Zespół niespokojnych nóg to zaburzenie, które może skutecznie utrudnić codzienne zasypianie. Objawia się niepokojem ruchowym wraz z nieprzyjemnymi doznaniami czuciowymi w kończynach dolnych, takimi jak mrowienie, drętwienie, cierpnięcie, a nawet ból.
Zespół niespokojnych nóg (RLS, ang. restless legs syndrome) to zaburzenie ruchowe występujące podczas snu, najczęściej na etapie zasypiania. Może pojawić się nawet u zdrowych dorosłych (częściej u kobiet), jednak wyróżnia się pewne grupy ryzyka, do których zaliczamy: osoby w podeszłym wieku, kobiety w ciąży, osoby z niedokrwistością z powodu niedoboru żelaza, osoby z niewydolnością nerek. Czym objawia się zespół niespokojnych nóg? Jak sobie z nim radzić? Czy można mu przeciwdziałać?
Objawy zespołu niespokojnych nóg
Do najważniejszych objawów zespołu niespokojnych nóg zaliczamy przede wszystkim nieprzyjemne doznania czuciowe w kończynach dolnych: mrowienie, cierpnięcie, drętwienie, a nawet dolegliwości bólowe1. Typowym symptomem jest niepokój ruchowy i silna potrzeba poruszania nogami. Nasilenie tych objawów następuje głównie (lub wyłącznie) w czasie spoczynku, a do poprawy dochodzi podczas aktywności. W ciągu dnia dolegliwości są o wiele słabsze lub całkowicie ustępują, a pojawiają się wieczorem lub w nocy, uniemożliwiając spokojny sen.
Przyczyny zespołu niespokojnych nóg
Zespół niespokojnych nóg może być związany z zaburzeniami somatycznymi lub neurologicznymi. Niekiedy wynika z przyjmowania leków lub określonych substancji. Oprócz tego do utrudniających zasypianie objawów może prowadzić też niedobór magnezu i związana z nim niedokrwistość. W praktyce jednak czynników, które mogą powodować RLS jest wiele i niestety wciąż nie są one do końca poznane, co przekłada się na pewne ograniczenia w zakresie leczenia2.
Uważa się jednak, że niedobór żelaza to jedna z najczęstszych przyczyn wtórnych postaci tego zaburzenia, co tłumaczy częste jego występowanie u kobiet w ciąży3. W profilaktyce istotne jest zatem przeciwdziałanie niedoborom tego składnika.
Jak poradzić sobie z zespołem niespokojnych nóg?
Zespół niespokojnych nóg powoduje nie tylko szereg nieprzyjemnych doznań w kończynach, ale również prowadzi do przewlekłych zaburzeń snu, często bezsenności. To z kolei powoduje ciągłe uczucie zmęczenia, wyczerpania, złe samopoczucie. Osoby borykające się z tą przypadłością najczęściej mają trudności z zaśnięciem i przespaniem całej nocy. To głównie z tego powodu poszukiwane są skuteczne sposoby na radzenie sobie z zespołem niespokojnych nóg.
W przypadku niedoborów żelaza, zalecane jest stosowanie diety bogatej w ten pierwiastek. Wskazane może być też przyjmowanie preparatów żelaza w tabletkach, najlepiej łącznie z witaminą C, która zapewnia jego lepsze wchłanianie4. Aby ułatwić sobie zasypianie, można sięgnąć po leki na sen z melaniną lub melisą. Melanina to substancja czynna, która odpowiada za koordynację pracy zegara biologicznego i rytm dobowy. Melisa działa uspokajająco. Preparaty na sen oraz wspomagające łagodzenie objawów zespołu niespokojnych nóg dostępne są w ofercie apteki e-Ziko.
Jeżeli jednak zespół niespokojnych nóg powoduje silne dolegliwości i prowadzi do poważnych zaburzeń snu, warto skonsultować się z lekarzem.
Zespół niespokojnych nóg: profilaktyka
Aby skutecznie przeciwdziałać objawom zespołu niespokojnych nóg, warto przede wszystkim wdrożyć działania profilaktyczne. Do niefarmakologicznych metod zaliczamy przede wszystkim aktywność fizyczną. Zalecane są przede wszystkim regularne ćwiczenia aerobowe i trening dolnej części ciała (ćwiczenia z oporem). Sprawdzić się może także masaż lub ciepła kąpiel przed snem5.
Jeśli dolegliwości mają niewielkie nasilenie, a objawy nie przeszkadzają w codziennym życiu, chociaż powodują nieznaczne zaburzenia snu, można sięgnąć po leki bez recepty na sen dostępne w aptece e-Ziko. Są to preparaty bezpieczne, często produkty ziołowe i środki homeopatyczne, których celem jest wspomaganie zdrowego, spokojnego snu w stanach nadmiernej nadpobudliwości, stresu, przemęczenia, długotrwałych problemów z odpoczynkiem w nocy.
Przypisy
1 Sałacki A.J., Zespół niespokojnych nóg, Medycyna po Dyplomie, Nr 07-08 (Lipiec) / 2018, https://podyplomie.pl/medycyna/30877,zespol-niespokojnych-nog, [dostęp: 07.11.2022]
2 Wichniak A., Zespół niespokojnych nóg, https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/bezsennosc/71278,zespol-niespokojnych-nog, [dostęp: 07.11.2022]
3 Tamże.
4 Tamże.
5 Tipton P.W., Wszołek Z.K., Leczenie zespołu niespokojnych nóg, https://www.mp.pl/neurologia/choroba-parkinsona/183958,leczenie-zespolu-niespokojnych-nog,1, [dostęp: 07.11.2022]
