Stulejka – obalamy mity o tym wstydliwym problemie!
Organizm każdego człowieka rozwija się w swoim tempie. Tym, co często spędza sen z powiek rodzicom chłopców, jest pielęgnacja napletka i żołędzi oraz obawy o zdrowie i sprawność seksualną synów w przyszłości. W przypadku niemowląt i małych chłopców obserwuje się zwężenie ujścia napletka. Jest ono zazwyczaj fizjologiczne, a proces naturalnego rozciągania napletka postępuje w miarę rozwoju dziecka.
W niektórych sytuacjach, szczególnie gdy stulejka przyczynia się do problemów zdrowotnych lub jest źródłem dyskomfortu, może być zalecane leczenie. W przypadku stulejki patologicznej, która utrzymuje się u starszych dzieci czy dorosłych, konieczna bywa interwencja medyczna. Sprawdź, jakie są najczęstsze przyczyny stulejki i kiedy ujście napletka powinien skontrolować specjalista urolog.
Z artykułu dowiesz się:
Stulejka – na czym polega?
Terminem stulejka zwykle określa się zwężenie zakończenia napletka, które nie pozwala odsunąć go poza żołądź prącia. W niektórych przypadkach towarzyszyć jej mogą dolegliwości bólowe, a dodatkowo zwiększa ryzyko występowania zakażeń oraz stanów zapalnych napletka. Ważne jest, aby rozróżnić stulejkę fizjologiczną od stulejki patologicznej, ponieważ tylko ta druga wymaga interwencji lekarskiej.
Napletek to nic innego, jak skórny fałd, który pełni funkcję ochronną żołędzi prącia. Zabezpiecza delikatne tkanki przed urazami i składa się z dwóch warstw – zewnętrznej oraz wewnętrznej, stykającej się bezpośrednio z prąciem. U aż 90% noworodków wewnętrzna warstwa jest przyrośnięta do żołędzi penisa, co uniemożliwia odprowadzenie napletka. To zupełnie normalny etap rozwoju, dlatego nie wymaga leczenia, ani stosowania żadnych zabiegów. Kiedy chłopiec podrośnie, między żołędzią prącia a wewnętrzną częścią napletka zacznie się zbierać mastka, czyli fragmenty złuszczonego nabłonka napletka i żołędzi. Gromadzenie się mastki prowadzi do powolnego, stopniowego rozdzielania się blaszki wewnętrznej i żołędzi prącia.
Dodatkowo, w miarę upływu czasu i powiększania się prącia, poszerza się także ujście napletka, by już w wieku dojrzewania możliwe było jego pełne odprowadzenie. Szacuje się, że 99% chłopców kończących 18. rok życia może już swobodnie odsunąć napletek.
Z kolei o stulejce patologicznej mówi się, gdy dochodzi do zaburzeń prawidłowego rozwoju prącia, a zwężenie ujścia napletka pozostaje bardzo wąskie. Przyczyną stulejki mogą być bliznowate zmiany, powstałe w wyniku nawracających stanów zapalnych tych okolic, uporczywych prób odprowadzenia napletka oraz włóknienia napletka w przebiegu niektórych chorób.
Stulejka u dziecka, a stulejka u dorosłego – sposób postępowania
Żeby rozpoznać stulejkę nie wystarczy samodzielnie ocenić budowy prącia u dziecka. Niezbędna jest wizyta u lekarza – w pierwszej kolejności u pediatry. Jeśli zaniepokoi go to, jak wygląda stulejka fizjologiczna, może skierować pacjenta do chirurga lub urologa, specjalizującego się w leczeniu dzieci. Jeżeli specjalista zdecyduje o operacyjnym poszerzeniu ujścia napletka, wystawi skierowanie na zabieg w znieczuleniu ogólnym.
Sposób postępowania zależy w dużej mierze od rodzaju stulejki i przyczyny niemożności odsunięcia napletka. Wyróżnia się stulejkę częściową oraz całkowitą. W pierwszym przypadku, odprowadzenie napletka możliwe jest tylko do połowy żołędzi penisa. Zwykle dzieje się tak, gdy blaszka wewnętrzna nie oddzieliła się w pełni od żołędzi. Napletek można więc zsunąć jedynie do tej części, która nie jest z nim zrośnięta. W takiej sytuacji nie należy odsuwać go na siłę, szczególnie u dzieci, ponieważ może to spowodować ból i bliznowacenie tkanki.
