Wraz z upływem lat w organizmie zachodzą różne zmiany. Dotyczą one również gospodarki hormonalnej. Zaburzenia w jej funkcjonowaniu nie są wcale domeną kobiet. Obserwuje się je również u mężczyzn. Wyjaśniamy, czym jest andropauza i jak złagodzić jej objawy.
Czym jest andropauza?
Andropauza to postępujący wraz z wiekiem niedobór hormonów takich jak: testosteron, dihydrotestosteron, melatonina, hormon wzrostu. Obniżenie ich poziomu prowadzi do wystąpienia lub nasilenia się różnych dolegliwości.
Określenie „andropauza” może sugerować, że jest to męski odpowiednik menopauzy. W rzeczywistości wygląda to trochę inaczej. Podobieństwo wynika z tego, że zarówno menopauza, jak i andropauza pojawiają się w późniejszym wieku a ich objawy wynikają z zaburzeń gospodarki hormonalnej. Jednak zasadnicza różnica polega na tym, że w przebiegu menopauzy dochodzi do wygaśnięcia funkcji jajników. Z kolei w przypadku andropauzy czynności egzokrynne i endokrynne zostają zachowane.
Kolejną różnicą jest to, że o menopauzie mówi się otwarcie. Z kolei andropauza pozostaje tematem tabu, choć dotyczy około 55% mężczyzn. Warto to zmienić. Uświadomienie sobie, że taki problem istnieje pomoże znaleźć przyczynę uciążliwych dolegliwości i poszukać sposobu na ich złagodzenie 1.
Jakie objawy daje andropauza?
Andropauza pojawia się zazwyczaj u mężczyzn po 55. roku życia. Jej pojawienie się nie jest regułą. Częstość występowania zależy m.in. stylu życia i stanu zdrowia.
Jakie objawy daje andropauza? Zaburzenia hormonalne obserwowane w jej przebiegu prowadzą do:
zmniejszenia beztłuszczowej masy ciała (tkanki kostnej, mięśni, zawartości wody wewnątrzustrojowej),
zwiększenia zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie (szczególnie w obszarze brzusznym),
zmian w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego,
obniżenia sprawności seksualnej.
Zatrzymajmy się na chwilę przy ostatnim punkcie, ponieważ warto wyjaśnić, że andropauza odbija się nie tylko na zdrowiu fizycznym. Zaburzenia hormonalne wpływają również na stan emocjonalny. Pojawia się tzw. zespół objawów psychicznych andropauzy, na który składają się: niepokój, rozdrażnienie, pogorszenie pamięci, problemy z koncentracją, nerwowość, nadmierne zmęczenie, zaburzona samoocena 1.
Leczenie andropauzy
Podstawą leczenia andropauzy jest przywrócenie prawidłowego poziomu hormonów. W tym celu stosuje się hormonalną terapię zastępczą m.in. testosteronową. Pomaga ona w zahamowaniu spadku beztłuszczowej masy ciała i wzrostu zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie. Ponadto ma korzystny wpływ na sprawność seksualną i stan emocjonalny.
W złagodzeniu objawów andropauzy pomóc mogą również suplementy diety z roślinnym składem. Szczególnie te, które zawierają:
żeń-szeń (np. Olimp Gold Żeń-szeń complex),
buzdyganek naziemny (np. PharmoVit Classic Buzdyganek naziemny),
ekstrakty roślinne będące dobrym źródłem witaminy C.
Nie można zapominać również o zmianie stylu życia. Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie stresu i używek oraz odpowiednia ilość snu to prosta recepta na złagodzenie objawów.
W związku z tym, że częstym problemem okresu andropauzy jest otyłość zaleca się zwrócenie szczególnej uwagi na kaloryczność diety. Powinna być ona dobrana do indywidualnych potrzeb i w razie potrzeby umożliwiać stopniową redukcję masy ciała (na poziomie 0,5-1 kg tygodniowo) 2. Komponując posiłki warto zwrócić uwagę również na składniki o pozytywnym wpływie na funkcjonowanie układu nerwowego. Mowa tu o magnezie, witaminach z grupy B oraz kwasach omega-3, których źródłem są m.in. tłuste ryby morskie, pełnoziarniste produkty zbożowe, pestki i nasiona 3.
Przypisy
1 Walaszek, Katarzyna, et al. "Andropauza i proces starzenia się a jakość życia mężczyzn po 50. roku życia." Forum Medycyny Rodzinnej. Vol. 11. No. 5. 2017.
2 Ostrowska, Lucyna. "Leczenie dietetyczne otyłości-wskazówki dla lekarzy praktyków." Forum Zaburzeń Metabolicznych. Vol. 1. No. 1. 2010.
3 Leszczynska, T., and Paweł M. Pisulewski. "Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka." Żywność Nauka Technologia Jakość 11.1 (2004): 12-24.