Pęcherzyk żółciowy (łac. vesica fellea) to niewielki narząd o długości około 10 cm. Służy do magazynowania, a także zagęszczania żółci produkowanej w wątrobie. W wyniku zablokowania odpływu żółci może dojść do niedokrwienia i zapalenia ściany pęcherzyka żółciowego. Jak objawia się stan zapalny i w jaki sposób się go leczy?
Czym jest zapalenie pęcherzyka żółciowego
Zapalenie pęcherzyka żółciowego to częsta choroba, która dotyczy około 20% populacji europejskiej. Częściej diagnozuje się ją u kobiet.
W zależności od obrazu klinicznego wyróżnia się ostre i przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego [1, 2]. Czym się różnią?
Przyczyny zapalenia pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego jest spowodowane zablokowaniem odpływu żółci. Najczęściej dochodzi do niego w przebiegu kamicy żółciowej, gdy kamień blokuje odpływ żółci z pęcherzyka.
Jednak nie zawsze przyczyną ostrego zapalenia jest kamica żółciowa. W niektórych przypadkach mówi się o tzw. bezkamicznym ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego. Może być ono spowodowane: ciężkim urazem, oparzeniem, operacją, sepsą lub odwodnieniem.
Z kolei przyczyną przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego jest mechaniczne podrażnienie wywołane nawracającymi atakami kolki żółciowej lub obecnością kamieni żółciowych [1, 2].
Objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego
Charakterystyczny objaw ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego to kolka żółciowa. Jest to napadowy, ostry ból, który występuje w górnej części brzucha (na środku lub po prawej stronie). Najczęściej pojawia się po spożyciu tłustego posiłku.
Oprócz bólu charakterystycznego dla kolki żółciowej mogą pojawić się inne objawy. U niektórych chorych występują nudności, wymioty i ból w prawym nadbrzuszu (narastający w czasie głębokiego wdechu).
Ból zlokalizowany po prawej stronie brzucha obserwuje się również w przypadku przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego. W początkowej fazie choroby może mieć charakter przemijający, ale z czasem przeradza się w trwały ból.
Przewlekłemu zapaleniu pęcherzyka żółciowego towarzyszą również inne objawy, które mogą nasilać się w sytuacjach stresowych, podczas wykonywania niektórych ćwiczeń fizycznych czy po przyjęciu używek. Charakterystyczne są: wzdęcia brzucha, mdłości, częste odbijanie, niesmak w ustach, a także zażółcenie twardówek oczu i skóry [1, 2].
Leczenie zapalenia pęcherzyka żółciowego
W celu złagodzenia bólu charakterystycznego dla kolki żółciowej choremu podaje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), a także tabletki o działaniu rozkurczowym. Jednak jest to tylko tymczasowe rozwiązanie. W przypadku ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego konieczna jest hospitalizacja i leczenie operacyjne.
Chirurgiczne usunięcie pęcherzyka żółciowego (cholecystektomię) przeprowadza się zazwyczaj 10 dni po wystąpieniu objawów choroby. Można mówić wtedy o całkowitym wyleczeniu, ale problemem pozostaje genetyczna skłonność do powstawania złogów. Po cholecystektomii mogą pojawić się one w drogach żółciowych (w takiej sytuacji mówi się o kamicy przewodowej).
Po chirurgicznym usunięciu pęcherzyka żółciowego zaleca się odpowiednią dietę. Pacjenci powinni spożywać mniejsze, ale częstsze posiłki (5-6 dziennie) o stałych porach. Dodatkowo rekomenduje się im unikanie produktów z wysoką zawartością tłuszczu [1, 2].
Profilaktyka zapalenia pęcherzyka żółciowego
Niektóre osoby mają skłonności genetyczne do powstawania złogów żółciowych. Jest to czynnik, na który nie ma się żadnego wpływu. Jednak w ramach profilaktyki można zadbać o zmniejszenie ryzyka powstawania złogów poprzez zdrowy styl życia.
Aby uchronić się przed zapaleniem pęcherzyka żółciowego, warto zadbać o regularną aktywność fizyczną, a także zdrową dietę. Są to elementy zdrowego stylu życia, które są kluczowe dla utrzymania prawidłowej masy ciała, a tym samym zapobiegania kamicy żółciowej.
Należy pamiętać również o tym, że napad kolki żółciowej pojawia się często po spożyciu tłustego posiłku. W związku z tym można zapobiec wystąpieniu bólu poprzez stosowanie diety niskotłuszczowej [1, 2].
Przypisy
[1] https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/pecherzyk/73955,ostre-zapalenie-pecherzyka-zolciowego
[2] https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/pecherzyk/73960,przewlekle-zapalenie-pecherzyka-zolciowego