Z kolei stulejka całkowita to stan, gdy napletek przyklejony jest do całej powierzchni żołędzi i nie ma możliwości odprowadzenia go. W bardzo rzadkich sytuacjach ma tak niewielką średnicę, że nie widać nawet ujścia cewki moczowej. Wówczas konieczna bywa plastyka napletka, szczególnie u dorosłych mężczyzn.
Plastykę napletka należy rozważyć także wtedy, gdy jego zsunięcie utrudnia codzienną higienę i zalegająca mastka staje się pożywką dla bakterii, wywołujących nawracające stany zapalne napletka, dróg moczowych oraz prącia.
Zabieg obejmuje wycięcie pierścienia o bliznowatym zwężeniu i wytworzeniu szerszego pierścienia. W tym celu lekarz ponownie zszywa ze sobą obie warstwy napletka. Do tego rodzaju operacji używa się najczęściej szwów wchłanialnych, które po pewnym czasie samoczynnie ulegają rozpadowi i zanikają. U starszych pacjentów leczenie chirurgiczne stulejki wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
U wielu mężczyzn można uniknąć plastyki napletka, stosując odpowiednie leczenie zachowawcze. Terapia polega na aplikowaniu maści lub kremu z glikokortykosteroidami. Nanosi się je miejscowo na napletek, by go uelastycznić i umożliwić bezbolesne odsunięcie. Najczęściej stosuje się środki zawierające hydrokortyzon, betametazon lub klobetazol – o rodzaju substancji aktywnej decyduje lekarz. Skuteczność tego rodzaju leczenia jest bardzo wysoka – wynosi 70-95%, w zależności od źródła danych. Na efektywność terapii wpływa zarówno czas, jak i częstotliwość aplikowania preparatu - to również ustala specjalista urolog.
Stulejka – kiedy udać się do lekarza?
Fizjologicznie wąski napletek u dziecka powinien zaniepokoić rodziców, gdy u malucha występują nawracające zakażenia układu moczowego lub w okolicach jego ujścia pojawia się obrzęk i zaczerwienienie. Należy pamiętać, że nieleczona stulejka może wiązać się z różnego rodzaju powikłaniami.
Utrudniona higiena, wynikająca z niemożności odsłonięcia żołędzi, sprzyja rozwojowi stanów zapalnych. Narażeni na to są szczególnie mężczyźni aktywni seksualnie – niedokładne mycie napletka i żołędzi po współżyciu zwiększa ryzyko zakażeń. Ponadto, wielu panów odczuwa dyskomfort w czasie stosunków seksualnych i czerpie mniejszą satysfakcję z ich podejmowania. Warto wiedzieć, że nieleczona stulejka jest również jedną z przyczyn zaburzeń erekcji. To wskazanie do jak najszybszej wizyty w gabinecie urologa.
Jednym z najbardziej bolesnych powikłań stulejki jest załupek. To stan, gdy ujście napletka zostanie odsunięte i zatrzyma się w rowku zażołędnym. Występuje wówczas obrzęk, który w miarę upływu czasu powiększa się, powodując silny ból. Taka sytuacja wymaga pilnego kontaktu z lekarzem, ponieważ wywołuje zaburzenia ukrwienia żołędzi i może prowadzić do martwicy tkanek.
Warto pamiętać, że stulejka ma charakter nawrotowy. Ryzyko nawrotu jest większe w przypadku leczenia zachowawczego glikokortykosteroidami (wówczas należy powtórzyć terapię), jednak w bardzo rzadkich sytuacjach zdarza się także u pacjentów po plastyce napletka.
Podsumowanie
Stulejka to stan, w którym napletek nie może swobodnie cofnąć się za żołądź (główkę penisa). Jest to stosunkowo powszechne zjawisko u niemowląt oraz małych chłopców i w większości przypadków zanika w miarę dalszego rozwoju dziecka. Z tego względu nie zawsze konieczna jest interwencja medyczna. Jeśli jednak pojawiają się problemy zdrowotne, takie jak nawracające infekcje czy dyskomfort, należy skonsultować się z lekarzem. Specjalista urolog oceni budowę członka i zaleci odpowiednie postępowanie.
Źródła:
- R. Smoliński, J. Litak, A. Żak i in., Stulejka – jeszcze fizjologia czy już patologia?, „Journal of Education, Health and Sport” 2017, nr 7, s. 605-613.
- M. Wolnicki, Stulejka [w: Najczęstsze problemy urologiczne wieku dziecięcego], „Pediatria” 2018, nr 2, s. 734-743.
- Ż. Malczyk, A. Jarzumbek, M. Kleszyk i in., Postępowanie ze stulejką u chłopców, „Pediatria Polska” 2014, t. 89, nr 5, s. 361-365.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.