Powiększone i bolesne węzły chłonne to niepokojące sygnały świadczące o tym, że doszło do rozwoju stanu zapalnego. Co może być jego przyczyną i jak wygląda leczenie zapalenia węzłów chłonnych?
Czym jest zapalenie węzłów chłonnych?
Węzły chłonne to drobne struktury zbudowane z tkanki łącznej. Należą do układu limfatycznego. Ich zadaniem jest filtrowanie chłonki i usuwanie z niej bakterii, wirusów czy komórek nowotworowych. Zlokalizowane są w różnych miejscach w organizmie. Największe skupiska znajdują się pod żuchwą, w dołach pachowych, w jamie brzusznej, na szyi, pachwinach i pod kolanami.
W prawidłowych warunkach rozmiar węzłów chłonnych jest niewielki (z reguły mają średnicę mniejszą niż 1 cm). Są trudno wyczuwalne, ale wszystko zmienia się, gdy w organizmie toczy się proces chorobowy.
Zapalenie węzłów chłonnych występuje często u osób w różnym wieku. Zazwyczaj towarzyszy infekcjom – stan zapalny węzłów chłonnych szyi może wynikać z zapalenia gardła. Nie oznacza to jednak, że należy go lekceważyć. Zaleca się uważne obserwowanie zmienionych węzłów chłonnych.
zeba pamiętać, że przyczyny zmian mogą mieć różne podłoże. Często są to infekcje wirusowe czy bakteryjne, ale nie są to jedyne czynniki prowadzące do rozwoju stanu zapalnego (1).
Przyczyny zapalenia węzłów chłonnych
Główną przyczyną ostrego zapalenia węzłów chłonnych są zakażenia:
bakteryjne (m.in. gruźlica, angina, kiła, zakażenie tkanki podskórnej i skóry gronkowcem),
wirusowe (m.in. różyczka, opryszczka, ospa wietrzna, wirusowe zapalenie wątroby, zakażenie wirusem HIV),
grzybicze (m.in. blastomykoza, histoplazmoza).
Stan zapalny węzłów chłonnych może towarzyszyć również chorobom odzwierzęcym. Wśród nich wymienia się m.in. toksoplazmozę czy bartonellozę (tzw. chorobę kociego pazura).
Zapalenie węzłów chłonnych nie zawsze idzie w parze z infekcją. Jego przyczyną mogą być także choroby niezakaźne m.in.:
nowotwory (przede wszystkim białaczki),
choroby metaboliczne,
choroby autoimmunologiczne (m.in. toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów).
Stan zapalny może rozwinąć się również w wyniku nadwrażliwości na niektóre leki (1, 2).
Objawy zapalenia węzłów chłonnych
Węzły chłonne znajdują się w różnych miejscach w organizmie. Stan zapalny może obejmować pojedyncze struktury lub więcej węzłów chłonnych. W takich przypadkach mówi się o uogólnionym zapaleniu węzłów chłonnych (które towarzyszy np. mononukleozie zakaźnej).
Po czym rozpoznać, że w obrębie węzłów chłonnych rozwinął się stan zapalny? Podstawowym objawem jest ból. Oprócz niego mogą pojawić się zaczerwienienie skóry i obrzęk. Ponadto obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych. Stają się one wyraźnie wyczuwalne (1).
Leczenie zapalenia węzłów chłonnych
To, jak będzie wyglądało leczenie zapalenia węzłów chłonnych, zależy od jego przyczyny. W przypadku zakażeń bakteryjnych lekarz może zdecydować o konieczności wdrożenia antybiotykoterapii. Z kolei osobom z infekcją grzybiczą podawane są leki przeciwgrzybicze (1).
Częstą przyczyną zapalenia węzłów chłonnych są także infekcje wirusowe. Pacjentom, u których zostały stwierdzone, zaleca się z reguły leczenie objawowe: przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych (np. wydawanych bez recepty leków z ibuprofenem). Ważne jest również odpowiednie nawadnianie organizmu.
Ulgę w przypadku bolesnych węzłów chłonnych przynosi także stosowanie ciepłych okładów. Można zrobić je samodzielnie albo kupić gotowe okłady ciepło-zimne.
Profilaktyka zapalenia węzłów chłonnych
Główną przyczyną zapalenia węzłów chłonnych są infekcje. W związku z tym podstawą profilaktyki jest wdrożenie działań zapobiegających zakażeniom bakteryjnym, wirusowym czy grzybiczym.
Ryzyko infekcji można zmniejszyć m.in. poprzez wzmacnianie układu odpornościowego (urozmaiconą dietą, a także suplementami diety na odporność), częste mycie rąk, używanie żeli antybakteryjnych oraz unikanie przebywania w dużych skupiskach ludzi.
Przypisy
1. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/170512,powiekszone-wezly-chlonne
2. Pawelec, Katarzyna, Joanna Wiechecka, and Dariusz Boruczkowski. "Diagnostyka różnicowa powiększonych węzłów chłonnych u dzieci." Nowa Pediatr 3 (2012): 55-60.
