Krztusiec - inaczej koklusz jest wysoce zakaźną chorobą bakteryjną. W przypadku osób wrażliwych – czyli niezaszczepionych dzieci lub dorosłych ze słabnącą odpornością poszczepienną ryzyko zarażenia może wynosić nawet 80 – 100 procent. Bordetella pertussis (pałeczka krztuśca), czyli tlenowa bakteria gram ujemna jest odpowiedzialna za występowanie i szerzenie się choroby – do zakażenia dochodzi przez kontakt bezpośredni z chorym lub drogą kropelkową.
Krztusiec objawy
Okres, w którym dochodzi do namnażania się wirusa w organizmie człowieka to średnio 7 dni. Przebieg choroby możemy podzielić na trzy różne fazy – fazę kataralną (nieżytową), napadową oraz fazę zdrowienia. Niestety okres trwania choroby jest długi i może trwać nawet do dwóch miesięcy.
Pierwsza faza – okres kataralny jak sama nazwa podpowiada, charakteryzuje się występowaniem objawów świadczących o zakażeniu górnych dróg oddechowych. Zaliczamy do nich kaszel, czy nieżyt nosa (popularnie nazywany katarem). Objawom tym często towarzyszy niewielka gorączka. Są to zatem symptomy mało swoiste, które równie dobrze mogłyby towarzyszyć popularnej chorobie przeziębieniowej. Niestety, mało charakterystyczne objawy bardzo często nie prowadzą do postawienia właściwego rozpoznania. Dopiero objawy fazy napadowej są bardziej charakterystyczne dla krztuśca. Typowy jest kaszel - napadowy, występujący w seriach mocnych „kaszlnięć”, którym towarzyszy odgłos „piania” spowodowany zwężeniem dróg oddechowych. Napady kaszlu nierzadko wiążą się między innymi z wytrzeszczem gałek ocznych, łzawieniem oczu, czy sinicą twarzy. Po fazie napadowej pojawia się okres zdrowienia, który trwa do dwóch tygodni – tym czasie dochodzi do stopniowej remisji kaszlu.
Krztusiec powikłania
Niestety wystąpienie krztuśca może skutkować powikłaniami – dotyczą one przede wszystkim układu oddechowego – pojawia się na przykład zapalenie płuc. Częste napady kaszlu mogą doprowadzać również do zaburzeń strukturalnych miąższu płucnego – dochodzi do pękania pęcherzyków płucnych i występowania rozedmy. Nierzadko występuje także zapalenie ucha środkowego.
Krztusiec leczenie
Leczenie krztuśca często wymaga hospitalizacji. Stosowane są między innymi antybiotyki z grupy makrolidów – należą do nich antybiotyki takie jak azytromycyna, klarytromycyna, czy erytromycyna. Późne włączenie antybiotykoterapii nie wpływa na zmniejszenie nasilenia objawów, może jednak spowodować zmniejszenie zakaźności. Oprócz zastosowania odpowiednich środków farmakologicznych w niektórych sytuacjach konieczne jest zastosowanie tlenoterapii lub wentylacji mechanicznej (respirator).
Krztusiec szczepienie
Szczepienie na koklusz możliwe jest dzięki zastosowaniu szczepionki DTP – błoniczo – tężcowo – krztuścowej. Można wyróżnić szczepionkę DTwP oraz DTaP – pierwsza zawiera pełnokomórkowy składnik krztuśca, a druga z kolei zawiera bezkomórkowy składnik krztuśca. Szczepionka ta należy do obowiązkowych dla dzieci i młodzieży. Szczepionkę podaje się w odpowiednim schemacie – w 2 miesiącu życia, 3 - 4, 5, 16 – 18. Szczepionkę DTaP podaje się także w 6 roku życia. Zapewne pojawia się pytanie, na jak długi czas szczepienie pozostaje efektywne – zastosowanie szczepionki pełnokomórkowej daje ochronę na około 10 – 12 lat. Z kolei szczepionka bezkomórkowa zapewnia ochronę na około 5 lat.
Krztusiec u dorosłych
Koklusz jest chorobą występującą nie tylko u dzieci – chorują także dorośli oraz młodzież. Zazwyczaj u osób dorosłych, które były szczepione w wieku dziecięcym, choroba przebiega łagodnie i niecharakterystycznie, co bardzo często doprowadza do wydłużenia czasu postawienia rozpoznania. Często jedynym objawem, który może być niepokojący u osób dorosłych, jest przewlekły suchy kaszel.
Skutki uboczne, które są efektem występowania krztuśca u osób dorosłych, wynikają przede wszystkim z nasilonego, przedłużającego się kaszlu.
Krztusiec diagnostyka
Największe możliwości diagnostyczne pojawiają się w okresie kataralnym – materiałem diagnostycznym jest pobrana do badań diagnostycznych wydzielina z nosogardła. Oprócz analizy wydzieliny stosuje się także diagnostykę laboratoryjną krwi – po około miesiącu trwania choroby w surowicy krwi pojawiają się swoiste przeciwciała IgA oraz IgG.
Koklusz to choroba zakaźna – bardzo istotne dla ograniczenia rozprzestrzeniania się chorób tego typu są szczepienia ochronne.