co może sugerować rozpoznanie. W celu uzyskania ostatecznej diagnozy zwykle stosuje się jednak testy serologiczne. Większość testów serologicznych daje wiarygodne wyniki dopiero po pewnym czasie od wystąpienia objawów (zwykle po tygodniu). Lista chorób, z jakimi należy różnicować gorączkę okopową, obejmuje tyfus, erlichiozę, leptospirozę, boreliozę i wysypkę wirusową.
Gorączka okopowa – leczenie
Powszechnie stosuje się antybiotyki z grupy tetracyklin (doksycyklina, tetracyklina). Chloramfenikol jest alternatywnym lekiem zalecanym w sytuacjach, w których stosowanie pochodnych tetracykliny jest niepożądane, takich jak ciężka choroba wątroby, dysfunkcja nerek, u dzieci poniżej dziewiątego roku życia i kobiet w ciąży. Lek podaje się przez siedem do dziesięciu dni.