Nagłośnia jest nieparzystym fałdem błony śluzowej krtani, który oddziela gardziel od krtani. Dzięki swojej ruchomości umożliwia transport powietrza do tchawicy i krtani, a podczas połykania zabezpiecza drogi oddechowe przed dostaniem się do nich cząstek jedzenia. W wyniku zakażenia bakteryjnego, wirusowego lub bakteryjno-wirusowego może dojść do powstania stanu zapalnego w jej obrębie. Mówi się wtedy o zapaleniu nagłośni. Co to za choroba? Jakie są jej przyczyny i objawy?
Czym jest zapalenie nagłośni?
Ostre zapalenie nagłośni to stan zapalny w obrębie nagłośni, a także błon śluzowych chrząstek nalewkowatych, fałdów nalewkowo-nagłośniowych i języczka. Jakiś czas temu opisywano go jako problem, który dotyczy wyłącznie osób dorosłych. Od lat 60. XX wieku wiadomo, że może pojawić się również u dzieci.
Niezależnie od wieku jest to poważna choroba, która może stanowić zagrożenie dla życia. W niektórych przypadkach powoduje niedrożność dróg oddechowych.
Jak często występuje ostre zapalenie krtani? Roczna zachorowalność wśród dzieci wynosi 0,6-0,78 na 100 000 zaszczepionych. Największą liczbę przypadków odnotowuje się w wieku 2-5 lat, a wśród dorosłych wśród osób w wieku 40-50 lat (częściej chorują mężczyźni) [1], [2].
Przyczyny zapalenia nagłośni
Najczęstszą przyczyną zapalenia nagłośni u dzieci jest zakażenie bakterią Haemophilus influenzae typu b (Hib). Z kolei u dorosłych czynnikami etiologicznymi są inne bakterie, a także wirusy.
Oprócz Hib ostre zapalenie nagłośni mogą wywołać:
- Staphylococcus aureus,
- Streptococcus pneumonia,
- Candida albicans,
- Pasteurella multocida,
- Moraxella catarrhalis,
- Neisseria spp.,
- Pseudomonas spp.
Przyczyną stanu zapalnego mogą być także nadkażenia bakteryjne w przebiegu chorób, takich jak: ospa wietrzna, grypa rzekoma czy półpasiec. Wśród czynników etiologicznych wymienia się również te, które nie są związane z zakażeniami bakteryjnymi, wirusowymi czy bakteryjno-wirusowymi. Mowa tu o zaburzeniach limfoproliferacyjnych po transplantacji, a także uszkodzeniach termicznych [1], [2].
Objawy zapalenia nagłośni
Najczęstszym objawem zapalenia nagłośni u osób dorosłych jest ból gardła (obserwuje się go u około 90-100% chorych). Oprócz dolegliwości bólowych pojawiają się objawy, takie jak:
- upośledzenie czynności oddechowej (u około ⅓ chorych),
- świst krtaniowy,
- ślinotok,
- ból szyi,
- stłumiony głos,
- uczucie obecności ciała obcego w krtani.
W przypadku dzieci objawy choroby mogą mieć charakter łagodny i samoustępujący. Jednak zdarzają się przypadki, że zapalenie krtani prowadzi do ciężkiej, zagrażającej życiu niedrożności dróg oddechowych.
Do głównych objawów obserwowanych u dzieci należą: gorączka, duszność, świst krtaniowy, ślinotok i ogólne złe samopoczucie. W przypadku ostrego przebiegu choroby dochodzi do tego kaszel. Jest to objaw, który odróżnia ostre zapalenie nagłośni od błonicy [1], [2].
Leczenie zapalenia nagłośni
Nadrzędną sprawą, jeśli chodzi o leczenie, jest zabezpieczenie drożności dróg oddechowych. W przypadku objawów wskazujących na szybko narastającą duszność należy natychmiast zadzwonić po pogotowie ratunkowe.
W przypadku mniej nasilonych objawów można skupić się na diagnostyce i ustaleniu przyczyny stanu zapalnego. Za jedną z najlepszych metod diagnostycznych uznaje się badanie przy użyciu miękkiego endoskopu zakładanego przez nos. Pozwala ono na ocenę gardła, krtani i uwidocznienie nagłośni. Oprócz niego lekarz może zlecić badania, takie jak: morfologia krwi, posiew z nagłośni lub gardła czy oznaczenie stężenia białka C-reaktywnego.
Chory wymaga obserwacji w szpitalu. W przypadku nasilonej niewydolności oddechowej konieczne jest pilne udrożnienie dróg oddechowych. Jeśli do tego nie dojdzie, a objawy duszności są mało nasilone, można poprzestać na dożylnym podawaniu antybiotyków.
Zapewnienie drożności dróg oddechowych daje dobre rokowania. Chorzy, u których wystąpiła potrzeba pilnego udrożnienia, są intubowani zazwyczaj przez 2-3 dni (w zależności od postępów leczenia). Z kolei antybiotyki podaje się, aż do całkowitego cofnięcia się stanu zapalnego i normalizacji drożności dróg oddechowych [2].
