Pielęgnacja ciała i twarzy
Skóra osoby leżącej jest szczególnie narażona na podrażnienia, przesuszenia oraz odparzenia, dlatego wymaga delikatnej, ale skutecznej pielęgnacji.
Warto wybierać kosmetyki o działaniu łagodzącym i intensywnie nawilżającym, które zawierają składniki takie pantenol, masło shea czy oleje roślinne. W przypadku skóry skłonnej do podrażnień dobrze sprawdzą się kremy barierowe, które tworzą warstwę ochronną i zapobiegają utracie wilgoci.
Mycie osoby leżącej wymaga odpowiedniego przygotowania i techniki, aby zapewnić jej komfort i bezpieczeństwo. Przed rozpoczęciem warto zapewnić optymalną temperaturę w pomieszczeniu oraz przygotować wszystkie potrzebne akcesoria. Mycie powinno odbywać się w określonej kolejności, zaczynając od umycia twarzy myjką higieniczną (w tym powiek i uszu), następnie szyi i górnych partii ciała, a na koniec kończyn i pleców.
W myciu ciała pacjenta leżącego przydatne będą nawilżane chusteczki, pianki myjące oraz specjalne emulsje, które nie wymagają spłukiwania. W przypadku tradycyjnego mycia z użyciem wody pomocne będą łagodne żele, które nie zawierają drażniących substancji. Warto stosować także jednorazowe podkłady chłonne, które zabezpieczają łóżko przed wilgocią.
Pielęgnacja włosów
Długotrwały kontakt głowy chorego z poduszką może prowadzić do nadmiernego pocenia się skóry, powodując podrażnienia i uczucie swędzenia. Regularna pielęgnacja włosów, to nie tylko kwestia komfortu, ale także zdrowia pacjenta.
Aby odpowiednio zadbać o skórę głowy, warto dobrać łagodny szampon do skóry suchej i wrażliwej ze skłonnością do podrażnień i stanów zapalnych. Ważne jest również, aby kosmetyk nawilżał i odżywiał skórę, zapewniając jej ochronę i regenerację. Włosy chorego powinno się myć co najmniej raz w tygodniu, a w przypadku wzmożonego pocenia się skóry głowy, częściej.
Mycie włosów w pozycji leżącej wymaga odpowiedniego przygotowania. Warto zaopatrzyć się w podkłady jednorazowe do zabezpieczenia powierzchni łóżka i poduszki, płatki kosmetyczne, szczotkę, suszarkę do włosów, dzbanek z ciepłą wodą, ręcznik oraz specjalną pneumatyczną wanienkę, miskę lub wiadro i rynienkę do mycia włosów.
Jeżeli mycie z użyciem wody jest niemożliwe lub utrudnione, dobrym rozwiązaniem są szampony bez spłukiwania, np. w piance. Wystarczy rozprowadzić produkt na suchych włosach, delikatnie wmasować od nasady po końce i pozostawić na 2–3 minuty. Następnie osuszyć ręcznikiem i rozczesać włosy, przywracając im świeżość i lekkość.
Higiena jamy ustnej
Kluczowe znaczenie w przypadku higieny jamy ustnej u pacjenta leżącego ma systematyczne mycie zębów – dwa lub trzy razy dziennie, przy użyciu szczoteczki o bardzo miękkim włosiu, aby nie powodować podrażnień. Jeśli pacjent odczuwa ból lub dyskomfort, warto zastosować szczoteczkę pooperacyjną, która jest jeszcze delikatniejsza. Pasta powinna zawierać dużą ilość fluoru, a nie zawierać substancji pieniących SLS, które mogą dodatkowo drażnić śluzówkę.
Dla pełnej higieny warto po każdym myciu delikatnie oczyścić język szpatułką oraz zastosować płukankę fluorową bez alkoholu, która wspomoże ochronę szkliwa i nawilżenie błony śluzowej. Codziennie wieczorem należy również wyczyścić przestrzenie międzyzębowe za pomocą nici dentystycznej, aby usunąć resztki pokarmu i bakterie. Podczas wykonywania toalety jamy ustnej przydane mogą okazać się też wygodne śliniaki z kieszonką.
Chore osoby leżące często wytwarzają mniej śliny, co może prowadzić do zmian w obszarze śluzówki jamy ustanej oraz nadmiernej suchości. Uczucie suchości można zmniejszyć, np. stosując płukanki z naparu z rumianku, mięty lub siemienia lnianego.
