Czym jest autyzm?
Zaburzenie ze spektrum autyzmu (ASD) to zaburzenie neurologiczne i rozwojowe, które rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie i trwa przez całe życie. Wpływa na to, jak dana osoba funkcjonuje i współdziała z innymi, komunikuje się i uczy. Obejmuje to, co kiedyś było znane jako zespół Aspergera i całościowe zaburzenia rozwojowe.
Zaburzenie to nazywamy spektrum, ponieważ osoby z ASD mogą mieć szereg objawów. Należą do nich np. problemy z rozmową z innymi czy niepatrzenie w oczy podczas rozmowy. Mogą również mieć ograniczone zainteresowania i powtarzalne zachowania. Mogą spędzać dużo czasu na porządkowaniu rzeczy lub powtarzać to samo zdanie w kółko. Często mogą sprawiać wrażenie, że są we „własnym świecie”.
Przyczyny autyzmu
Dokładna przyczyna spektrum autyzmu nie jest znana. Jest prawdopodobne, że prowadzi do niego wiele czynników. Badania pokazują, że geny mogą być zaangażowane, ponieważ ASD występuje w niektórych rodzinach. Pewne leki przyjmowane w czasie ciąży mogą również prowadzić do spektrum autyzmu u dziecka.
Niektórzy naukowcy uważają, że może mieć to związek z uszkodzeniem części mózgu zwanej ciałem migdałowatym. Spekuluje się także, czy infekcja wirusowa może wywołać objawy choroby.
Niektórzy rodzice słyszeli, że spektrum autyzmu mogą powodować szczepionki, jednak badania jednoznacznie to wykluczyły. Wszystkie eksperckie grupy medyczne i rządowe twierdzą, że nie ma związku między szczepionkami a autyzmem.
Wzrost liczby dzieci z ASD może wynikać z lepszej diagnostyki i nowszych, szerszych definicji ASD. Zaburzenie ze spektrum autyzmu obejmuje teraz zespoły, które kiedyś uważano za odrębne zaburzenia:
1. zaburzenie autystyczne
2. zespół Aspergera
3. zaburzenia dezintegracyjne w dzieciństwie
4. całościowe zaburzenie rozwoju
Objawy autyzmu
Osoba z autyzmem może mieć problemy z komunikacją, np.:
- nie umie rozpocząć lub podtrzymać rozmowy
- używa gestów zamiast słów
- rozwija język powoli lub wcale
- nie przenosi wzroku, aby patrzeć na przedmioty, na które patrzą inni
- nie odnosi się do siebie we właściwy sposób (na przykład mówi „chcesz jeść”, gdy ma na myśli „chcę jeść”)
- nie wskazuje gestem, aby pokazywać innym ludziom przedmioty
- powtarza słowa lub zapamiętane fragmenty tekstów, takie jak reklamy
Osoba ze spektrum autyzmu miewa problemy w kwestii interakcji społecznych:
- nie zawiera przyjaźni
- nie gra w gry interaktywne
- jest wycofana
- może nie reagować na kontakt wzrokowy lub uśmiechy lub może unikać kontaktu wzrokowego
- może traktować innych jak przedmioty
- woli być sama niż z innymi
- nie jest w stanie okazać empatii
Osoby ze spektrum autyzmu mogą reagować na dźwięki inaczej:
- mogą bać się głośnych dźwięków
- mogą odczuwać ból z powodu normalnych dźwięków i trzymać ręce na uszach
- mogą wycofać się z kontaktu fizycznego, ponieważ jest zbyt stymulujący lub przytłaczający
- pocierają powierzchnie, usta lub liżą przedmioty
- mogą mieć bardzo wysoką lub bardzo niską reakcję na ból
Osoba ze spektrum autyzmu w codziennym życiu:
- zmaga się z intensywnymi napadami złości
- zdarza się, że utknie w jednym temacie lub zadaniu
- utrzymuje uwagę przez krótki czas
- ma bardzo wąskie zainteresowania
- jest nadaktywny lub bardzo pasywny
- jest agresywny wobec innych lub siebie
- pokazuje silną potrzebę, aby rzeczy były takie same
- powtarza ruchy ciała
Leczenie autyzmu
W tej chwili nie ma lekarstwa na ASD. Większość programów opiera się na zainteresowaniach dziecka w wysoce ustrukturyzowanym harmonogramie zajęć.
Plany leczenia mogą łączyć rozmaite techniki, w tym:
- w razie potrzeby włącza się lekarstwa
- terapia zajęciowa
- fizykoterapia
- terapia mowy i języka