Higiena intymna
Higiena intymna osoby obłożnie chorej jest kluczowa dla jej zdrowia i komfortu. Skóra w okolicach intymnych jest narażona na infekcje, zwłaszcza przy kontakcie z moczem i kałem. Przed myciem zapewnij leżącemu prywatność (zamknij drzwi, użyj parawanu), zadbaj o ciepło (zamknij okna). Przygotuj akcesoria: miskę z letnią wodą, myjki lub nawilżane chusteczki, podkłady chłonne, delikatny żel do mycia okolic intymnych (najlepiej specjalistyczny produkt dla osób noszących pieluchomajtki), ręcznik, krem ochronny i „pampersa” dla dorosłych. Umyj ręce, załóż rękawiczki, podłóż podkład i ułóż chorego w wygodnej pozycji (na boku lub na wznak z ugiętymi kolanami). Informuj pacjenta o kolejnych krokach, by zmniejszyć stres i zachować jego godność. Jeśli to możliwe, zachęcaj go do samodzielnego udziału w pielęgnacji.
Podkłady na łóżko
Pacjenci mają do wyboru różne rodzaje podkładów chłonnych, w tym produkty jednorazowe i wielorazowe.
- Podkłady wielorazowe można prać i używać ich ponownie. Chociaż wydają się tańszym rozwiązaniem, są mniej praktyczne. W domu trzeba znaleźć miejsce na składowanie zużytego produktu przed praniem, a podczas podróży ich stosowanie jest utrudnione. Z czasem się zużywają i tracą swoje właściwości chłonne, coraz ciężej je doprać i słabiej niwelują zapach.
- Podkłady jednorazowe wyrzuca się po zużyciu, co zapewnia maksimum higieny w domu oraz wygodę. Wbrew pozorom nie są dużo większym wydatkiem, zwłaszcza że ich zakup (przy spełnieniu określonych warunków) może dofinansować Narodowy Fundusz Zdrowia.
Warto wybierać wyłącznie podkłady chłonne renomowanych producentów. Pacjent ma wtedy pewność, że podkład zapewni mu właściwy poziom chłonności i skutecznie zabezpieczy łóżko, materac, fotel, wózek inwalidzki itp. Wysokiej jakości produkt lepiej pochłania też przykry zapach moczu i stolca oraz jest przyjazny dla skóry.
Wyroby chłonne – czym się kierować przy wyborze?
Wyroby chłonne zawsze warto dobrać do stopnia NTM, by zapewnić pacjentowi komfort psychiczny i fizyczny. Przy lekkim i średnim nietrzymaniu moczu dobrze sprawdzają się specjalistyczne wkładki i podpaski na NTM, dostępne w wersji dopasowanej do anatomicznej budowy kobiet i mężczyzn. Przy średnim i ciężkim nietrzymaniu moczu u osób aktywnych najlepszym rozwiązaniem są dyskretne majtki chłonne.
W przypadku pacjentów leżących, cierpiących na całkowite nietrzymanie moczu sugerowane są pieluchomajtki zapinane na rzepy. Pieluchomajtki dla dorosłych cechują się większą chłonnością, dzięki czemu dłużej utrzymują wilgoć z daleka od skóry pacjenta.
Dobór produktów chłonnych ma też znaczenie, jeśli weźmiemy pod uwagę ekonomię – nie warto przepłacać za „zbyt chłonny” produkt, skoro ze względów higienicznych i tak należy go regularnie wymieniać.
Jak przeciwdziałać odleżynom?
Zapobieganie odleżynom u pacjentów unieruchomionych to priorytet opieki. Długotrwały ucisk prowadzi do niedokrwienia tkanek i powstawania ran. Skuteczna profilaktyka obejmuje:
- zmianę pozycji co 1,5–2 godziny,
- zaopatrzenie się w materac przeciwodleżynowy,
- ocenę skóry,
- właściwą pielęgnację,
- ubieranie chorego w przewiewne materiały,
- dbałość o nawodnienie, odżywienie i leczenie chorób współistniejących.
Zapoznaj się z resztą oferty e-Ziko Apteki i sprawdź dostępne produkty z kategorii Pieluchy i pieluchomajtki, Podkłady higieniczne, Higiena jamy ustnej czy Mydła, żele do mycia. Zapraszamy!
